Το «σπίτι» για χιλιάδες ζώα την τελευταία εβδομάδα έχει γίνει στάχτη, καθώς περισσότερα από 800.000 στρέμματα κάηκαν στις φωτιές της Αττικής, της Εύβοιας, της Μεσσηνίας και της Ηλείας.
Την ίδια στιγμή εκατοντάδες ζώα – κατοικίδια αλλά και άγρια – κάηκαν στα πύρινα μέτωπα. Οπως επισημαίνει η πρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής ΑΝΙΜΑ, Μαρία Γανωτή, δεν μπορεί να αποτιμηθεί το ζωικό κεφάλαιο που έχασε τη ζωή του στις φωτιές, αφού δεν υπήρχε κάποια καταγραφή των άγριων ζώων που υπήρχαν στις περιοχές αυτές.
Ηδη, μία μέρα μετά την καταστροφική πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη άρχισαν να φτάνουν στα γραφεία του Συλλόγου ζώα, τα οποία τραυματίστηκαν από τις φωτιές. «Χελώνες, πουλιά, ερπετά περιθάλπουμε αυτή τη στιγμή. Αυτό που θα πρέπει να πούμε είναι πως εάν οι φωτιές αυτές είχαν ξεσπάσει με αυτή την ένταση έναν μήνα πριν θα ήταν περισσότερο καταστροφικές για την άγρια ζωή, κι αυτό γιατί τότε ήταν η εποχή που τα μωρά ζώα βρίσκονταν στις φωλιές τους. Τουλάχιστον τώρα, τα περισσότερα ζώα μπορούσαν να τρέξουν και να πετάξουν για να προστατευθούν».
Οπως σημειώνει η Μαρία Γανωτή, όσο έχουμε πυρκαγιές αυτής της κλίμακας, η βιοποικιλότητα δεν απειλείται. «Φυσικά, πολλά ζώα καίγονται, ωστόσο ευτυχώς δεν χάνονται τα είδη, εκτός κι αν πρόκειται για περιοχές στις οποίες ζει μία ομάδα σπάνιων ζώων, κάτι που στην περίπτωση των φετινών πυρκαγιών δεν είχαμε. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η φύση έχει τους μηχανισμούς για να ανακάμπτει».
Για τους επιστήμονες και τους οικολόγους, ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν μετά τη μεγάλη φωτιά της Πάρνηθας το 2007. «Τότε ήταν που είδαμε αύξηση στον αριθμό των ελαφιών. Αυτό συνέβη καθώς είχαμε λόγω της πυρκαγιάς περισσότερα ξέφωτα, που γέμισαν με χορτάρι, ιδανικές συνθήκες για τα ελάφια αλλά και μια σειρά άλλων άγριων ζώων. Οι επιπτώσεις μιας φωτιάς δεν είναι ασπρόμαυρες», προσθέτει η πρόεδρος της ΑΝΙΜΑ.
Γι’ αυτόν τον λόγο, όπως επισημαίνει, θα πρέπει να προστατευτούν πάση θυσία οι άκαυτοι θύλακοι μέσα στις καμένες περιοχές. «Άκαυτες ρεματιές, μικρές συστάδες θάμνων και δέντρων που γλίτωσαν από τις φλόγες, περιοχές όπου υπάρχει έστω και λίγο τρεχούμενο νερό έχουν τεράστια αξία τώρα. Τα άγρια ζώα εκεί θα βρουν καταφύγιο και χρειάζονται συνθήκες ηρεμίας».
Ταξίδι στο θάνατο
Οι φωτιές των τελευταίων ημερών και ο πυκνός καπνός ήταν η αιτία που δεκάδες νεαροί πελαργοί βρέθηκαν νεκροί τα τελευταία εικοσιτετράωρα σε περιοχές της Βόρειας Αττικής. Οπως εξηγούν τα μέλη του Συλλόγου ΑΝΙΜΑ, κάθε χρόνο μέσα στον Αύγουστο – ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες – πρώτα οι νεαροί πελαργοί ξεκινούν το ταξίδι τους προς την Αφρική.
«Αυτοί που περνούν από την Αττική έρχονται από την Κεντρική Μακεδονία και τη Θεσσαλία και φτάνουν στην παράκτια ζώνη Σουνίου – Λαυρίου – Αναβύσσου, όπου συνήθως κάνουν στάση για να συνεχίσουν έπειτα το ταξίδι προς την Αφρική. Φέτος, έτυχε να φτάσουν πάνω από την Αττική τις ημέρες που είχαμε τις μεγάλες φωτιές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, εξαιτίας του πυκνού καπνού και των εναέριων μέσων, να αποπροσανατολιστούν και να προσκρούσουν σε ηλεκτροφόρα καλώδια ή σε πυλώνες διανομής μέσης τάσης», σημειώνει η Μαρία Γανωτή. Δεκάδες είναι οι νεκροί πελαργοί σε περιοχές, όπως το Χαλάνδρι, τον Γέρακα, τα Βριλήσσια και την Ανθούσα, ενώ στα γραφεία του Συλλόγου έως τώρα βρίσκονται περίπου επτά τραυματισμένοι νεαροί πελαργοί.
Δομές φιλοξενίας
Στο μεταξύ πληθαίνουν οι πρωτοβουλίες ομάδων και φορέων, που στόχο έχουν τη φροντίδα πυρόπληκτων ζώων. Τελευταίο παράδειγμα είναι αυτό του Δήμου Γαλατσίου, ο οποίος σε συνεργασία με την κυβέρνηση εκπροσωπούμενη από τον Θοδωρή Λιβάνιο, το ΓΕΕΘΑ, την Περιφέρεια Αττικής, τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Dogs’ Voice και με τη βοήθεια εθελοντών κτηνιάτρων και εκπαιδευτών, δημιούργησε προσωρινές δομές φιλοξενίας μέχρι να μπορέσουν να επιστρέψουν τα ζώα – σκύλοι και γάτες – με ασφάλεια στα καταφύγια ή τις οικογένειές τους.