Η έκταση είναι περίπου 42.000 περίπου στρεμμάτων δάσους. Εδώ περιλαμβάνεται ο ιστορικός πυρήνας που είναι περίπου 1.600 στρέμματα και περίπου 1.200 στρέμματα είναι οι καλλιέργειες. Το κτήμα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας και διαθέτει πολλά είδη κωνοφόρων και ιδιαίτερη βιοποικιλότητα. Παρουσιάζονται ενδημικά και ξενικά είδη χλωρίδας αλλά και σπάνια απειλούμενα είδη πανίδας. Στην πραγματικότητα είναι ένα περιαστικό πάρκο σε πλήρη γειτνίαση με την Αθήνα αλλά συγχρόνως είναι και ένας ιστορικός τόπος.
Στο κτήμα υπάρχει ένας συνολικός αριθμός 55 κτηρίων, εκ των οποίων τα 27 είναι κηρυγμένα μνημεία από το 2003 με ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων και απόφαση του τότε Υπουργού Πολιτισμού. Όπως τόνισε κατά τη διάρκεια της σχετικής παρουσίασης η κα Μενδώνη, «θέλουμε να καταστεί ένας χώρος ελκυστικός για όλες τις ηλικίες σε όλη τη διάρκεια του χρόνου μέσω ανάπτυξης βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον υποδομών και δραστηριοτήτων.
Η ανάπτυξη του κτήματος θα έπρεπε να ακολουθεί δύο βασικές αρχές. Όπως ήδη είπα είναι ο σεβασμός στην ιστορία, το περιβάλλον και την κοινωνία, πράγμα που σημαίνει διάσωση των κτηρίων, ανάδειξη όλων των ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων, προστασία και ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος, ισορροπία μεταξύ της Πάρνηθος και του κτήματος, προσβασιμότητα και ανάπτυξη χρήσεων για όσο γίνεται περισσότερο.
Η δεύτερη αρχή είναι η οικονομική βιωσιμότητα. Ένας ισχυρός χαρακτήρας με ταυτότητα και συνοχή που θα μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τους επισκέπτες είτε είναι οι Αθηναίοι είτε είναι Έλληνες, είτε είναι ξένοι. Αξιοποίηση του κτήματος σε όλη τη διάρκεια του έτους. Αποδοτική και αποτελεσματική λειτουργία και διαχείριση. Δυνατότητα εξασφάλισης πιθανών επιδοτήσεων και δωρεών για τη χρηματοδότηση. Βιωσιμότητα επιμέρους δράσεων και ανταποδοτικότητας προς το δημόσιο, Επάρκεια συνολικών χρηματοροών για τη συντήρηση ολόκληρου του κτήματος. Γιατί το μείζον δεν είναι να αποκατασταθεί το κτήμα. Ας πούμε ότι τα κονδύλια τα οποία απαιτούνται βρίσκονται. Το πρόβλημα είναι πώς το ίδιο το κτήμα θα είναι από μόνο του βιώσιμο, πώς η βιωσιμότητά του θα εξασφαλίζεται με ίδια έσοδα και θα δημιουργούνται θέσεις εργασίας».
Οι θεματικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη και οικονομικές δραστηριότητες
«Καταλήξαμε σε 5 θεματικές κατευθύνσεις, 5 δραστηριότητες οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν άνετα στο κτήμα. Ιστορία και πολιτισμός. Υπαίθρια άθληση και αναψυχή. Αγροτική οικονομία, έρευνα και γνώση, ευεξία και ηρεμία.
«Το βασικό σκεπτικό της μελέτης, και με βάση αυτά τα οποία είπαμε προηγουμένως, αναπτύσσονται θεματικά οι εξής δραστηριότητες: Οι παρεμβάσεις, λοιπόν, όπως είπα, αποσκοπούν στο να γίνει προσβάσιμο στους επισκέπτες το δάσος, να αναπτυχθούν διάφορες δραστηριότητες όπως είναι το trekking, τα βασικά παιχνίδια, η γνωριμία με το δάσος, παρατηρητήρια πανίδας και χλωρίδας, παιδικές κατασκηνώσεις, χώροι υπαίθριου αθλητισμού, και δημιουργία δασικού χωριού. Όλα αυτά είναι αναστρέψιμα».
«Ιστορία και Πολιτισμός». Οι δραστηριότητες του Πολιτισμού θα αναπτυχθούν κυρίως στην ανακτορική κτηριακή ενότητα δημιουργώντας ένα πόλο έλξης με ιστορικό και πολιτιστικό περιεχόμενο, σε απόλυτη αρμονία με το περιβάλλον και την ταυτότητα του κτήματος. Οι παρεμβάσεις οι οποίες προτείνονται εδώ είναι στην ουσία δουλειές, τα έργα, οι εργασίες τις οποίες έχουν δρομολογήσει, θα εκτελέσουν και θα συνεχίσουν να εκτελούν στο μέλλον οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού. Η ανακτορική ενότητα αποκαθίσταται και αξιοποιείται ώστε να είναι προσβάσιμη σε όλους τους επισκέπτες. Επίσης, αποκαθίστανται και αξιοποιούνται οι κήποι και τα συνοδευτικά κτίρια για χρήση καφέ, εστιατορίων, εργαστηρίων και διαφόρων εκδηλώσεων.
«Υπαίθρια άθληση και αναψυχή». Οι δραστηριότητες της υπαίθριας αναψυχής θα αναπτυχθούν στις μεγάλες δασικές εκτάσεις του κτήματος, προσφέροντας μία μοναδική εμπειρία επαφής με τη φύση σε πολλά και διαφορετικά προφίλ των επισκεπτών.
Οι παρεμβάσεις οι οποίες προβλέπονται είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος του δάσους να μπορεί να γίνει προσβάσιμο στους επισκέπτες με τη διαμόρφωση μονοπατιών, ποδήλατα, ιππασία, περπάτημα, με τις απαραίτητες υποδομές ασφάλειας.
«Η αγροτική οικονομία». Οι δραστηριότητες της αγροτικής οικονομίας θα αναπτυχθούν στις διαθέσιμες εκτάσεις στα κτίρια του κτήματος, αναβιώνοντας τις αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες αυτές θα έχουν κυρίως χαρακτήρα επιδεικτικό-αγροτουριστικό και θα αποτελέσουν έναν επιπρόσθετο πόλο έλξης για τους επισκέπτες. Θα αξιοποιηθεί μεγάλο μέρος των υφισταμένων κτιρίων, όπως συνέβαινε και στο παρελθόν, για τις διάφορες αγροτικές-κτηνοτροφικές δραστηριότητες, το οινοποιείο, ο ελαιώνας, αρωματικά φυτά, δασική παραγωγή. Και βέβαια, στο κομμάτι της αγροτικής ανάδειξης θα περιληφθεί και η δημιουργία του ελληνικού αμπελώνα. Είναι κάποιες συζητήσεις οι οποίες έχουν ξεκινήσει σε πολύ πρώιμη μορφή από εμάς. Στην πραγματικά, αυτό είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που θα αναλάβει να το διαχειριστεί, με την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Οίνου και Αμπέλου.
Έρευνα και η γνώση. Οι δραστηριότητες της έρευνας και εκπαίδευσης μπορούν να αναπτυχθούν σε υφιστάμενη και νέα δόμηση. Μιας που αναφέρω νέα δόμηση, σας επισημαίνω ότι αυτή θα είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Σε καμία περίπτωση δεν θα ξεπερνά σε όλο το κτήμα τα 3.000τ.μ., προκειμένου να υποστηριχθούν βασικές λειτουργίες των υφισταμένων κτιρίων. Οι δραστηριότητες, λοιπόν, αυτές θα αναπτυχθούν σε υφιστάμενη και νέα δόμηση, σε συναφείς με τα αντικείμενα του κτήματος τομείς, αγροτικά-περιβαλλοντικά κ.λπ., προσδίδοντας μία μονιμότητα στη χρήση του κτήματος. Σε υφιστάμενα και νέα κτίρια, ανάλογα με το τι θα επιλεγεί τελικά, θα οργανωθούν όλες οι υπηρεσίες, καθώς και η φιλοξενία ερευνητικών δραστηριοτήτων, όπως start-up επιχειρήσεων κ.λπ..
Ευεξία και η ηρεμία. Οι δραστηριότητες που αφορούν την ευεξία και την ηρεμία ολοκληρώνουν την εμπειρία του επισκέπτη, με πιο σύνθετες παρεμβάσεις και συμβάλλουν στη βιωσιμότητα και ταιριάζουν με τον συνολικό χαρακτήρα του κτήματος. Οι παρεμβάσεις θα αφορούν σε υφιστάμενα κτίρια της υποστηρικτικής ενότητας των ανακτόρων. Θα αναπτυχθούν στα κτίρια αυτά χώροι ευεξίας, φιλοξενίας, πανδοχείο δηλαδή. Σας θυμίζω ότι μέσα στο κτήμα υπήρχε το Ξενοδοχείο «Τατόιον», το οποίο από τη στιγμή που μπορεί το ίδιο το κτίριο του Τατοΐου να αναπτυχθεί και στα γειτονικά κτίρια, τα οποία είναι αρκετά μεγάλα, για παράδειγμα οι στρατώνες, μπορούν να φιλοξενήσουν ένα ξενοδοχείο υψηλών προδιαγραφών, χώρους εκδηλώσεων, καθώς και ένα υψηλών προδιαγραφών εστιατόριο».
