Τι είναι η μουσική; Αν ρωτήσει κανείς τους μεγάλους δασκάλους της, θα του απαντήσουν πως είναι τρόπος ζωής. Η μουσική βρίσκεται παντού στη καθημερινότητά μας, τη συνοδεύει, τόσο που πλέον τη θεωρούμε δεδομένη και η απουσία της θα μας φαινόταν αδιανόητη.
Έστω και ασυναίσθητα κάποια στιγμή στη διάρκεια κάθε μέρας θα ‘παίξουμε’ στο μυαλό μας κάποια μελωδία ή θα τραγουδήσουμε μερικούς στίχους. Ακούμε μουσική για πολλούς διαφορετικούς λόγους και με ποικίλες αφορμές. Το αποτέλεσμα είναι πάντα προς όφελός μας, πόσο μάλλον ωφελούμαστε από την ίδια την εκμάθηση της μουσικής.
Ο λόγος συγκεκριμένα για τη μουσική παιδεία των παιδιών. Όπως οι μικρές ηλικίες ενδείκνυνται για την εκμάθηση πολλών πραγμάτων, έτσι είναι οι καταλληλότερες και για την εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου ή για την καλλιέργεια της φωνής.
Οι έρευνες που αποδεικνύουν τα οφέλη της μουσικής καλλιέργειας των παιδιών είναι αρκετές για να μας επιβεβαιώσουν τον θετικό αντίκτυπο που έχει η μουσική στη ζωή που ανοίγεται μπροστά τους.
Τα ίδια από τη βρεφική ηλικία έχουν στη φύση τους μια αγάπη για τη μουσική πράγμα που φαίνεται από την άμεση ανταπόκρισή τους στις μελωδίες, τον χαρούμενο χορό τους ή ακόμη το αίσθημα ηρεμίας που έχουν όταν κλείνουν τη μέρα τους ακούγοντας ένα νανούρισμα. Είναι, λοιπόν, κάτι σαν έμφυτη ανάγκη για τον άνθρωπο.
Πώς επιδρά η μουσική στα παιδιά;
Οι έρευνες έχουν δείξει πως η εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου συντελεί στην διαμόρφωση μιας συγκροτημένης προσωπικότητας. Πρώτα απ’ όλα βοηθά το παιδί να συνειδητοποιήσει και να δεχθεί τη διαφορετικότητα, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει μόνο ένα είδος μουσικής αλλά μια μεγάλη ποικιλία.
Ακόμη, είναι μια ενασχόληση που προκαλεί την δημιουργικότητά του, του δίνει την αίσθηση ότι προσφέρει κάτι που ‘έφτιαξε’ με τον κόπο του. Μέχρι να φτάσει βέβαια σε αυτό το σημείο έχει περάσει από συστηματική μελέτη, που του δίνει την ευκαιρία να εξασκήσει την υπομονή, τη μεθοδικότητα και την πειθαρχία του.
Επιπλέον η μελέτη της μουσικής ενισχύει τη μνήμη του παιδιού και το κάνει πιο δεκτικό στο να συγκρατεί όγκο πληροφοριών. Η συγκέντρωση του παιδιού είναι ένα ακόμη κομμάτι που ενισχύεται από την εκμάθηση της μουσικής. Ειδικά στις μέρες μας παρατηρούνται συχνές περιπτώσεις παιδιών με απόσπαση προσοχής που τους δυσκολεύει σε ορισμένους τομείς της εξέλιξής τους.
Παρομοίως έχει αποδειχθεί πως λειτουργεί θεραπευτικά σε περιπτώσεις δυσλεξίας. Επίσης, η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας από ένα παιδί που έχει μάθει μουσική γίνεται πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ευκολία, αφού ήδη έχει έρθει ‘αντιμέτωπο’ με μια πρώτη ‘ξένη γλώσσα’, αυτή της μουσικής, με τις νότες και τους συμβολισμούς της.
Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει πως η μουσική μπορεί να κατευνάσει το σωματικό πόνο. Κι αν αυτοί δεν είναι αρκετοί λόγοι για να μάθει ένα παιδί μουσική τότε να προσθέσουμε και ένα από τα χρησιμότερα ίσως οφέλη που μπορεί να αποκομίσει και αυτό δεν είναι άλλο από τη διαχείριση του άγχους και του στρες. Μελλοντικά αυτό είναι κάτι που θα του φανεί εξαιρετικά χρήσιμο δεδομένων των ρυθμών στους οποίους ζει ο σημερινός άνθρωπος.
Το άγχος μαζί με το στρες αποτελεί πλέον τη συχνότερη αρρώστια που τον κυνηγά και του προκαλεί μια σειρά προβλημάτων υγείας. Ένας άνθρωπος που γενικότερα, αλλά και ειδικότερα από μικρή ηλικία, έχει ασχοληθεί με τη μουσική, ακόμη και με το άκουσμα αλλά κυρίως με την εξάσκησή της ισορροπεί τους καρδιακούς παλμούς του, μειώνει την αρτηριακή πίεση, αποφορτίζεται και του είναι πιο εύκολο να βάλει αυτό που τον απασχολεί σε μια σειρά ώστε να το διευθετήσει αποτελεσματικότερα και γρηγορότερα.
Συνοπτικά θα λέγαμε πως η εκμάθηση της μουσικής θα χαρίσει στο κάθε παιδί δεξιότητες που θα το συνοδεύουν σε όλη του τη ζωή, βοηθώντας το να τη διαχειριστεί με έναν μοναδικό τρόπο.
Το ζήτημα είναι αυτό να γίνει κατανοητό, όμως, πρώτα από τους γονείς. Εφόσον η παιδεία στα σχολεία δεν δίνει επαρκή βάση στη σημασία της μουσικής, τουλάχιστον οι γονείς είναι καλό να επιδιώκουν από μόνοι τους μια σύνδεση των παιδιών τους με αυτή.
Μέσα στα χρόνια η σημασία της έχει εν μέρει αποσιωπηθεί και έχει απομακρυνθεί από τη κορυφή των προτιμήσεων των γονιών. Πλέον η μουσική θεωρείται πολυτέλεια. Δεν φταίνε οι ίδιοι για αυτό αλλά κυρίως οι απαιτήσεις της κοινωνίας, που έχουν περάσει υποσυνείδητα την ιδέα πως ο στόχος στον οποίο πρέπει να εστιάσει κανείς είναι στο να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί στη ζήτηση εργασίας.
Έτσι εστιάζουν στους τομείς που θα προσθέσουν έξτρα πόντους στο μελλοντικό βιογραφικό τους (για παράδειγμα εκμάθηση ξένων γλωσσών), ξεχνούν όμως την ομαλή καλλιέργεια του πνεύματός τους όπως προσφέρεται από την εκμάθηση της μουσικής. Στο τέλος αυτή η καλλιέργεια είναι που θα τους δώσει τη βάση ώστε να διαπρέψουν και στα υπόλοιπα.
