Η παχυσαρκία είναι η αυξημένη συσσώρευση λίπους στο σώμα και όχι απλά το αυξημένο βάρος, όπως πιστεύεται.
Η εμφάνιση παιδικής παχυσαρκίας έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, γεγονός που την καθιστά ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα υγείας για τα παιδιά.
Η χώρα μας συγκεκριμένα κατέχει το δυσάρεστο ρεκόρ της 1ης θέσης στον κόσμο στην παιδική παχυσαρκία.
Η παιδική παχυσαρκία είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί γιατί:
- Τα παχύσαρκα παιδιά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες σε σχέση με άλλα να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες.
- Σχετίζεται με νοσηρότητα και θνησιμότητα για περισσότερα από 50 χρόνια αργότερα.
- Είναι συνδεδεμένη με καρδιαγγειακά νοσήματα, άσθμα και ορθοπεδικά προβλήματα, καθώς και με επιβλαβείς ψυχολογικές καταστάσεις όπως δυσαρέσκεια για το σώμα και χαμηλή αυτοπεποίθηση
- Υπάρχουν επίσης βιολογικοί, συμπεριφοριστικοί και οικονομικοί λόγοι αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας.
- Είναι πιο εύκολο να διαχειριστεί κανείς την παιδική διατροφή σε σχέση με αυτή των ενηλίκων.
Τι πρέπει να προσεχθεί για να αντιμετωπιστεί η παιδική παχυσαρκία
- Μείωση και σταθεροποίηση των προσλαμβανόμενων θερμίδων.
- Μείωση της κατανάλωσης λίπους. (Μείωση των γλυκών και αλμυρών σνακ του εμπορίου και των φαγητών μαγειρεμένων με πολλά λιπαρά π.χ βούτυρο, κρέμα γάλακτος κλπ)
- Βελτίωση της θερμιδικής πυκνότητας. Πόσες θερμίδες περιέχουν τα τρόφιμα δηλαδή σε σχέση με τον όγκο τους, π.χ πάστα: υψηλή θερμιδική πυκνότητα, μήλο: χαμηλή θερμιδική πυκνότητα. (Κάτι που θα επιτευχθεί μέσα από την μείωση των επεξεργασμένων και έτοιμων τροφίμων, γλυκών, fast food, έτοιμων αρτοσκευασμάτων κλπ.)
- Παροχή των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών για την ανάπτυξη. (Καλή ποιότητας πρωτεΐνες από άπαχο κρέας, βιταμίνες, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο)
- Αλλαγή διατροφικών συνηθειών για το υπόλοιπο της ζωής.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Σημείο κλειδί στην διατήρηση μιας βελτιωμένης διατροφής και άσκησης είναι ο ρόλος των γονέων. Όσο πιο πολύ εμπλέκεται ο γονιός (ανάλογα με την ηλικία του παιδιού) τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η παρέμβαση. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι με την ενεργό συμμετοχή των γονιών στο πρόγραμμα απώλειας βάρους των παιδιών τους μπορεί να αποφευχθεί η μεγάλη μείωση θερμίδων απ’ το διαιτολόγιο τους.
Έτσι, οι γονείς πρέπει να φροντίσουν για τη:
- Μείωση της πρόσβασης σε ανθυγιεινές τροφές με το να μην τις φέρνουν στο σπίτι.
- Μείωση της πρόσβασης στην τηλεόραση με το να την μετακινήσουν σε ένα λιγότερο εμφανές σημείο στο σπίτι.
- Συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες ως οικογένεια.
- Φύλαξη των αθλητικών ρούχων και εξοπλισμού σε σημείο εύκολα προσβάσιμο απ τα παιδιά.
- Αυτο-παρακολούθηση: τόσο τα παιδιά όσο και οι γονείς μπορούν να καταγράφουν την διατροφή, την άσκηση και το βάρος τους καθημερινά. Αυτό θα βοηθήσει τόσο στην αλλαγή συμπεριφοράς όσο και στην αναγνώριση των σημείων που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.
Οι γονείς πρέπει να δίνουν κίνητρα και να επαινούν τα παιδιά τους για τις σωστές αλλαγές στη συμπεριφορά τους σχετικά με την διατροφή και την άσκηση. Τα κίνητρα αυτά μπορεί να είναι ποιοτικός χρόνος μεταξύ γονέων και παιδιών με συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες. Ο έπαινος με φαγητό ή χρήματα δεν συνιστάται.
Ένα έξυπνο κόλπο είναι να ομαδοποιήσετε τα τρόφιμα με βάση τα τρία χρώματα των φαναριών ανάλογα με την θερμιδική πυκνότητά τους (εύκολος κανόνας: αν οι θερμίδες είναι παραπάνω από τα γραμμάρια το τρόφιμο είναι καλό να αποφεύγεται) και την περιεκτικότατά τους σε λίπος.
Κύριος στόχος είναι η διάρκεια των αποτελεσμάτων και η υιοθέτηση από το παιδί ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
Τι πρέπει να αποφευχθεί
- Να μην ενθαρρύνεται η αντικατάσταση των «κόκκινων τροφών» με τις διαιτητικές εκδοχές τους, αλλά η ουσιαστική μείωσή τους από τη διατροφή.
Διότι με αυτόν τον τρόπο θα μειωθούν οι θερμίδες που καταναλώνονται, αλλά δεν θα αλλάξουν οι διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών.
- Η απαγόρευση ορισμένων φαγητών.
Διότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά και έτσι το παιδί να επιθυμεί περισσότερο αυτό που του απαγορεύτηκε να καταναλώνει.
- Οι γονείς πρέπει να σταματήσουν να επιβραβεύουν τα παιδιά τους με φαγητό.
Διότι έτσι ενισχύουν την επιθυμία τους για αυτό.
Η σημασία της άσκησης
- Ο συνδυασμός δίαιτας και γυμναστικής μπορεί να έχει θεαματικά μεγαλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με την δίαιτα ή την άσκηση μεμονωμένα
- Τα προγράμματα άσκησης χωρίζονται σε:
Δομημένα προγράμματα άσκησης που στοχεύουν στην αύξηση της διάρκειας και της έντασης της αερόβιας άσκησης
Και καθημερινή φυσική δραστηριότητα που παρέχει περισσότερες επιλογές για το πώς τα παιδία μπορούν να διατηρούν την σωματική τους δραστηριότητα.
- Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά βρίσκουν πιο ενδιαφέρουσες τις δραστηριότητες υψηλής έντασης και μικρότερης διάρκειας. (π.χ τρέξιμο από κρυφτό)
Στόχος λοιπόν είναι η αύξηση της δραστηριότητας, η κατανόηση της σημασίας της άσκησης με σκοπό την συνέχισή της εφ όρου ζωής, αλλά και η μείωση της καθιστικής ζωής των παχύσαρκων παιδιών.
