Το πιο σύντομο ανέκδοτο των ημερών, ή η μετατροπή της εκπαίδευσης σε ταξικό προνόμιο για λίγους;
Πέρασαν πολλά χρόνια για να μπορούν όλοι να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση. Δυστυχώς σήμερα γυρνάμε πολλά χρόνια πίσω αφού το Υπουργείο αποφάσισε να αποκλείσει εκατοντάδες μαθητές από το εκπαιδευτικό σύστημα.
Μία απόφαση που μπορεί να μην ειπώθηκε ρητά από κυβερνητικά χείλη αλλά εφαρμόζεται στην πράξη. Άλλωστε, η πρόσβαση είναι το κριτήριο που δημιουργεί διακρίσεις. Την ίδια ώρα το Υπουργείο Παιδείας μιλάει για 90.000 tablet (ακόμα τα περιμένουμε) και για δωρεάν κλήση από σταθερό για την αναμετάδοση των μαθημάτων τηλεφωνικά! Δηλαδή, θεωρεί μάθηση να κάθεται ένας μαθητής τρεις ώρες με το σταθερό τηλέφωνο στο αυτί.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Εξ αποστάσεως διδασκαλία ονομάζεται η απομακρυσμένη εκπαιδευτική διαδικασία ειδικά σχεδιασμένου διδακτικού υλικού, με τη βοήθεια της τεχνολογίας από ψηφιακά εγγράμματους εκπαιδευτές. Αν πάρουμε αυτά τα στοιχεία ένα ένα θα δούμε ότι δεν πληρείται κανένα κριτήριο.
Δάσκαλοι και καθηγητές δεν συμμετείχαν σε καμία επιμόρφωση για το τι σημαίνει εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Έγινε μία ενημέρωση για τις πλατφόρμες e-class και webex σε κάποια ταχύρυθμα εξ αποστάσεως επιμορφωτικά σεμινάρια της μίας ή δύο ωρών. Δεν μας μίλησαν ποτέ για τον ιδιαίτερο ρόλο των εκπαιδευτών σε αυτές τις πλατφόρμες, που δε σχετίζεται σε τίποτα με το ρόλο στη δια ζώσης εκπαίδευση. Οπότε δεν μπορούμε να μιλάμε για ψηφιακά καταρτισμένους δασκάλους.
Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει το ειδικό εκπαιδευτικό υλικό. Τα σχολικά εγχειρίδια έχουν γραφτεί για δία ζώσης εκπαίδευση. Το να διδαχθούν εξ αποστάσεως καθίσταται δύσκολο, αφού δεν έχουνε τη μορφή που χρειάζεται και αυτό τα καθιστά δύσχρηστα και δεν ικανοποιούν τις απαιτήσεις της απομακρυσμένης διδασκαλίας.
Θα μπορούσαμε να παραβλέψουμε όλα τα παραπάνω αν είχαν εξασφαλιστεί τα κατάλληλα μέσα σε όλους ανεξαιρέτως, μαθητές και εκπαιδευτικούς. Και είναι πολλές οι παράμετροι που υπεισέρχονται σε αυτό το σημείο.
Ποια είναι η πολιτική του Υπουργείου για τους εκπαιδευόμενους και τους εκπαιδευτές που δεν διαθέτουν τα κατάλληλα τεχνολογικά μέσα; Αυτές οι συσκευές που διαθέτουν είναι συμβατές με τις αντίστοιχες εφαρμογές που προτείνει το υπουργείο; Μπορεί το σύστημα να υποστηρίξει μία τέτοια διαδικασία (από ότι φάνηκε, όχι); Τι δεξιότητες χρειάζονται οι μαθητές, οι γονείς και εκπαιδευτικοί για να χρησιμοποιήσουν τις πλατφόρμες; Δόθηκε χρόνος για την εξοικείωση με τα εργαλεία αυτά προτού το υπουργείο κάνει υποχρεωτική την εξ αποστάσεως εκπαίδευση;
Από την άλλη έχουμε την εκπαιδευτική τηλεόραση. Μία μορφή απομακρυσμένης εκπαίδευσης βγαλμένη από το παρελθόν. Έπαιξε σημαντικό ρόλο σε μία εποχή που το ίντερνετ ήταν ακόμα άγνωστο ή εξακολουθεί να είναι απαραίτητη σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Συμπερασματικά, ή γυρίσαμε δεκαετίες πίσω, ή ανήκουμε και εμείς σε μία από αυτή τις χώρες πού αποκαλούν αναπτυσσόμενο κόσμο, αφού η ορολογία «τρίτος κόσμος» δεν συνάδει με τους σύγχρονους όρους της πολιτικής ορθότητας. Στην πρώτη περίοδο καραντίνας μπορούμε να καταλάβουμε την αναγκαιότητα της εκπαιδευτικής τηλεόρασης, αφού όλα έγιναν ξαφνικά. Καταλαβαίνουμε και το μαζικό της χαρακτήρα, αφού έχουν όλοι πρόσβαση και δεν αποκλείεται κανείς. Αλλά έξι μήνες μετά δεν μπορεί να συνεχίζεται η ίδια πρακτική. Αυτό δείχνει προχειρότητα και ανευθυνότητα.
Πάμε τώρα στα διαδικαστικά. Το υπουργείο προσπαθεί να μεταφέρει τη δια ζώσης διδασκαλία μέσω webex. Αυτό δεν αποτελεί καινοτομία στη μάθηση, αλλά είναι σαν να βάζεις το παλιό κρασί σε νέο μπουκάλι. Στη συμβατικού τύπου μάθηση ο μαθητής παραμένει στη θέση του για έξι ώρες ημερησίως. Δεν μπορείς όμως να επιβάλεις σε ένα παιδί να κάθεται μπροστά σε μία οθόνη για τόσες ώρες κάθε μέρα. Η σύγχρονη εκπαίδευση έχει υποστηρικτικό ρόλο και συμπληρώνει την ασύγχρονη. Ό ρόλος του webex είναι τελείως διαφορετικός από αυτόν που επιβάλλει το υπουργείο.
Ας εξετάσουμε την περίπτωση μιας τετραμελούς οικογένειας. Τα παιδιά είναι ηλικίας Δημοτικού Σχολείου (την εξ αποστάσεως εκπαίδευση στη νηπιακή ηλικία νομίζω ότι δε χρειάζεται να τη σχολιάσω καθόλου). Κάθε παιδί οφείλει να διαθέτει το δικό του σύγχρονο μέσο. Ξεκινάνε το πρωί με την εκπαιδευτική τηλεόραση για αρκετές ώρες, συνεχίζουν από τις 14:00 έως τις 17:00 που θα παρακολουθούν πάλι μία οθόνη και μετά τις 17:00 θα πρέπει να διαβάσουν για την επόμενη μέρα.
Αφού αναφέρουμε απλά τα λεπτά και κρίσιμα ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων που επιβάλλουν από μόνα τους ξεχωριστή ανάλυση, θα αναρωτηθούμε για το πόσες ώρες είναι σωστό να κάθεται ένα παιδί μπροστά σε μία οθόνη. Σίγουρα το Υπουργείο έχει αντίθετη άποψη με αυτά που ξέραμε μέχρι τώρα. Βέβαια, όλες αυτές τις ώρες είναι απαραίτητη η παρουσία ενηλίκου τόσο για τεχνική υποστήριξη, όσο και λόγω θεμάτων συναίνεσης στη βιντεοκλήση λόγω ηλικίας των μαθητών.
Φανταστείτε μετά τις 17:00 να θέλει η οικογένεια να πραγματοποιήσει μία βιντεοκλήση με κάποιον συγγενή ή τα παιδιά να θέλουν να παίξουν κάποιο βιντεοπαιχνίδι, αφού έχουν περιορισμένες επιλογές ψυχαγωγίας (μακριά από φίλους και δραστηριότητες).
Αν ισχύσει το 14:00 – 15:00 δημιουργούνται τεράστια προβλήματα και στον προγραμματισμό των φροντιστηρίων, ωδείων και άλλων δραστηριοτήτων. Τα υλικοτεχνικά μέσα θα είναι κατειλημμένα για αρκετές ώρες και πρέπει να αναπροσαρμοστούν τα προγράμματα των εξωσχολικών φορέων λαμβάνοντας υπόψη τόσους παράγοντες και τόσες διαφορετικές περιπτώσεις που καθιστούν το σχεδιασμό άλυτη εξίσωση.
Μία δύσκολη εποχή σαν τη σημερινή και μετά από ένα επώδυνο Lockdown, με την ανεργία και την οικονομική ανέχεια να αυξάνονται, οι οικογένειες παγιδεύονται ακόμα περισσότερο αφού καλούνται να ανταπεξέλθουν σε μία πρόχειρα οργανωμένη εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Ο σχεδιασμός αυτός δημιουργεί κοινωνικούς αποκλεισμούς και ταξικούς διαχωρισμούς στην εκπαιδευτική κοινότητα.Όλα αυτά θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί αν τα μέτρα κινούνταν σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση. Δυστυχώς, για το επόμενο διάστημα η εκπαίδευση περνάει στα χέρια των λίγων.
Εκπαιδευτικός Α/θμιας Εκπαίδευσης
