ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
«Ο ΔΗΜΙΟΣ»(1963)
ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΦΕΒΡΟΥΡΙΟΥ 2018
“Μαύρη κωμωδία με Μεσογειακό ταπεραμέντο”
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα νερά της Μεσογείου δημιουργούν έναν ξεχωριστό δεσμό μεταξύ των ευρωπαϊκών (και όχι μόνο) χωρών που «βρέχουν», όπως επίσης είναι αδιαμφισβήτητο και το γεγονός ότι οι Μεσογειακοί λαοί διαθέτουν έναν «έξω καρδιά» χαρακτήρα που βασίζεται, σε μεγάλο βαθμό, στο πηγαίο και ειλικρινές χιούμορ. Μεγάλο μέρος αυτού του χαρακτηριστικού είναι λογικό να αποτυπώνεται και στον κινηματογράφο. Σκεφτείτε μόνο τη χρυσή εποχή του ελληνικού σινεμά κατά την περίοδο 1960 – 1973 και ένα μεγάλο χαμόγελο μόλις σχηματίστηκε στο πρόσωπό σας. Ο Λουίς Γκαρθία Μπερλάνγκα φρόντιζε, εκείνα τα χρόνια, να γεμίζει χαμόγελα την πατρίδα του, που δεν ήταν άλλη από την Ισπανία.
Γεννημένος στη Βαλένθια το 1921, ανήκε σε μια γενιά ισπανών σκηνοθετών οι οποίοι την περίοδο της δικτατορίας του Φράνκο υπερασπίστηκαν τις αξίες ενός ανεξάρτητου σινεμά. Με το που ολοκλήρωσε τις σπουδές του στον κινηματογράφο το 1947, ανέλαβε δράση γυρίζοντας μια σειρά ταινιών που με βασική τους δύναμη το χιούμορ, τον καθιέρωσαν ως σκηνοθέτη-σύμβολο για τη χώρα. Η ιδιαιτερότητά του εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο τρόπος που επιχειρούσε να μεταδώσει στο κοινό τη χαρά ήταν εντελώς αντισυμβατικός, μιας και το σύνολο των ιστοριών του βασίζονταν στον παράγοντα «αποτυχία» που, αν μη τι άλλο, δεν προκαλεί και τόσα χαμόγελα στην καθημερινότητά μας.
Ο Χοσέ Λουίς, υπάλληλος γραφείου κηδειών, σχεδιάζει να μεταναστεύσει στη Γερμανία για να γίνει μηχανικός αυτοκινήτων. Η φιλενάδα του η Κάρμεν, είναι κόρη του Αμαδέο που είναι δήμιος. Όταν ο Αμαδέο μαθαίνει για τη σχέση τους, πιάνοντάς τους ουσιαστικά στα πράσα, η μοναδική επιλογή για να τον ηρεμήσουν άμεσα είναι αυτή του γάμου. Επειδή οι νιόπαντροι έχουν οικονομικές δυσκολίες, ο Αμαδέο, που κοντεύει να πάρει σύνταξη, πείθει τον Χοσέ Λουίς να διεκδικήσει τη θέση που θ’ αφήσει κενή κι έτσι ν’ αποκτήσει το δικαίωμα να πάρει και σπίτι. Με τις πιέσεις της οικογένειας ο Χοσέ Λουίς δέχεται την πρόταση του πεθερού του, πεπεισμένος ότι αποκλείεται να ασκήσει τόσο επαίσχυντο επάγγελμα, ζώντας παράλληλα με το φόβο για την ώρα και τη στιγμή που το «καθήκον» μπορεί να τον καλέσει.
Μέσα από μια ιστορία γεμάτη ταμπού που εκτυλίσσεται, θεωρητικά, σε σκούρο φόντο, ο Μπερλάνγκα χτίζει μια μαύρη κωμωδία που εκπλήσσει με τη ζεστασιά, την ειλικρίνεια και τον αυθορμητισμό που αντλεί σε κάθε της καρέ. Όλα μοιάζουν τόσο οικεία και καθημερινά που νιώθεις ότι παρακολουθείς μια ιστορία που διαδραματίζεται δίπλα σου, επομένως, σε πρώτο στάδιο, δεν στέκεσαι απαραίτητα σε ερμηνείες, σκηνοθεσία ή φωτογραφία, ζητήματα δηλαδή που μονίμως αποτελούν τη βάση στα κινηματογραφικά «πηγαδάκια» μετά το πέρας μιας ταινίας. Πίσω, όμως, από κάθε ατάκα κρύβεται και σκέψη τέτοια, που πιστοποιεί την διογκωμένη αίσθηση του χιούμορ του σκηνοθέτη και σε ωθεί να αντιληφθείς άμεσα τους λόγους για τους οποίους αναγνωρίστηκε στο βαθμό που του άξιζε στην πατρίδα του.
Ως ιδανικός επίλογος μπορεί να λειτουργήσει ένα μέρος της νεκρολογίας του που δημοσιεύθηκε στην “Guardian”: «Ίσως το πιο ακραίο παράδειγμα της άποψης του Μπερλάνγκα για το κωμικό, είναι ένας χαρακτήρας που προσπαθεί να αλλάξει τις συνθήκες ζωής του αναλαμβάνοντας απίθανες προκλήσεις, όπως συμβαίνει στην ταινία “Ο Δήμιος”. Εδώ, το τελευταίο πράγμα στον κόσμο που ο κεντρικός χαρακτήρας θέλει να κάνει είναι να σκοτώσει κάποιον. Αυτή, όπως και άλλες ταινίες του, χαρακτηρίζεται από ένα χιούμορ μαύρο και πικρό. Σε αντίθεση με τις προσπάθειες του Φράνκο να δημιουργήσει μια εθνική ταυτότητα που να βασίζεται στην οικογένεια, την εκκλησία και το έθνος, ο Μπερλάνγκα επιμένει ότι το άτομο και τα ιδιωτικά του πάθη είναι κάτι αυστηρά προσωπικό». Αυτή την Κυριακή στις 11 Φεβρουαρίου, καρφιτσώνουμε και πάλι στο χάρτη την Ισπανία. Μια κωμωδία αλλιώτικη από τις άλλες μας περιμένει.
Από τον Βασίλη Γκορόγια (μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Άρτας)
Κυριακή 11 Φεβρουαρίου, ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΑΣ
Έναρξη Προβολής: 17:00
