Δεκαετίες ιδιωτικοποίησης, εξωτερικής ανάθεσης και περικοπών στον προϋπολογισμό στο όνομα της «αποτελεσματικότητας» εμπόδισαν σημαντικά την αμυντική γραμμή πολλών κυβερνήσεων στην κρίση COVID-19. Οι χώρες που αντιμετώπισαν καλά την κρίση είναι αυτές όπου το κράτος διατηρεί παραγωγική σχέση με δημιουργούς αξίας στην κοινωνία, επενδύοντας σε κρίσιμες ικανότητες και σχεδιάζοντας συμβάσεις ιδιωτικού τομέα για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.
Από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο έως την Ευρώπη, την Ιαπωνία και τη Νότια Αφρική, οι κυβερνήσεις επενδύουν δισεκατομμύρια – και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τρισεκατομμύρια – δολάρια για να υποστηρίξουν τις εθνικές οικονομίες. Ωστόσο, εάν υπάρχει ένα πράγμα που μάθαμε από την οικονομική κρίση του 2008, είναι ότι η ποιότητα έχει σημασία τουλάχιστον όσο και η ποσότητα.
Ως αποτέλεσμα, οι κυβερνήσεις έχουν τώρα λιγότερες επιλογές για να ανταποκριθούν στην κρίση, για τον λόγο αυτό ορισμένες τώρα προσκολλώνται απεγνωσμένα στη μη ρεαλιστική ελπίδα των τεχνολογικών πανάκεων, όπως η τεχνητή νοημοσύνη ή οι εφαρμογές ανίχνευσης επαφών.
Εξετάστε δύο βασικές κυβερνητικές ευθύνες κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19: τη δημόσια υγεία και τον ψηφιακό κόσμο. Μόνο το 2018, η βρετανική κυβέρνηση ανέθεσε σε τρίτους συμβόλαια υγείας ύψους 9,2 δισεκατομμυρίων λιρών (11,2 δισεκατομμύρια δολάρια), θέτοντας το 84% των κρεβατιών σε κέντρα φροντίδας στα χέρια ιδιωτικών φορέων (συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών εταιρειών μετοχών). Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, από το 2015, η Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου υπέστη περικοπές προϋπολογισμού 1 δισεκατομμυρίου λιρών.
Η εξωτερική ανάθεση από μόνη της δεν είναι το πρόβλημα. Αλλά η εξωτερική ανάθεση κρίσιμων κρατικών ικανοτήτων είναι σαφώς, ειδικά όταν οι προκύπτουσες «εταιρικές σχέσεις» δημόσιου-ιδιωτικού τομέα δεν έχουν σχεδιαστεί για να εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Σίγουρα, οι κυβερνήσεις της Νοτίου Ασίας επωφελήθηκαν από τη θεσμική μνήμη που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της επιδημίας SARS 2002-03, η οποία άλλαξε επίσης τη στάση του κοινού σχετικά με την ιδιωτική ζωή.
Ωστόσο, πολλές από αυτές τις χώρες έχουν επενδύσει επίσης στις βασικές τους δυνατότητες δεδομένων, οι οποίες ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικές όταν διευκολύνουν την αποκεντρωμένη δράση. Η Νότια Κορέα, για παράδειγμα, υιοθέτησε μια επιθετική προσέγγιση παρακολούθησης υψηλής τεχνολογίας και δημοσίευσε δεδομένα σε πραγματικό χρόνο για αποθέματα μάσκας και τοποθεσίες φαρμακείων, επιτρέποντας σε νεοσύστατες επιχειρήσεις και σε απλούς πολίτες να δημιουργούν πρόσθετες υπηρεσίες για να εξασφαλίσουν πιο αποτελεσματική και ασφαλή διανομή.
Οι αντιθέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, αφενός, και του Βιετνάμ, της Νότιας Κορέας και της Νέας Ζηλανδίας, αφετέρου, προσφέρουν σημαντικά μαθήματα. Αντί να υποχωρήσουν στο ρόλο του διορθωτή των αδυναμιών της αγοράς και του εξωτερικού των υπηρεσιών, οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν στις δικές τους κρίσιμες ικανότητες.
Σε κάθε κρίση – οικονομική, δημόσια υγεία ή κλιματική – η έλλειψη επιλογής περιορίζει δραστικά το χώρο του δημόσιου τομέα σε ελιγμούς. Μετά από χρόνια επιδίωξης ενός λανθασμένου μοντέλου διακυβέρνησης, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο θρηνούν την έλλειψη εσωτερικής τεχνογνωσίας και πόρων για την ανάπτυξη των ψηφιακών εργαλείων που απαιτούνται για τη διάσωση ζωών. Η αποτελεσματική διακυβέρνηση, αποδεικνύεται, δεν μπορεί να δημιουργηθεί κατά βούληση.
Οι αντιθέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, αφενός, και του Βιετνάμ, της Νότιας Κορέας και της Νέας Ζηλανδίας, αφετέρου, προσφέρουν σημαντικά μαθήματα. Αντί να υποχωρήσουν στο ρόλο του διορθωτή των αδυναμιών της αγοράς και του εξωτερικού των υπηρεσιών, οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν στις δικές τους κρίσιμες ικανότητες. Η πανδημία έχει καταστήσει ξεκάθαρη την ανάγκη για περισσότερο κρατική παραγωγική ικανότητα, δυνατότητες κρατικών συμβάσεων, συμβιωτικές συνεργασίες δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, ψηφιακή υποδομή και σαφή πρωτόκολλα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και ασφάλειας.
Μια τέτοια καθοδηγούμενη από την κρίση προσέγγιση για τη δημόσια διοίκηση δεν πρέπει να συγχέεται με τη λήψη αποφάσεων από πάνω προς τα κάτω. Αντίθετα, θα πρέπει να θεωρείται ως ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί ο δυναμισμός, καλλιεργώντας εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ καινοτόμων και αξιοποιώντας την αξία της κατανεμημένης νοημοσύνης. Οι κυβερνήσεις που έχουν από καιρό παραιτηθεί από τα καθήκοντά τους στον ιδιωτικό τομέα πρέπει τώρα να καλύψουν τα καθήκοντά τους, κάτι που θα τους απαιτήσει να επανεξετάσουν τα καθεστώτα πνευματικής ιδιοκτησίας και την προσέγγισή τους στην έρευνα και τις δημόσιες επενδύσεις και τις δημόσιες συμβάσεις γενικότερα.
Project Syndicate: The Big Failure of Small Government
Απόδοση: Γιάννης Κουτρουμπής
