Όταν ο υδράργυρος «χτυπάει κόκκινο», ο ανθρώπινος οργανισµός δοκιµάζει τις αντοχές του και επιστρατεύει τον πυρήνα της ύπαρξής του, την καρδιά, για να αντεπεξέλθει στις αυξηµένες απαιτήσεις. Τι πρέπει λοιπόν να έχουµε υπόψη µας, ώστε ν’ απολαύσουµε το καλοκαίρι χωρίς δυσµενή απρόοπτα;
Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο και την έντονη ζέστη μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία ακόμα και υγιή άτομα. Εκείνοι όμως, που πάσχουν από καρδιαγγειακά νοσήματα, τα βρέφη και τα ηλικιωμένα άτομα κινδυνεύουν ακόμα περισσότερο και μάλιστα κινδυνεύει και η ίδια τους η ζωή. Το ανθρώπινο σώμα έχει την ικανότητα να διατηρεί τη θερμοκρασία του μέσα σε πολύ στενά όρια, παρά τις ακραίες μεταβολές στις περιβαλλοντικές συνθήκες. Οι μηχανισμοί με τους οποίους ο άνθρωπος προσαρμόζεται στις υψηλές θερμοκρασίες είναι: η εφίδρωση, η αγγειοδιαστολή και η προσαρμογή της καρδιακής λειτουργίας.
Η εφίδρωση είναι το καλύτερο κλιματιστικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Όσο ο άνθρωπος ιδρώνει μπορεί ν’ αντεπεξέλθει σε ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, αρκεί ν΄ αναπληρώνει το νερό και το αλάτι που χάνει με τον ιδρώτα. Η αγγειοδιαστολή, επίσης, συμβάλλει στην αποβολή της θερμότητας. Η προσαρμογή της καρδιακής λειτουργίας συνίσταται στο εξής: παρατηρείται μια σχετική βραδυκαρδία, η οποία αντιρροπείται από αύξηση του όγκου παλμού, με αποτέλεσμα η συνολική καρδιακή απόδοση να παραμένει η ίδια.
Κίνδυνος αφυδάτωσης
Ο κίνδυνος αφυδάτωσης είναι αυξημένος κατά το καλοκαίρι και υπάρχει ανάγκη συμπληρωματικής πρόσληψης νερού. Ο οργανισμός του ανθρώπου όταν εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες έχει εκτός από απώλειες ύδατος και απώλειες σε ηλεκτρολύτες και κυρίως σε χλωριούχο νάτριο.
Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τους ασθενείς που λαμβάνουν διουρητικά φάρμακα τα οποία οδηγούν σε επιπλέον μείωση των ηλεκτρολυτών. Έτσι, η συγκέντρωση των ηλεκτρολυτών πρέπει να τελεί υπό παρακολούθηση σ’ αυτούς τους ασθενείς και, αν χρειαστεί, να γίνεται συμπληρωματική θεραπεία υποκατάστασης.
Αίσθημα ζάλης και κόπωση;
Μεταξύ των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την αύξηση της θερμοκρασίας κατά τους θερινούς μήνες είναι και η πτώση της αρτηριακής πίεσης. Η αρτηριακή πίεση στους υπερτασικούς ασθενείς, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, παρουσιάζει μία μείωση της τάξης των 4 mmHg για τη συστολική και 2 mmHg για τη διαστολική πίεση κατά το καλοκαίρι. Η μείωση αυτή είναι ανεξάρτητη από τις μεταβολές του βάρους του σώματος. Παρόμοιες μεταβολές της αρτηριακής πίεσης παρατηρούνται και στα υγιή άτομα. Η χαμηλή αρτηριακή πίεση προκαλεί μεταξύ των άλλων αίσθημα αδυναμίας και εύκολη κόπωση, αίσθημα ζάλης ή ακόμη και λιποθυμικό επεισόδιο. Για το λόγο αυτό, τα πιεσόμετρα οικιακής χρήσης πρέπει να συνοδεύουν όλους και ιδιαίτερα τους καρδιοπαθείς στις καλοκαιρινές διακοπές τους.
Πώς θα αντέξει η υγιής καρδιά τη ζέστη;
- Αποφύγετε τον ήλιο. Ο ήλιος είναι πιο επικίνδυνος μεταξύ 11 π.μ. και 3 μ.μ. Μείνετε λοιπόν σε σκιά, τουλάχιστον αυτές τις ώρες. Φορέστε ελαφρά, βαμβακερά ρούχα, ανοιχτού χρώματος, όταν βρίσκεστε σε υπαίθριους χώρους.
- Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται η διατροφή σας. Αποφύγετε τα βαριά και ζεστά φαγητά. Οι ειδικοί συνιστούν να καταναλώνετε μικρά και συχνά γεύματα, που έχουν μικρή περιεκτικότητα σε λίπη (κυρίως ζωικής προέλευσης), γιατί η πέψη τους αυξάνει τη θερμότητα του οργανισμού. Με άλλα λόγια, να προτιμήσετε ψάρια αντί για κρέας, τυριά και γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, και κυρίως θα δώσετε βάση στα φρούτα και τα λαχανικά, στο μαύρο ψωμί και τα λαδερά φαγητά.
- Μην ξεχνάτε το νερό, προτιμήστε δροσερό και όχι παγωμένο. Ακόμη, επειδή με την εφίδρωση ο οργανισμός αποβάλλει από τον οργανισμό αλάτι και άλλους ηλεκτρολύτες, που επίσης πρέπει να αναπληρώνονται, να πίνετε και φρουτοχυμούς.
- Μετά τα κύρια γεύματα να αφήνετε να περνούν τουλάχιστον 3 ώρες πριν ασχοληθείτε με οποιαδήποτε κοπιώδη δραστηριότητα- από το βάδην και τις βαριές δουλειές του σπιτιού μέχρι το παρατεταμένο, έντονο κολύμπι στη θάλασσα- για να δοθεί στον οργανισμό χρόνος να επεξεργαστεί τις τροφές που καταναλώσατε.
Προσοχή στα φάρμακα!
Όσοι αντιμετωπίζουν καρδιαγγειακά προβλήματα θα πρέπει οπωσδήποτε να λάβουν επιπρόσθετα μέτρα. Κατ΄ αρχάς, πρέπει να συμβουλευθούν το θεράποντα καρδιολόγο για όλες τις δραστηριότητές τους: εάν μπορούν να κάνουν θαλάσσιο μπάνιο, εάν μπορούν να εργάζονται στον ήλιο και το σημαντικότερο σε ποια φάρμακα απ’ αυτά που παίρνουν θα πρέπει να τροποποιήσουν τη δόση ή και να τα διακόψουν, προκειμένου ν’ αποφύγουν δυσάρεστες παρενέργειές.
- Μια μεγάλη ομάδα από τα άτομα που αντιμετωπίζουν καρδιαγγειακά προβλήματα λαμβάνουν συνήθως διουρητικά φάρμακα που πρέπει ενδεχομένως να μειωθούν οι δόσεις τους, αφού αποβάλλουν μεγάλες ποσότητες υγρών και ηλεκτρολυτών λόγω της έντονης εφίδρωσης που παρατηρείται το καλοκαίρι. Έτσι λοιπόν, χρειάζεται αναπροσαρμογή των δόσεων ή και διακοπή τους, σύμφωνα πάντα με τη γνώμη του γιατρού τους.
- Κάποια φάρμακα, όπως τα νιτρώδη, που συμπεριλαμβάνονται στην αγωγή κάποιων ασθενών επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση. Επειδή, όμως το καλοκαίρι, όπως προαναφέρθηκε, έχουμε μια αισθητή μείωση της αρτηριακής πίεσης, απαιτείται μείωση της δοσολογίας και σ΄ αυτή την κατηγορία των φαρμάκων.
- Γενικά, κάθε φάρμακο που έχει αντιυπερτασικές ιδιότητες όπως οι αναστολείς ΜΕΑ, οι αποκλειστές ασβεστίου, οι β-αποκλειστές και τα κεντρικώς δρώντα, κι έτσι οι ασθενείς, ενδεχομένως, να χρειάζεται να τροποποιήσουν τη δόση τους πάντα με σύμφωνη γνώμη του καρδιολόγου τους.
- Τέλος, κάποια φάρμακα προκαλούν φωτοευαισθησία και χρειάζεται προσοχή στον ήλιο, αφού η μικρή έκθεση δημιουργεί μεγάλη ερυθρότητα στο δέρμα.
