Δεν έχουν σημασία οι διατυπώσεις -που δεν θα μπορούσαν παρά να είναι προσεκτικές- αλλά το γεγονός: Ο ΣΕΒ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών) τοποθετείται δημόσια ότι υπάρχει κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ!
Στην αυγή του 2017, στις 4 Ιανουαρίου, στο εβδομαδιαίο Δελτίο του για την ελληνική οικονομία και σε άρθρο με τον εύγλωττο τίτλο «2017: Annus Mirabilis ή Horribilis; Η επιλογή είναι στα χέρια μας!», ο Σύνδεσμος προχωρεί στη διαπίστωση:
«Αν διαιωνιστεί η σημερινή κατάσταση επιτροπείας από ξένους τεχνοκράτες, η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ενωμένη Ευρώπη είτε θα παραμείνει στα χαρτιά, με υποκατάσταση της απουσίας ουσιαστικής συμμετοχής από κάποια ειδική επιτροπεία, είτε θα λυθεί κάποια στιγμή μέσω της αποχώρησης της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Το ενδιαφέρον είναι ότι οι προϋποθέσεις που θέτει για να αποφευχθεί η έξοδος από το ευρώ είναι μάλλον ανεφάρμοστες:
Πρώτο, να υπάρξει ουσιαστική συμμετοχή της Ελλάδας στις ευρωπαϊκές διεργασίες και στα ευρωπαϊκά φόρα, τέτοια που θα κάνει περιττή την επιτροπεία των τεχνοκρατών – στόχος μάλλον ρομαντικός και εντελώς μη ρεαλιστικός.
Δεύτερο, να εφαρμοστεί αυτοβούλως ένα πρόγραμμα που θα προάγει αποφασιστικά το σχέδιο για την «Ελλάδα που παράγει», με βασικό αίτημα τη μείωση των φορολογικών βαρών προς τις επιχειρήσεις κ.ά. – πρόγραμμα όμως που απαιτεί… άλλη κυβέρνηση, άρα απαιτεί δημιουργία συνθηκών αδιεξόδου με τη δεύτερη αξιολόγηση και πολιτικής κρίσης, που μπορεί να φέρουν πιο κοντά ακριβώς την έξοδο από το ευρώ…
Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΕΒ λέει κατ’ ουσίαν πως «έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, μας περιμένει στη γωνία η έξοδος από το ευρώ». Ο δε «γκραντιόζος» τίτλος του άρθρου αλλά και το περιεχόμενό του που μοιάζει με μανιφέστο, θέτει το 2017 σαν έτος-κλειδί.
Πιάνοντας το νήμα από αυτό ακριβώς το σημείο, ο ΣΕΒ δεν είναι ο μόνος που εκτιμά ότι το 2017 είναι έτος-κλειδί, κατά το οποίο θα κριθεί εν πολλοίς όχι μόνο η τύχη του μνημονιακού προγράμματος, όχι μόνο η κατεύθυνση της ελληνικής οικονομίας, αλλά και η συμμετοχή της στο ευρώ. Έχουμε γράψει και με άλλη ευκαιρία για παράγοντες του δημόσιου βίου με αντίστοιχες εκτιμήσεις.
Και όντως έτσι είναι! Αν μέσα στο 2017 δεν ευοδωθεί όλο το «πακέτο» που αφορά το μνημονιακό πρόγραμμα (δεύτερη αξιολόγηση, αλλά και συμφωνία για το τέταρτο μνημονιακό πρόγραμμα, ύστερα από το 2017), αν δεν υπάρξει «πλήρης» συμφωνία και ξεκαθάρισμα του ορίζοντα όσον αφορά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, τότε η Ελλάδα δεν θα βγει στις αγορές δοκιμαστικά το 2017.
Αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο και από τις άμεσες ξένες επενδύσεις, είναι οι επενδύσεις στα ελληνικά ομόλογα με επιτόκιο που να το αντέχει το ελληνικό Δημόσιο. Ενδιαφέρουν λοιπόν οι επενδυτές στα ομόλογα. Οι οποίοι με τη σειρά τους θα ακούσουν τους οίκους αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας (Standard & Poors και Moody’s). Αυτοί οι τελευταίοι δεν θα δώσουν το πολυπόθητο «σήμα» για την αποκλιμάκωση των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων σε επίπεδα που θα επιτρέπουν την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές αν δεν θεωρήσουν ότι οι δανειστές ολοκλήρωσαν με τις αποφάσεις τους το «πακέτο» των εγγυήσεων. Και όπως γνωρίζουμε, σε αυτό το «πακέτο» περιλαμβάνεται και η συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Με αυτές τις προϋποθέσεις, εκτιμάται ότι η ελληνική οικονομία θα καταγράψει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, που στο πιο θετικό σενάριο θα προσεγγίσουν το 3%.
Υπ’ αυτούς τους όρους, η Ελλάδα θα μπορεί να βγει στις αγορές δοκιμαστικά -δηλαδή για να τσεκάρει την ανταπόκρισή τους και όχι για να καλύψει πλήρως τις δανειακές ανάγκες του Δημοσίου- το 2017, ώστε το 2018, αν δεν υπάρξουν αστάθμητοι αρνητικοί παράγοντες, να βγει στις αγορές «κανονικά», καλύπτοντας το σύνολο των δανειακών της αναγκών.
Διαφορετικά; Αυτό που θα συμβεί, είναι προδιαγεγραμμένο: με τη λήξη του τρέχοντος χρηματοδοτικού προγράμματος το 2018, θα υπάρχει ανάγκη νέας χρηματοδότησης, πολλά κοινοβούλια κρατών-μελών δεν θα ψηφίσουν για μια τέτοια χρηματοδότηση, οπότε η Ελλάδα θα οδηγηθεί σε χρεοκοπία και έξοδο από το ευρώ.
Είναι φανερό ότι από αυτή την αλυσίδα προϋποθέσεων δεν έχουμε ούτε καν τον πρώτο… κρίκο. Οι διαπραγματεύσεις έχουν ουσιαστικά βαλτώσει, το ΔΝΤ είναι σε ανάπαυλα για να πάρει νέες οδηγίες από τον Τραμπ, η Γερμανία δεν βιάζεται αναμένοντας βελτίωση του ευρωπαϊκού συσχετισμού υπέρ της σκληρής στάσης προς την Ελλάδα από τα αποτελέσματα των ολλανδικών και γαλλικών εκλογών, οι δε «φίλοι» της κυβέρνησης στην Ευρώπη απήλθαν (όπως ο Ρέντσι) ή απέρχονται οσονούπω (όπως ο Ολάντ).
Υπάρχουν πολλοί που τα βλέπουν αυτά, και σίγουρα ο ΣΕΒ περιλαμβάνεται ανάμεσα σε αυτούς.
