Το πλούσιο σε βλάστηση περιβάλλον, τα ακύμαντα νερά με τις ιδιαίτερες ψαρόβαρκες (πριάρια τις λένε οι ντόπιοι), οι κατάφυτες νησίδες και εν γένει το φυσικό ανάγλυφο της περιοχής και το ήπιο κλίμα μπερδεύουν τον ταξιδιώτη. Πρόκειται για λίμνη ή για θάλασσα; Τίποτα απ’ τα δύο ή… και τα δύο μαζί!
Ο Αμβρακικός Κόλπος είναι ένας τόπος μοναδικός στην Ελλάδα. Η επιστήμη της γεωγραφίας τον χαρακτηρίζει κλειστό κόλπο καθώς επικοινωνεί με το Ιόνιο Πέλαγος μέσω ενός στενού δίαυλου πλάτους μόλις 500 μέτρων, που βρίσκεται ανάμεσα στο Ακτιο και στην Πρέβεζα. Παρά τη φήμη της ευρύτερης περιοχής, θα πρέπει να ξέρετε πως εδώ είναι μάταιο να αναζητάτε κοσμοπολίτικα θέρετρα και αμμουδερές ακτές με γαλάζια νερά σαν εκείνες που εκτείνονται δυτικότερα, στα απέραντα παράλια του Ιονίου ή στην κοντινή Λευκάδα.
Το καλύτερο σημείο για ν’ αποκτήσει κανείς μια ολοκληρωμένη εικόνα της ιδιαίτερης αυτής περιοχής της Δυτικής Ελλάδας είναι κατά τη γνώμη μας το ψαροχώρι της Κορωνησίας που προσεγγίζεται εύκολα από την πόλη της Αρτας.
Η διαδρομή ίσως αρχικά σας φανεί μονότονη, καθώς ο ασφάλτινος δρόμος χαράζει ευθεία γραμμή, περνώντας ανάμεσα από αγροτικές περιοχές με εύφορα χωράφια.
Στα τελευταία 10 χιλιόμετρα, όμως, το ενδιαφέρον αναζωπυρώνεται, καθώς κινείστε πάνω στη στενή λωρίδα γης που χωρίζει τις δύο λιμνοθάλασσες Λογαρού και Τσουκαλιό. Το αυτοκίνητο μοιάζει να γλιστρά πάνω στον υγρό καθρέφτη, ενώ τριγύρω το καταπράσινο τοπίο και οι ψαρόβαρκες και τα είδωλά τους που? ζωγραφίζουν το νερό δημιουργούν ειδυλλιακές εικόνες.
Μειώστε ταχύτητα και απολαύστε την υπέροχη διαδρομή, στο τέλος της οποίας θα συναντήσετε την Κορωνησία, τον μικρό ψαράδικο οικισμό με τους 350 κατοίκους περίπου. Το χωριό εκτείνεται σε ένα μικρό ύψωμα, αγναντεύοντας ολόγυρα την κλειστή θάλασσα και τις αμμονησίδες. Αξιόλογος είναι ο παλιός βυζαντινός ναός του 7ου αι. (ή κατά άλλους μελετητές του 10ου αι.), αφιερωμένος στην Παναγιά. Αν και έχουν γίνει αρκετές δομικές αλλαγές στο πέρασμα των αιώνων, θεωρείται ότι ανήκει στον σπάνιο τύπο του σταυροειδούς ημιεγγεγραμμένου με τρούλο ναού.
Από εδώ μπορείτε ν’ ανακαλύψετε γνωστές και άγνωστες γωνιές του Αμβρακικού, ν’ απολαύσετε το φαγητό στις ψαροταβέρνες και να περιηγηθείτε με τα πόδια ή με ποδήλατο (αν έχετε, φροντίστε να το πάρετε μαζί σας) στις ατέλειωτες ευθείες που «τρέχουν» χωρίς εκπλήξεις πάνω στ’ αναχώματα.
Τον Αύγουστο στην Κορωνησία πραγματοποιούνται σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις με έντονο λαογραφικό και θρησκευτικό ενδιαφέρον, όπως είναι το μεγάλο πανηγύρι της Παναγίας και η Γιορτή της Σαρδέλας. Ωστόσο, η καλύτερη εποχή για επίσκεψη στην περιοχή είναι η άνοιξη, καθώς ο, συνήθως, ευχάριστος καιρός ευνοεί τις υπαίθριες δραστηριότητες.
Εφορμώντας από την Κορωνησία για μια σύντομη περιπέτεια σε βάλτους και έλη, θα πρότεινα να ακολουθήσετε τους διάφορους αγροτικούς δρόμους που κινούνται πάνω στ’ αναχώματα και να περιηγηθείτε για λίγο στις λιμνοθάλασσες Ροδιά, Λογαρού και Τσουκαλιό όπου χτυπά η καρδιά του υδροβιότοπου.
Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη διαδρομή, ούτε σωστή χαρτογράφηση της περιοχής. Αυτοσχεδιάζοντας όμως και ρωτώντας τους ψαράδες θα περάσετε σχεδόν από παντού ανακαλύπτοντας στην πορεία σας αυτό τον ξεχωριστό κόσμο.
Ακόμη αξίζει τον κόπο να κάνετε μια σύντομη βόλτα έως το χωριό Ανέζα (16 χλμ. βόρεια της Κορωνησίας) που έχει χαρακτηριστεί από οικολογικές οργανώσεις ως το «χωριό των πελαργών» για να δείτε τις μεγάλες φωλιές των συμπαθέστατων πουλιών.
Bird watching
καθένας μπορεί ν’ ασχοληθεί με την παρατήρηση πουλιών (Βird watching), αρκεί να ακολουθήσει κάποιους απλούς κανόνες. Για το ξεκίνημα δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο από ένα ζευγάρι κιάλια και αρκετή υπομονή. Το ενδιαφέρον αυτό χόμπι έχει φανατικούς φίλους σε ολόκληρο τον κόσμο. Πολλούς από αυτούς θα τους δείτε στους υγρότοπους του Αμβρακικού να παρακολουθούν τις αποικίες των πουλιών. Για περισσότερες πληροφορίες θα πρέπει να επισκεφτείτε το Κέντρο Ερευνας και Πληροφόρησης Σαλαώρας (τηλ. 26810 74772) και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κόπραινας (τηλ. 26810 69683, www.ornitho-logiki.gr).
Σε καθεστώς προστασίας το ευαίσθητο οικοσύστημα
Ο Αμβρακικός Κόλπος είναι ένα από τα πιο σημαντικά οικοσυστήματα στον χώρο της Μεσογείου. Εδώ διαχειμάζει περίπου το 1/3 του συνολικού πληθυσμού των υδρόβιων πουλιών της χώρας μας.
Στη λιμνοθάλασσα Τσουκαλιό φωλιάζουν περίπου 35 ζευγάρια του σπάνιου και απειλούμενου αργυροπελεκάνου. Τα ζεστά, ρηχά και πλούσια σε φερτές ύλες νερά είναι το ιδανικό μέρος για αναπαραγωγή πάρα πολλών ειδών της θαλάσσιας πανίδας.
Γλώσσες, κεφαλόπουλα, λαβράκια, τσιπούρες, χέλια, γαρίδες, σουπιές είναι μερικά μόνο από τα είδη ψαριών που χάρισαν στον Αμβρακικό τον τίτλο της πιο πλούσιας λιμνοθάλασσας της χώρας. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και σήμερα, οι ανθρωπογενείς πιέσεις που δέχεται ο Αμβρακικός είναι έντονες. Βιομηχανικά, κτηνοτροφικά και γεωργικά απόβλητα ρίχνονται ανεξέλεγκτα στην κλειστή θάλασσα. Το πρόβλημα έγινε μεγαλύτερο μετά την κατασκευή των φραγμάτων στον Λούρο και στον Αραχθο, που προκάλεσαν μείωση της εισροής γλυκού νερού και δυσκολία στην ανανέωση των υδάτων.
