Το σχέδιο που συνέταξε ο Τομέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής του ΕΜΠ, ενέκρινε η κυβερνητική επιτροπή, και δόθηκε στη δημοσιότητα στις 16 Μαίου 2022 με τίτλο «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας Ελλάδα 2030» περιλαμβάνει (σελ. 21) μια ανάλυση SWOT. Η ανάλυση SWOT θεωρείται εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού που χρησιμοποιείται για την λήψη αποφάσεων σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί. SWOT είναι τα αρχικά των αγγλικών λέξεων: Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats (στα ελληνικά: Δυνατά σημεία, Αδύναμα σημεία, Ευκαιρίες, Απειλές). Θα επανέλθουμε σχολιάζοντας κριτικά όλα τα σημεία.
Στεκόμαστε προς το παρών στις «Απειλές» και στα «Αδύναμα σημεία».
Ποιες είναι λοιπόν οι «Απειλές» για την Οδική Ασφάλεια στη χώρα μας που πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε στρατηγικά μέχρι το 2030 (τουλάχιστον):
- Αύξηση κυκλοφορίας πεζών, ποδηλατών και ηλεκτρικών πατινιών
- Μη διάθεση πόρων για την οδική ασφάλεια
- Απουσία παρακολούθησης δράσεων
- Μη επαρκής στελέχωση και οργάνωση της Πολιτείας
Είναι εντυπωσιακό βέβαια, αλλά και απίστευτα προκλητικό να θεωρείται η αύξηση της κυκλοφορίας των πεζών και των ποδηλατών σαν απειλή για την οδική ασφάλεια!
Και μόνο αυτό το σημείο αρκεί για να φωτίσει τη λογική πάνω στην οποία είναι δομημένο όλο το Σχέδιο, απόλυτα υπέρ της μηχανοκίνητης κυκλοφορίας, λογική αυτοκινητοκεντρική, προωθητική του ΙΧ.
Είναι πολύ πρόσφατη η εμπειρία της χώρας μας την περίοδο της πανδημίας όταν απετέλεσε την αρνητική πλευρά της Ευρώπης, τη μόνη μάλλον χώρα που δεν εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση για να προωθήσει την πεζοπορία, την ποδηλασία και βέβαια της Δημόσιες Συγκοινωνίες αλλά κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση. Φαίνεται πως η αντίληψη πως το περπάτημα και η ποδηλασία είναι «απειλές» ήταν ήδη βαθιά ριζωμένη στους κυβερνητικούς και επιστημονικούς εγκεφάλους. Δεν θα μας εντυπωσιάσει πλέον αν σε λίγο μας ενημερώσουν πως σ αυτά οφείλεται και η παχυσαρκία και ότι άλλο.
Δεν ξέρουμε αν υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που να εντάσσει στην ανάλυση του στρατηγικού της προγράμματος για την οδική ασφάλεια την αύξηση κυκλοφορίας πεζών και ποδηλατών στις απειλές. Συνήθως την εντάσσουν στα Δυνατά σημεία ή τις Ευκαιρίες.
Ας ελπίσουμε πως πρόκειται για τυπογραφικό λάθος και πώς αυτό που ήθελαν να γράψουν ήταν η μεγάλη αύξηση κυκλοφορίας μηχανοκίνητων οχημάτων (2.000.000 το 1985 – 9.000.000 το 2020)
Και ποια τα «Αδύναμα Σημεία»;
Σύμφωνα με το Σχέδιο αυτά είναι:
- Εκτεταμένη παραβατικότητα στην οδική κυκλοφορία
- Μεγάλος αριθμός δικυκλιστών
- Απουσία συντήρησης οδικού δικτύου
- Ανεπαρκείς υποδομές για πεζούς/ποδηλάτες/πατίνια στις πόλεις
- Αναποτελεσματική διαχείριση ασφάλειας οδικής υποδομής
- Μεγάλη ηλικία οχημάτων
- Υποστελεχωμένες Τεχνικές Υπηρεσίες
- Έλλειψη λογοδοσίας
Θα μπορούσε κανείς να επισημάνει την παντελή έλλειψη αναφοράς στις Δημόσιες Συγκοινωνίες και την κατάσταση τους, στη Διάλυση του Σιδηροδρομικού Δικτύου, την παντελή έλλειψη ή την αναιμική ύπαρξη Μέσων Σταθερής τροχιάς στις πόλεις και άλλα πολύ σημαντικά θέματα, προφανή «Αδύναμα Σημεία» για την αντιμετώπιση του θέματος Οδική ασφάλεια στη χώρα μας. Αυτά σύμφωνα με το σχέδιο προφανώς δεν σχετίζονται με το θέμα.
Θα αναρωτηθούμε και πάλι γιατί ο (αναπόφευκτα λόγω γεωγραφικής θέσης της χώρας μας) μεγάλος αριθμός δικυκλιστών αποτελεί «αδύναμο σημείο» ενώ αυτός των τετράτροχων μηχανοκίνητων οχημάτων δεν αποτελεί. Και, επιτέλους, εκτός από την προτροπή βάλτε κράνος έχει κάτι περισσότερο να πει η πολιτεία για την προστασία των δικυκλιστών;
Αλλά ας πάμε σε κάτι που μας βρίσκει σύμφωνους: Ανεπαρκείς υποδομές για πεζούς/ποδηλάτες/πατίνια στις πόλεις. Ένα πραγματικά Αδύναμο σημείο που κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να ενταχθεί στις Απειλές.
Ας πάμε λοιπόν στα προτεινόμενα μέτρα για την αντιμετώπιση αυτού του Αδύναμου σημείου (σελ. 39). Από τα τέσσερα μέτρα που προτείνονται για την κυκλοφορία Πεζών Ποδηλάτων και Πατινιών κανένα δεν θεωρείται ως Μέτρο Υψηλής Προτεραιότητας.
Όπως φαίνεται στον σχετικό πίνακα: η Δημιουργία υποδομών για κυκλοφορία ποδηλάτων όπως και η Διαμόρφωση Διασταυρώσεων χαρακτηρίζονται ως Μέτρα Μεσαίας Προτεραιότητας, ενώ η Ειδική σήμανση διαβάσεων πεζών και η Επικαιροποίηση των κανόνων κυκλοφορίας ποδηλάτων*, ως Χαμηλής Προτεραιότητας. Όλα τα παραπάνω ανατίθενται αποκλειστικά στους Δήμους χωρίς συμμετοχή των Περιφερειών γεγονός που θα περιπλέξει την υλοποίηση ποδηλατικών δικτύων στα μεγάλα αστικά κέντρα όπου όχι μόνο εμπλέκονται πολλοί Δήμοι αλλά και αρκετοί δρόμοι ανήκουν στην ευθύνη της Περιφέρειας. Αλλά αφού το όλο ζήτημα δεν είναι «Υψηλής Προτεραιότητας» σ αυτό θα κολλήσουμε;
Ας εγκαταλείψουμε τα στερεότυπα και ας δεχθούμε την πραγματικότητα Πεζοί και Ποδηλάτες συνιστούν απειλή, οι Ποδηλατικές υποδομές ΔΕΝ αποτελούν προτεραιότητα γιατί προφανώς αν δημιουργηθούν, αυτοί οι απειλητικοί τύποι θα πολλαπλασιαστούν.
Ναι, η αύξηση της κυκλοφορίας των πεζών και των ποδηλάτων είναι απειλή. Όχι για την Οδική Ασφάλεια, αλλά για την παντοκρατορία του ΙΧ.
30/5/2022 Πανελλαδικός Σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα
