Στις περισσότερες χώρες και ιδίως στην Ευρώπη, οι τρεις λαμπτήρες έχουν κατακόρυφη διάταξη. Στην βάση βρίσκεται το πράσινο, στη μέση το κίτρινο και στη κορυφή το ερυθρό.
Τα πράσινα και τα κόκκινα το φώτα εναλλάσσονται περιοδικά, επιτρέποντας ή απαγορεύοντας αντίστοιχα την πορεία ενός ρεύματος κυκλοφορίας. Το κίτρινο φως ανάβει για λίγα δευτερόλεπτα, ως προειδοποίηση κάθε εναλλαγής μεταξύ πράσινου-κόκκινου και κόκκινου-πράσινου.
Πιο συγκεκριμένα, σε μερικές χώρες, όπως η Ελλάδα, το κίτρινο φως ανάβει μόνο για να προαναγγείλει τον ερυθρό σηματοδότη, οπότε υπαγορεύει στους οδηγούς των οχημάτων να σταματήσουν, εκτός αν βρίσκονται τόσο κοντά στο σηματοδότη, ώστε να είναι επικίνδυνο να σταματήσουν ξαφνικά. Σε αυτή την περίπτωση, το κίτρινο φως ανάβει μόνο του, μόλις σβήσει το πράσινο φως και μέχρι να ανάψει το κόκκινο φως.
Όμως, σε πολλές χώρες του εξωτερικού, (παλαιότερα ίσχυε και στην Ελλάδα) το κίτρινο φως ανάβει και για να προαναγγείλει τον πράσινο σηματοδότη, ώστε οι οδηγοί να τίθενται σε ετοιμότητα, για να συνεχίσουν την πορεία τους. Σε αυτή την περίπτωση, το κίτρινο φως ανάβει παράλληλα με το κόκκινο, λίγα δευτερόλεπτα προτού σβήσει το κόκκινο και ανάψει μόνο το πράσινο φως.
Στην Ελλάδα βέβαια, το “κίτρινο” έχουμε συνηθίσει να το αποκαλούμε “πορτοκαλί”.
Γιατί όμως οι φωτεινοί σηματοδότες φέρουν αυτά τα τρία χρώματα;Τα διαφορετικά χρώματα οφείλονται στη βιομηχανία των βρετανικών σιδηροδρόμων και εισήχθησαν το 1830.
Εκείνα τα χρόνια, οι σιδηροδρομικές εταιρίες δημιούργησαν το δικό τους σύστημα φωτισμού για να ειδοποιούν τους μηχανικούς πότε να σταματήσουν ή να προχωρήσουν, καθώς διαφορετικά χρώματα συμβόλιζαν διαφορετικές εντολές.
Έτσι, το κόκκινο επιλέχτηκε για να σταματούν, με το σκεπτικό ότι για αιώνες το χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για να σημάνουν κίνδυνο. Τότε, είχαν επιλέξει το λευκό για τη συνέχιση της πορείας και το πράσινο για την προειδοποίηση.
Ωστόσο, το λευκό χρώμα προκάλεσε πολλά προβλήματα. To 1914, έπεσε ένας κόκκινος φακός από το στύλο. Πίσω του υπήρχε ο λευκός φακός που “ξεγέλασε” το διερχόμενο τρένο το οποίο συνέχισε την πορεία του ανενόχλητο και συγκρούστηκε με ένα άλλο διερχόμενο. Ανάλογα συμβάντα είχαν ως αποτέλεσμα να αλλάξουν οι συμβολισμοί των χρωμάτων.
Έτσι, σταδιακά το πράσινο χρώμα σηματοδοτούσε την “κίνηση” μιας και φαίνεται πιο εύκολα από το λευκό, το κίτρινο την “προσοχή” και το κόκκινο τη στάση.
Το κόκκινο συμβολίζει τον κίνδυνο διεθνώς, επειδή έχει το μεγαλύτερο μήκος κύματος από οποιοδήποτε άλλο χρώμα, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί κανείς να το δει από μεγάλη απόσταση. Αναλόγως εύκολο “στο μάτι” είναι και το κίτρινο, το οποίο εφιστά την προσοχή.
Σημειώνεται τέλος πως παλαιότερα δεν ήταν όλες οι απαγορευτικές πινακίδες κόκκινες. Οι περισσότερες ήταν κίτρινες, επειδή το βράδυ οι κόκκινες πινακίδες δεν φαίνονταν πολύ, ειδικά σε περιοχές που δεν είχαν επαρκή φωτισμό.
Οι κίτρινες πινακίδες ξεκίνησαν στο Ντιτρόιτ το 1915, μία πόλη που 5 χρόνια αργότερα εγκατέστησε το πρώτο ηλεκτρικό φανάρι.
