Παρελθόν αποτελεί από σήμερα το τραπεζικό απόρρητο για 150.768 δανειολήπτες που κατέφυγαν στον νόμο Κατσέλη (3869/2010) για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να προστατέψουν την πρώτη κατοικία τους από τον πλειστηριασμό.
Ο «Ε.Τ.» φέρνει στο φως της δημοσιότητας τα στατιστικά για την πορεία του νόμου, όπως τα παρουσίασε το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στους εκπροσώπους των δανειστών κατά την πρώτη τους… μετα-μνημονιακή επίσκεψη στην Αθήνα, αλλά και τον τρόπο που θα παρακολουθείται στο εξής η Ελλάδα
Τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν πως αυτό το στοκ των 150.000 και πλέον αιτήσεων θα περιοριστεί κατά 40.000 υποθέσεις περίπου, αφού βάσει υπολογισμών ένα ποσοστό της τάξεως του 25% που αντιστοιχεί σε στρατηγικούς κακοπληρωτές θα προτιμήσει να εγκαταλείψει το λεγόμενο «οχυρό», φοβούμενο την άρση του τραπεζικού απορρήτου.
Υπενθυμίζεται πως ο νόμος, που επιτρέπει για πρώτη φορά στην Ελλάδα άρση του τραπεζικού απορρήτου, ψηφίστηκε στις 15 Ιουνίου (συμπεριλαμβανόταν στο πολυνομοσχέδιο με τα μέτρα της 4ης αξιολόγησης). Στο πλαίσιο αυτού, υπήρχε η πρόβλεψη με την πάροδο 3 μηνών από την ψήφιση, το συγκεκριμένο μέτρο να ενεργοποιηθεί αυτόματα. Το τρίμηνο που πέρασε κανένας δανειολήπτης, εν αναμονή δικάσιμου, δεν έδωσε την έγκρισή του για άρση.
Κακοπληρωτές
Η κυβέρνηση από την πλευρά της, αναφερόμενη στο «λίφτινγκ» που υπέστη ο ν. 3869/2010 επί ΣΥΡΙΖΑ, εστιάζει, διαρκώς, στη μέριμνα για την αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών. Δεν χωράει αμφιβολία ότι το γεγονός πως ο νόμος είχε γίνει «καταφύγιο» για στρατηγικούς κακοπληρωτές είναι ένα πρόβλημα που έχει διαπιστωθεί από καιρό επιζητώντας άμεση διευθέτηση. Ωστόσο, αυτό που επίσης πρέπει να τονιστεί είναι το ότι έχουν στενέψει εξαιρετικά τα περιθώρια ένταξης, καθότι προβλέπονται πιο αυστηρά κριτήρια, με το εισόδημα και την αντικειμενική αξία ακινήτου να είναι σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που ήταν προ αναθεώρησης.
Να σημειωθεί δε πως ο ν. 3869/ 2010 έχει ημερομηνία λήξης την 31η.12.2018 και το αίτημα παράτασής του θα τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων οικονομικού επιτελείουθεσμών λίγο χρονικό διάστημα πριν από την εκπνοή της, αφού οι εκπρόσωποι των δανειστών αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητά του.
Τα στοιχεία
Όσον αφορά στα στοιχεία για την πορεία του νόμου, κύκλοι των ελληνικών αρχών αποδίδουν την εκτίναξη των υποθέσεων που περαιώθηκαν κατά το α’ εξάμηνο του 2017, για την ακρίβεια σε 20.266 από 6.616 που ήταν κατά το β’ εξάμηνο του 2016, στην καλύτερη λειτουργία του. Σημειώνεται πως υπό την πίεση των δανειστών να γίνει ο νόμος πιο λειτουργικός μέσα στο 2016 είχε υποστεί ένα «λίφτινγκ», όπου μεταξύ άλλων προέβλεπε πως κάθε δικαστήριο θα πρέπει να έχει μία ειδική αίθουσα, όπου θα δικάζονται υποθέσεις αποκλειστικά του νόμου Κατσέλη, πρόκειται για τα λεγόμενα Κατσελοδικεία. Αυτή η πρωτοβουλία, συγκεκριμένα, που τέθηκε σε ισχύ από 1ης.1.2017 εκτιμάται πως συνέβαλε καθοριστικά στην αύξηση των υποθέσεων που περαιώθηκαν.
Επιδότηση δόσης
Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.», από τις αρχές του 2019 θα δοθεί η δυνατότητα επιδότησης της δόσης του στεγαστικού δανείου από το κράτος. Η διαδικασία θα «τρέξει» μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, όπου υποβάλλονται οι αιτήσεις για όλα τα επιδόματα κοινωνικού χαρακτήρα (http://www. idika.gr/).
Υπενθυμίζεται πως βάσει νόμου, εφόσον η αντικειμενική αξία κύριας κατοικίας κυμαίνεται μεταξύ 120.000 και 220.000 ευρώ, προσαυξημένη ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη (ένας ενήλικας: 120.000 ευρώ, ζευγάρι: 160.000 ευρώ και 20.000 ανά τέκνο), και το ετήσιο εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, δηλαδή κυμαίνεται από 8.180 έως 24.000 ευρώ (άγαμος: 8.180 ευρώ, ζευγάρι: 13.917 ευρώ και κάθε παιδί: 3.361 ευρώ), το Δημόσιο καλύπτει έως και το 95% των μηνιαίων καταβολών επί τριετία. Με άλλα λόγια, δανειολήπτης με δόση 100 ευρώ μηνιαίως θα λαμβάνει επίδομα 95 ευρώ.
Η… επάνοδος
Πρόσθετα, στις συναντήσεις που είχαν οι εκπρόσωποι των θεσμών με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μέσα στην εβδομάδα στην Αθήνα τους περιέγραψαν πώς ακριβώς θα παρακολουθούν τη χώρα μας στη μετα-μνημονιακή εποχή. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στο νόμο Κατσέλη, ζήτησαν περισσότερα στοιχεία από αυτά που παρέθεσε η ελληνική πλευρά, εξηγώντας πως θέλουν να έχουν μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το ν. 3869/2010
Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να στείλουν ένα έγγραφο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, όπου θα περιγράφουν, λεπτομερώς, τις πληροφορίες που θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους αναφορικά με τις επιδόσεις του νόμου, ανά τρίμηνο. Ενδεικτικά αναφέρεται πως οι ελληνικές αρχές θα αναλάβουν την υποχρέωση να ενημερώνουν για το πόσες αιτήσεις κατατέθηκαν, πόσες ελέγχθηκαν, πόσες βρέθηκαν ότι δεν πληρούν τα κριτήρια και απορρίφθηκαν, πόσες πήραν την προστασία, πόσες εκδικάστηκαν, πόσες αναβλήθηκαν, πόσες ματαιώθηκαν, για πόσες έγινε η δίκη και κέρδισε ο δανειολήπτης, για πόσες έγινε η δίκη και έχασε ο δανειολήπτης, για πόσες έγινε η δίκη και βγήκε η απόφαση, για πόσες εκκρεμεί η απόφαση κ.λπ.
Μάλιστα υπάρχουν και κάποια στοιχεία που ζητήθηκαν, τα οποία για την ώρα δεν τηρούνται, δεν είναι δηλαδή διαθέσιμα, π.χ. ζήτησαν να ενημερωθούν αναφορικά με το πόσοι παραιτήθηκαν από το νόμο και για ποια αιτία. Οσα χρόνια «τρέχει» ο νόμος, δεν συλλέγονταν πληροφορίες αναφορικά με τους λόγους που κάποιοι δανειολήπτες αποφάσισαν να φύγουν από το ν. 3869/2010. Οι εκπρόσωποι των δανειστών, όμως, επισήμαναν στο οικονομικό επιτελείο πως στο εξής θα πρέπει να αναπτύξει ένα μηχανισμό για να τηρούνται και τέτοιου είδους στοιχεία και μάλιστα άμεσα, ώστε την επόμενη φορά που θα τους τα ζητήσουν να είναι διαθέσιμα. Ταυτόχρονα, όπως ζήτησαν στοιχεία για το νόμο Κατσέλη, έτσι έκαναν και για άλλα θέματα, π.χ. για την πορεία του εξωδικαστικού συμβιβασμού ρύθμισης οφειλών (ν. 4469/2017). Επί της ουσίας, αφού οι δύο πλευρές καταλήξουν στα στοιχεία που πρέπει να αποστέλλονται κάθε φορά για κάθε θέμα, π.χ. νόμος Κατσέλη, εξωδικαστικός συμβιβασμός κ.λπ., θα υπογράψουν σχετικό το κείμενο-συμφωνία.
Έκθεση εποπτείας
Οι εκπρόσωποι των θεσμών θα αξιολογούν τον όγκο αυτών των πληροφοριών και θα συντάσσουν μία συνολική έκθεση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Αυτό σημαίνει πως ο νόμος Κατσέλη θα είναι μόλις ένα σκέλος αυτής της έκθεσης, θα υπάρχει άλλο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό, για τις μακροοικονομικές τάσεις γενικότερα, για τη βιωσιμότητα του χρέους, για φορολογικά ζητήματα, γραφήματα που θα αποτυπώνουν την εξέλιξη του εκάστοτε δείκτη κ.λπ. Πρόκειται για τη λεγόμενη Post-Programme Surveillance Report (Μεταμνημονιακή Εκθεση Εποπτείας). Μάλιστα οι εκπρόσωποι των θεσμών παρουσίασαν ενδεικτικά κάποιες από τις εκθέσεις που έχουν ήδη διεξαχθεί για άλλες χώρες (Κύπρο, Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία κ.λπ.) στο οικονομικό επιτελείο στις πρόσφατες συναντήσεις τους, με σκοπό να γίνει καλύτερα αντιληπτή η φιλοσοφία της παρακολούθησης.
Κύκλοι του οικονομικού επιτελείου μιλώντας στον «Ε.Τ.» εστίασαν στη βαρύτητα αυτής της έκθεσης, τονίζοντας πως το γεγονός ότι τη λαμβάνουν υπόψη όλοι οι θεσμικοί επενδυτές σημαίνει αυτομάτως πως επηρεάζει τις αγορές. Οι ίδιες πηγές εξήγησαν πως ενδεχόμενο αρνητικό σχόλιο στην έκθεση μπορεί να λειτουργήσει ως πρόσκομμα, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως κάποιος επενδυτής μπορεί να αποφασίσει να μην αγοράσει ομόλογα ή να το επιχειρήσει, αλλά σε υψηλή τιμή κ.λπ.
Αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα, το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να αποστείλει στους εκπροσώπους των θεσμών τα πρόσθετα στοιχεία που τους ζήτησαν μέχρι τέλος Οκτωβρίου, τα οποία θα αφορούν στο τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου. Εκείνοι προβλέπεται να έχουν έτοιμη την έκθεση έως τα τέλη Νοεμβρίου. Πηγές από το οικονομικό επιτελείο επισημαίνουν πως η αρχή θα είναι δύσκολη, αλλά στη συνέχεια η διαδικασία θα συντμηθεί.
Για παράδειγμα, τα στοιχεία Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου θα πρέπει να τα στείλουν οι ελληνικές αρχές μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου για να βγάλουν οι εκπρόσωποι των θεσμών το report τέλος Ιανουαρίου. Υπολογίζεται πως τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου θα ξαναέρθουν οι εκπρόσωποι των δανειστών, πριν βγάλουν την έκθεσή τους, για να τη δουν μαζί με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
