Η κατάθλιψη εμπεριέχει υψηλό κίνδυνο αυτοκτονίας. Όποιος εκφράζει αυτοκτονικές σκέψεις ή προθέσεις θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αγνοηθούν ορισμένα σημάδια που δείχνουν ότι το πρόβλημα είναι σοβαρό.
Το να είναι κανείς σε θέση να αναγνωρίσει αυτά τα σημάδια τάσης προς αυτοκτονία είναι σημαντικό, αφού αποτελεί ουσιαστικά τον μόνο τρόπο για να βοηθήσει το άτομο που έχει πρόβλημα.
Αν κάποιος δικός σας άνθρωπος εμφανίζει αυτά τα συμπτώματα, το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να επικοινωνήσετε με κάποιον ειδικό ή κάποια υπηρεσία και να ενημερώσετε σχετικά με την κατάσταση που έχετε παρατηρήσει. Μην επιχειρήσετε να λύσετε το “πρόβλημα” εσείς, επειδή υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να έχετε ανεπιθύμητα αποτελέσματα.
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες κινδύνου για αυτοκτονία διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και άλλους παράγοντες. Πάνω από το 90% των ανθρώπων που πεθαίνουν από αυτοκτονία έχουν κλινική κατάθλιψη ή άλλη ψυχική διαταραχή. Πολλές φορές, οι άνθρωποι που πεθαίνουν από αυτοκτονία έχουν πρόβλημα κατάχρησης αλκοόλ ή άλλων ουσιών. Συχνά έχουν αυτό το πρόβλημα σε συνδυασμό με άλλες ψυχικές διαταραχές.
Ανεπιθύμητα ή τραυματικά γεγονότα στην ζωή τους, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως η κλινική κατάθλιψη, μπορεί να τους οδηγήσουν σε σκέψεις αυτοκτονίας.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου για αυτοκτονία περιλαμβάνουν:
- Μία ή περισσότερες προηγούμενες απόπειρες αυτοκτονίας
- Οικογενειακό ιστορικό ψυχικής διαταραχής ή κατάχρηση ουσιών
- Οικογενειακό ιστορικό αυτοκτονίας
- Οικογενειακή βία
- Σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση
- Η ύπαρξη όπλων μέσα στο σπίτι
- Χρόνια σωματική ασθένεια, συμπεριλαμβανομένου του χρόνιου πόνου
- Φυλάκιση
- Έκθεση στην αυτοκτονική συμπεριφορά τρίτων
Υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια αυτοκτονίας;
Τα προειδοποιητικά σημάδια ότι κάποιος μπορεί να σκέφτεται ή να σχεδιάζει να αυτοκτονήσει περιλαμβάνουν:
- Μιλούν πολύ συχνά ή σκέφτονται/αναλογίζονται διαρκώς τον θάνατο
- Κλινική κατάθλιψη (βαθιά θλίψη, απώλεια ενδιαφέροντος, προβλήματα στον ύπνο και το φαγητό) η οποία χειροτερεύει
- Το να έχουν μια “τελευταία επιθυμία/ευχή”, ή το να προκαλούν την μοίρα τους κάνοντας άκρως επικίνδυνα πράγματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον θάνατο (γρήγορη οδήγηση, παραβίαση ερυθρού σηματοδότη κλπ)
- Χάνει το ενδιαφέρον για πράγματα και πρόσωπα που αγαπούσε/νοιαζόταν
- Κάνει σχόλια ότι είναι απελπισμένος/η, αβοήθητος/η, ή άχρηστος/η
- Βάζει στην σειρά τις “εκκρεμότητες” στην ζωή του/της (πχ προσπαθεί να ξεδιαλύνει παρεξηγήσεις του παρελθόντος, αλλάζει την διαθήκη του/της κλπ)
- Λέει πράγματα όπως “θα ήταν καλύτερα αν δεν ήμουν εδώ” ή “θέλω να φύγω”
- Έχει πολύ απότομες μεταπτώσεις στην διάθεσή του/της από το να είναι πολύ λυπημένος/η στον να είναι πολύ ήρεμος/η ή να εμφανίζεται ξαφνικά πολύ ευτυχισμένος/η
- Μιλάει για το ενδεχόμενο αυτοκτονίας ή τρόπου να σκοτωθεί
- Επισκέπτεται ή καλεί στο τηλέφωνο γνωστούς, οικογένεια και φίλους απλά για να εκφράσει κάποιες σκέψεις που δεν έχει εκφράσει στο παρελθόν ή για να τους πει “αντίο”.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν κάποιος δικός σας άνθρωπος παρουσιάζει οποιοδήποτε από τα παραπάνω σημάδια, ή αν έχει επιχειρήσει έστω και μία φορά στο παρελθόν να αυτοκτονήσει, τότε πρέπει να ανησυχήσετε και να δράσετε άμεσα.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ίδρυμα για την Πρόληψης της Αυτοκτονίας, το 20% έως 50% των ανθρώπων που αυτοκτονούν έχουν κάνει στο παρελθόν απόπειρα αυτοκτονίας.
