Ο αστεροειδής 99942 Απόφις εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2004 και έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους πλέον επίφοβους αστεροειδείς που θα μπορούσε να προσκρούσει στη Γη. Πλέον, όμως, ο κίνδυνος εκτιμάται πως είναι μικρότερος, καθώς η αστρονομική κοινότητα παρακολουθεί στενά τον αστεροειδή, κατορθώνοντας να προσδιορίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια την τροχιά του.
Τα αποτελέσματα μιας συστηματικής εκστρατείας παρακολούθησης του αστεροειδή με τη βοήθεια ραντάρ, σε συνδυασμό με την ακριβή ανάλυση της τροχιάς του βοήθησαν ώστε να εξαχθεί το συμπέρασμα πως ο Απόφις δεν συνιστά κίνδυνο για τον πλανήτη μας, τουλάχιστον για τα επόμενα 100 χρόνια.
Ο Απόφις εκτιμάται πως έχει διάμετρο 340 μέτρων και μέσα σε σύντομο διάστημα από την ανακάλυψή του κατέστη διαβόητος, ως ένας αστεροειδής ο οποίος ενδεχομένως θα συνιστούσε απειλή για τη Γη, καθώς οι αστρονόμοι είχαν εκτιμήσει πως θα πλησίαζε σε ανησυχητικά μικρή απόσταση το 2029. Χάρη στις συνεχιζόμενες παρατηρήσεις των αστρονόμων που παρακολουθούν τα αντικείμενα που βρίσκονται σε -σχετικά- μικρή απόσταση από τη Γη, η περίπτωση πρόσκρουσης το 2029 αποκλείστηκε στην πορεία, όμως και ο κίνδυνος μίας δεύτερης διέλευσης του αστεροειδή σε μικρή απόσταση από τον πλανήτη μας, το 2036. Μέχρι να προκύψουν τα συμπεράσματα από τις τελευταίες παρατηρήσεις, όμως, παρέμενε ένας μικρός κίνδυνος κατά τη διέλευση του αστεροειδή το 2068.
Όταν ο Απόφις πέρασε σε μεγάλη απόσταση από τη Γη, γύρω στις 5 Μαρτίου, οι αστρονόμοι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία ώστε να τον παρατηρήσουν με τη βοήθεια ισχυρών ραντάρ, προκειμένου να εκτιμήσουν την τροχιά που διαγράφει ο αστεροειδής γύρω από τον Ήλιο με εξαιρετική ακρίβεια, γεγονός που τους επέτρεψε να αποκλείσουν κάθε ενδεχόμενο κίνδυνο πρόσκρουσης για το 2068 και ακόμη περισσότερο.
“Το ενδεχόμενο πρόσκρουσης το 2068 δεν βρίσκεται πλέον στη σφαίρα του πιθανού, ενώ οι υπολογισμοί μας δεν δείχνουν τον παραμικρό κίνδυνο πρόσκρουσης για τα επόμενα 100 χρόνια, τουλάχιστον”, ανέφερε ο Νταβίντε Φαρνόκια, επιστήμονας του Κέντρου Μελετών Γεωπλήσιων Αντικειμένων (CNEOS). “Με τη βοήθεια πρόσφατων οπτικών παρατηρήσεων και επιπρόσθετων παρατηρήσεων με ραντάρ, η αβεβαιότητα σχετικά με την τροχιά του αστεροειδή συρρικνώθηκε από εκατοντάδες χιλιόμετρα σε ελάχιστα χιλιόμετρα, με προβολή στο 2029. Η σαφέστατα βελτιωμένη εικόνα που έχουμε σχετικά με τη θέση του το 2029 οδηγεί σε μεγαλύτερη βεβαιότητα ως προς τις μελλοντικές του κινήσεις, οπότε πλέον είμαστε σε θέση να αφαιρέσουμε τον Απόφι από τον κατάλογο επίφοβων αντικειμένων”.
Ο Φαρνόκια αναφέρεται στο Sentry Impact Risk Table. Τον κατάλογο αυτό ενημερώνει το CNEOS και σε αυτόν περιλαμβάνονται οι λιγοστοί αστεροειδείς, οι τροχιές των οποίων τους οδηγούν αρκετά κοντά στη Γη ώστε να μη μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο πρόσκρουσης. Χάρη στα πρόσφατα ευρήματα, ο κατάλογος επίφοβων αντικειμένων δεν περιλαμβάνει πλέον τον Απόφι.
Αξιοποιώντας οπτικά τηλεσκόπια και επίγεια ραντάρ, ώστε να αξιολογηθεί η τροχιά κάθε αντικειμένου το οποίο διέρχεται από κοντινή απόσταση στη Γη, ώστε να βελτιωθούν οι μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις επικινδυνότητάς τους, το CNEOS υπολογίζει τις τροχιές των αντικειμένων αυτών με ιδιαίτερη ακρίβεια, υποστηρίζοντας το έργο της Υπηρεσίας Συντονισμού Πλανητικής Άμυνας της NASA.
Μπορεί οι εικόνες του Απόφι που κατέγραψαν τα ραντάρ να μοιάζουν χαμηλής ανάλυσης, όμως κάθε pixel αναπαριστά 38,75 μέτρα. Πρόκειται για “μια εκπληκτική ανάλυση, δεδομένου του ότι ο αστεροειδής βρισκόταν σε απόσταση 17 εκατομμυρίων χιλιομέτρων ή περίπου 44 φορές την απόσταση μεταξύ Γης και Σελήνης”, ανέφερε χαρακτηριστικά η Μαρίνα Μπρόζοβιτς, επιστήμονας του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης της NASA. “Αν διαθέταμε κιάλια εξίσου ισχυρά όσο το ραντάρ [που κατέγραψε τις συγκεκριμένες εικόνες], θα μπορούσαμε, καθισμένοι στο Λος Άντζελες, να διαβάσουμε τον κατάλογο ενός εστιατορίου στη Νέα Υόρκη”.
Προφανώς, οι επιστήμονες σε καμία περίπτωση δεν εφησυχάζουν. Στις 13 Απριλίου του 2029, ο αστεροειδής Απόφις θα διέλθει σε απόσταση 32.000 χιλιομέτρων από την επιφάνεια του πλανήτη, δηλαδή εγγύτερα από την απόσταση στην οποία βρίσκονται οι γεωσύγχρονοι δορυφόροι. Στη διάρκεια της συγκεκριμένης διέλευσης, ο Απόφις θα είναι ορατός σε παρατηρητές που θα βρίσκονται στο ανατολικό ημισφαίριο, χωρίς τη βοήθεια τηλεσκοπίου ή κιαλιών. Η διέλευση αυτή θα αποτελέσει παράλληλα μια πρωτόγνωρη ευκαιρίαγια τους αστρονόμους να καταγράψουν από, αναλογικά, μικρή απόσταση ένα απομεινάρι του σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, το οποίο, πάντως, με τα νέα δεδομένα, αποτελεί πλέον έναν επιστημονικό γρίφο και όχι άμεση απειλή για τον πλανήτη μας.
“Όταν άρχισα να ασχολούμαι με τους αστεροειδείς, μετά το πανεπιστήμιο, ο Απόφις ήταν το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός εν δυνάμει επικίνδυνου αστεροειδή”, ανέφερε ο Φαρνόκια. “Αισθάνομαι μια κάποια ικανοποίηση βλέποντάς τον να αφαιρείται από τον κατάλογο, και όλοι μας περιμένουμε με ενδιαφέρον τα επιστημονικά συμπεράσματα που ενδεχομένως θα προκύψουν από το κοντινό του πέρασμα το 2029”.
