Οι καλύτεροι δάσκαλοι για να μάθουμε στα παιδιά μας κανόνες οδικής συμπεριφοράς και ασφάλειας είμαστε εμείς οι ίδιοι οι γονείς. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται και μιμούνται τους κανόνες που ακολουθούν οι δικοί τους άνθρωποι και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί καθώς άθελά μας μπορεί να τους περνάμε λανθασμένα μηνύματα.
Βέβαια πολύ συχνά τα παιδιά εθίζονται και θέλουν να μιμηθούν ακραίες συμπεριφορές που παρακολουθούν στην τηλεόραση ή επηρεάζονται από την συμπεριφορά των συνομηλίκων τους. Αν θέλουμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας πρέπει πρώτα από όλα να σεβόμαστε και να εφαρμόζουμε εμείς οι ίδιοι τους κανόνες που απαιτούμε από αυτά να εφαρμόσουν. Συγγενείς, φίλοι και παιδαγωγοί στους οποίους εμπιστευόμαστε την φροντίδα τους όταν εμείς απουσιάζουμε, πρέπει να εφαρμόζουν τα ίδια πρότυπα συμπεριφοράς που θέλουμε να τους διδάξουμε.
Δυστυχώς τα νοσοκομεία είναι γεμάτα από περιστατικά τραυματισμένων παιδιών από ατυχήματα στο δρόμο είτε από αμέλεια, είτε από απροσεξία όχι μόνο των οδηγών αλλά των ιδίων των παιδιών και των γονιών τους.
Μέσα στο αυτοκίνητο
Από τη βρεφική ακόμα ηλικία μαθαίνουμε στα παιδιά μας ότι στο αυτοκίνητο πρέπει πάντα να είναι δεμένα στο ειδικό καρεκλάκι που προορίζεται για μέχρι την ηλικία των 5 ετών. Τα καρεκλάκια αυτά έχουν όλες τις προδιαγραφές να προστατέψουν τα παιδιά σε περίπτωση ατυχήματος, αφού δένονται με ζώνες 5 σημείων. Μην κάνετε οικονομία στην αγορά του, αφού αυτό μπορεί να αποδειχτεί σωτήριο για την σωματική ακεραιότητα του παιδιού σας.
Ποτέ μα ποτέ τα βρέφη και τα νήπια δεν επιτρέπεται να κάθονται στο μπροστινό κάθισμα του συνοδηγού και πόσο μάλλον χωρίς την ζώνη ασφαλείας. Ούτε ακόμα στην αγκαλιά της μητέρας τους. Στην περίπτωση σύγκρουσης το σώμα του παιδιού θα παίξει τον ρόλο του αερόσακου ασφαλείας για την μητέρα ενώ σε πολλές περιπτώσεις το σώμα του παιδιού εκτοξεύεται από το παρμπρίζ με δυσάρεστες συνέπειες για το ίδιο το παιδί. Όλοι μας έχουμε δει σε βίντεο και όχι μόνο, τις θλιβερές συνέπειες μιας τέτοιας απερισκεψίας.
Απαιτείτε από τα παιδιά να εφαρμόζουν τους κανόνες και μην διστάσετε να προβείτε σε συστάσεις σταματώντας πρώτα το αυτοκίνητο σε ασφαλές σημείο και μην ξεκινήσετε αν δεν σας υπακούσουν. Το αυτοκίνητο δεν είναι το σαλόνι του σπιτιού τους για να χοροπηδάνε στα πίσω ή ακόμα χειρότερο στα μπροστινά καθίσματα.
Μέσα στο αυτοκίνητο ενήλικες και παιδιά είναι πάντα δεμένοι με τις ζώνες ασφαλείας. Καθορίστε με σαφήνεια ότι δεν επιτρέπεται να είμαστε όρθιοι, δεν χειρονομούμε και δεν φωνάζουμε μέσα στο αυτοκίνητο. Παραμένουμε όλοι ήρεμοι μέχρι να φτάσουμε στον προορισμό μας και δεν ενοχλούμε τον οδηγό. Τα χέρια και τα κεφάλια των παιδιών πρέπει να είναι μέσα και να μην βγαίνουν από τα παράθυρα. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να περιμένουν να τους λύσει ο ενήλικας την ζώνη ασφαλείας ή να την λύσουν μόνα τους με την εντολή του γονιού. Οι πόρτες των πίσω καθισμάτων των αυτοκινήτων πρέπει να είναι ασφαλισμένες από μέσα με την ειδική ασφάλεια και να ανοίγουν μόνο αν την ανοίξει απ’ έξω ο γονιός.
Στον δρόμο
Μάθετε στο παιδί σας ότι πρέπει να περπατάει πάντα στο πεζοδρόμιο. Βέβαια ούτε εκεί είναι πάντα ασφαλές καθώς το πεζοδρόμιο χρησιμοποιείται και για πάρκιγκ μοτοσικλετών, οπότε πρέπει να έχει συνεχώς την προσοχή του τεταμένη.
Αν ο δρόμος δεν έχει πεζοδρόμιο είναι σωστότερο να περπατάμε αντίθετα από την κίνηση των οχημάτων για να έχουμε τον έλεγχο. Φροντίζουμε να κρατάμε πάντα το μικρό παιδί από το χέρι και πάντα από την εσωτερική πλευρά, ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά πρέπει να περπατούν το ένα πίσω από το άλλο. Ειδικά αν βαδίζουν παρέες παιδιών δεν πρέπει να περπατούν σαν κοπάδι στο δρόμο, ούτε να σπρώχνονται, να τρέχουν ή να παίζουν στον δρόμο ή στο πεζοδρόμιο.
Αν θελήσουν να διασχίσουν τον δρόμο θα πρέπει να ελέγχουν προσεκτικά και από τις δύο κατευθύνσεις και αφού σιγουρευτούν ότι δεν περνάνε αυτοκίνητα να διασχίσουν το οδόστρωμα κάθετα και ποτέ διαγώνια όσο πιο σύντομα μπορούν. Θα πρέπει να προτιμούν να περνάνε από τις διαβάσεις πεζών και να προσέχουν τον φωτεινό σηματοδότη αν υπάρχει. Σε καμία περίπτωση να μην πετάγονται ξαφνικά στον δρόμο ή να κρύβονται πίσω από παρκαρισμένα οχήματα.
Αν έχουν κατέβει από το λεωφορείο και θέλουν να περάσουν απέναντι, θα πρέπει να περιμένουν να απομακρυνθεί πρώτα το λεωφορείο ή το πούλμαν και μετά με μεγάλη προσοχή να περάσουν τον δρόμο.
Να φοράνε πάντα ανοιχτόχρωμα ρούχα, ειδικά το βράδυ ή τις συννεφιασμένες μέρες που η ορατότητα των οδηγών είναι περιορισμένη. Αν είναι δυνατόν θα πρέπει και τα ρούχα τους να έχουν φωσφορίζοντα σημάδια για να γίνονται ορατά από μακριά.
Στο παιχνίδι
Βασικό είναι να μάθουμε στα παιδιά να παίζουν σε σημεία ασφαλή και μακριά από αυτοκίνητα. Σε περίπτωση που τους ξεφύγει για παράδειγμα μια μπάλα, δεν θα πρέπει να πετάγονται ξαφνικά στο δρόμο για να την πιάσουν.
Όταν παίζουν με το ποδήλατο, το πατίνι, το σκέιτμπορντ, προτρέψτε τα να φοράνε πάντα τον κατάλληλο εξοπλισμό: κράνος, επιγονατίδες και επιαγκωνίδες για να προστατευτούν από πιθανό πέσιμο.
Θα πρέπει να γνωρίζουν τα βασικά σήματα κυκλοφορίας και να συμπεριφέρονται σαν οδηγοί. Σαν γονείς φροντίστε να εξοπλίσετε το ποδήλατό τους με κόρνες και με αντανακλαστικά φωτάκια και συστήστε τους τις βραδινές ώρες να ανάβουν τα φώτα του ποδηλάτου τους.
Στη θέληση των γονιών έγκειται να εξηγούν από πολύ νωρίς στα παιδιά τους κανόνες συμπεριφοράς στον δρόμο. Πολύ χρήσιμο θα ήταν από πολύ μικρά να κάνουν επισκέψεις στα ειδικά Κέντρα Κυκλοφοριακής αγωγής για παιδιά, που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ο θεσμός έχει ατονήσει.
Να μάθουν στα παιδιά τους την χρήση και την σκοπιμότητα του φωτεινού σηματοδότη, των διαβάσεων, τον ρόλο του τροχονόμου αλλά και τις κυρώσεις που υπόκεινται όσοι δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες.
Όλα αυτά είναι σκόπιμο να γίνονται με την μορφή παιχνιδιού, κάτι που ενθουσιάζει τα παιδιά, αλλά ευχαριστεί και τους ενήλικες. Μια εκδρομή με το αυτοκίνητο μπορεί να μεταβληθεί σε μια πολύ ενδιαφέρουσα και εποικοδομητική εμπειρία για τα σήματα και το παιδί να ψάχνει στον δρόμο και να εξηγεί το ίδιο τι σημαίνει κάθε σήμα.
Οι ενήλικες θα πρέπει να θυμούνται να οδηγούν ήρεμα, νηφάλια, χωρίς εξάρσεις στην συμπεριφορά τους την ώρα που οδηγούν. Να φοράνε πάντα και οι ίδιοι την ζώνη τους ή το κράνος τους αν οδηγούν μηχανή. Να μην μιλούν στο κινητό τους τη ώρα της οδήγησης και να είναι συγκεντρωμένοι αποκλειστικά σε αυτό που κάνουν χωρίς να χαζεύουν σε βιτρίνες και μαγαζιά. Ένα συχνό λάθος των γονιών είναι ότι όταν διαπιστώσουν μια παράβαση από ένα προπορευόμενο όχημα, αντιδρούν βρίζοντας και χειρονομώντας. Μια ιδέα είναι ότι θα μπορούσε αντί να κατακρίνουν την λάθος συμπεριφορά, να αναφερθούν απλά και ήρεμα στις συνέπειες της πράξης.
Σημαντικός είναι και ο ρόλος του σχολείου, όπου οι εκπαιδευτικοί καλούνται μέσα από οργανωμένες ομαδικές δραστηριότητες που προτείνονται στα βιβλία του δημοτικού, να περάσουν τα μηνύματα για την σωστή κυκλοφοριακή αγωγή των παιδιών. Πλήθος εξωσχολικών βιβλίων προσφέρουν την δυνατότητα στους γονείς ακόμα και από την βρεφική ηλικία, να βλέπουν εικόνες και να σχολιάζουν τους κανόνες και την συμπεριφορά στο δρόμο.
Αν από πολύ νωρίς περάσουμε στα παιδιά μας τα θετικά πρότυπα και στην σωστή οδηγική συμπεριφορά, θα έχουμε κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα στην εκπαίδευσή τους εξοπλίζοντάς τα παράλληλα με σεβασμό για τους κανόνες και την ανθρώπινη ζωή, με σοβαρότητα και ευσυνειδησία για τον κόσμο και για το περιβάλλον.
Το επιστέγασμα όλων των προαναφερθέντων σημείων είναι ότι η ώριμη και σωστή συμπεριφορά εκ μέρους των γονιών δημιουργεί τους υπεύθυνους πολίτες του αύριο.
