Τα Τζουμέρκα (ή αλλιώς Αθαμανικά Όρη), μια από τις μεγαλύτερες οροσειρές της δυτικής Ελλάδας, αγκαλιάζουν ένα σύνολο πανέμορφων χωριών που μοιράζονται ανάμεσα στους νομούς Ιωαννίνων και Άρτας. Τοπία άγριας ομορφιάς, ποτάμια, φαράγγια, καταρράκτες, σπήλαια, μοναστήρια κρυμμένα στους βράχους και πετρόχτιστα χωριά- από τα ωραιότερα της Ηπείρου- συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό που συνεπαίρνει τους εραστές των βουνών και όσους αναζητούν φυσιολατρικές συγκινήσεις. Τα Τζουμερκοχώρια κρύβουν μία ιδιαίτερη γοητεία, που θα σας κάνει να επιστρέφετε ξανά και ξανά.
Συρράκο
Χτισμένο σε μία πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων και σε απόσταση 52 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων, το Συρράκο είναι ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ηπείρου. Ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός, με πέτρινα σπίτια με πλάκες σχιστόλιθου στις σκεπές, καλοφτιαγμένα πλακόστρωτα καλντερίμια και πολλές σκαλιστές βρύσες με τρεχούμενο νερό. Τα αυτοκίνητα μένουν εκτός χωριού. Αφού παρκάρετε στην είσοδο του χωριού, θα ακολουθήσετε το λιθόστρωτο μονοπάτι που θα σας οδηγήσει στο κέντρο του οικισμού. Στη γραφική πλατεία υπάρχουν δύο μεγάλοι πλάτανοι και η σκεπαστή πέτρινη βρύση της Γκούρας με παγωμένο βουνίσιο νερό. Η πατρικό του ποιητή Κώστα Κρυστάλλη έχει διαμορφωθεί σε μουσείο λαογραφικής τέχνης.
Καλαρρύτες
Απέναντι από το Συρράκο βρίσκονται οι Καλαρρύτες, στο χείλος της απότομης χαράδρας που καταλήγει στον ποταμό Καλαρρύτικο, σε υψόμετρο 1.200 μ. Για να πάτε από το ένα χωριό στο άλλο με το αυτοκίνητο θα χρειαστεί να κάνετε έναν μεγάλο κύκλο (περίπου 18 χλμ.). Εναλλακτικά, αν σας αρέσει η πεζοπορία- και ο καιρός το επιτρέπει- μπορείτε να περπατήσετε το μονοπάτι μίας ώρας που διασχίζει το φαράγγι του Χρούσια και ενώνει τα δυο βλαχοχώρια. Πρόκειται για ένα διατηρητέο παραδοσιακό χωριό, όπου πρωταγωνιστούν τα επιβλητικά πέτρινα αρχοντικά, τα άφθονα νερά και τα παραδοσιακά καλντερίμια. Οι κάτοικοι του χωριού θα σας πουν ιστορίες για τους πρώτους αργυροχρυσοχόους που γεννήθηκαν εδώ- μεταξύ των οποίων και o Σωτήριος Βούλγαρης, που ίδρυσε τον διάσημο οίκο Bvlgari. Αφού επισκεφθείτε το Μουσείο των Χρήστου Γκολφινόπουλου και Αικατερίνης Μουσαφίρη, αλλά και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου με το αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο, κάντε μια στάση στην Άκανθο, το ρετρό καφενείο του Ναπολέοντα Ζαγκλή που θα σας μεταφέρει στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’50. Σημαντικό αξιοθέατο της περιοχής αποτελεί η εντυπωσιακή Μονή της Κηπίνας, που χτίστηκε το 1212 στην εσοχή ενός κάθετου βράχου αρκετές δεκάδες μέτρα πάνω από το δρόμο που οδηγεί στους Καλαρρύτες.
Πράμαντα
Το πιο ζωντανό κεφαλοχώρι των Τζουμέρκων είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στις πλαγιές της κορυφής Στρογγούλας, σε υψόμετρο 840 μ. και αποτελεί ιδανικό ορμητήριο για τις εξερευνήσεις σας. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε φτάνοντας στα Πράμαντα είναι να πιείτε τον καφέ σας στην ωραία πλατεία του, κάτω από τον υπεραιωνόβιο πλάτανο. Εδώ δεσπόζει η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, ενώ θα δείτε και την ιστορική βρύση του Αράπη. Στο δρόμο προς το χωριό, αξίζει να κάνετε μια στάση στο σπήλαιο της Ανεμότρυπας με τους πανέμορφους σχηματισμούς από σταλακτίτες και σταλαγμίτες και τις μικρές λίμνες. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε και την ιστορική µονή της Αγίας Παρασκευής, 3 χλµ. ανατολικά του χωριού.
Μελισσουργοί
Οι Μελισσουργοί είναι το βορειότερο χωριό του νομού Άρτας (απέχουν 72 χλμ. από την πόλη της Άρτας) κι ένα από ωραιότερα και παλαιότερα Τζουμερκοχώρια. Λέγεται πως η ονομασία του χωριού οφείλεται (κατά μία άποψη) στην εργατικότητα των κατοίκων του. Σημεία συνάντησης είναι οι πλατείες του χωριού. Στο κέντρο βρίσκεται η πλακόστρωτη πλατεία Εθνικής Αντίστασης με τις βρύσες και τα πλατάνια. Λίγο πιο πάνω είναι η πλακόστρωτη πλατεία του Κάμπου, ενώ στο κάτω μέρος του χωριού βρίσκεται η πλατεία της Παναγιάς με φυσικό γρασίδι. Μέσα και γύρω από το χωριό θα ανακαλύψετε όμορφες εκκλησίες, ενώ αξίζει να ανεβείτε μέχρι το υπέροχο ορειβατικό καταφύγιο Μελισσουργών, σε υψόμετρο 1.023 μ. για να πιείτε καφεδάκι με θέα στις κορυφές των Τζουμέρκων και της Κακαρδίτσας.
Τι άλλο αξίζει να δείτε:
Τους εντυπωσιακούς δίδυμους καταρράκτες που βρίσκονται λίγο πιο ψηλά από το χωριό Καταρράκτης.
Το Λαογραφικό Μουσείο του Παντελή Καράλη στο χωριό Κυψέλη Άρτας.
Το ιστορικό Γεφύρι της Πλάκας χτίστηκε το 1866 και ήταν το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων. Το εντυπωσιακό αυτό γεφύρι κατέρρευσε το 2015 από τις έντονες βροχοπτώσεις και βρίσκεται σε διαδικασία αναστύλωσης. Το μέρος όπου βρισκόταν είναι ακόμα πολύ ωραίο και αξίζει μια επίσκεψη.
Το ιστορικό χωριό Βουργαρέλι, στη νότια πλευρά των Τζουμέρκων, ανάμεσα σε δύο ελατοσκέπαστες λοφοσειρές που το προστατεύουν σαν φυσική αγκαλιά. Σημαντικό αξιοθέατο εδώ είναι η Κόκκινη Εκκλησία του 13ου αιώνα με περίφημες τοιχογραφίες.
Διαμονή: Στο ξενοδοχείο Το Συρράκο που ήταν κάποτε το δημοτικό σχολείο του χωριού ή στον ξενώνα Casa Calda. Στους Καλαρρύτες θα βρείτε τον Ξενώνα Ναπολέοντα Ζάγκλη και το Αρχοντικό Βογιάρου. Στα Πράμαντα, το Οrizontes Τzoumerkon προσφέρει πολυτελή διαμονή μέσα σε ένα καταπράσινο δάσος. Εναλλακτικά, μπορείτε να επιλέξετε τα πλήρως εξοπλισµένα διαµερίσµατα του Ξενείον. Σύγχρονες ανέσεις προσφέρει και το Anavasi Mountain Resort στο χωριό Τσόπελα. Οι αγροτουριστικές κατοικίες Theasis Igloo στους Κτιστάδες προσφέρουν μια ξεχωριστή εμπειρία διαμονής σε αυτόνομα πέτρινα ιγκλού.
Φαγητό: Η φημισμένη χασαποταβέρνα του Μπούτζα στα Πράμαντα αποτελεί αγαπημένο στέκι των φανατικών κρεατοφάγων. Στους Καλαρρύτες, θα φάτε πολύ ωραία και παραδοσιακά στο παμπάλαιο καφενείο-παντοπωλείο του Ναπολέοντα Ζάγκλη. Στο Συρράκο δοκιμάστε ντόπιες σπεσιαλιτέ στην ταβέρνα Σταυραετός και στο μεζεδοπωλείο-καφέ Σάρικα. Στους Μελισσουργούς, η Ταβέρνα του Παππά σερβίρει αυθεντικό σπιτικό φαγητό.
Δραστηριότητες: Τα Τζουμέρκα είναι ο απόλυτος προορισμός για φυσιολάτρες και περιπετειώδεις ταξιδιώτες. Το rafting στα ορµητικά νερά του Άραχθου αποτελεί μοναδική εμπειρία. Η Trekking Hellas και η Via Natura θα σας προτείνουν κι άλλες δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε- από ορεινή ποδηλασία και οδήγηση με 4Χ4 μέχρι τοξοβολία και ραπέλ.
