Ρωσία και Σαουδική Αραβία έχουν μάθει να πολεμούν μέσω τρίτων, όμως ο πόλεμος που έχει ξεσπάσει μεταξύ των δύο χωρών για το πετρέλαιο είναι ενώπιος ενωπίω και έχει επιταχυνθεί εξαιρετικά γρήγορα.
Η αιτία
Ξεκίνησε όταν η Ρωσία αρνήθηκε να μειώσει την παραγωγή κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Οργανισμό των χωρών εξαγωγής πετρελαίου στη Βιέννη στις 6 Μαρτίου. Για αντίποινα, η Σαουδική Αραβία, ως ο de facto ηγέτης του ΟΠΕΚ, χτύπησε πίσω με εκπτώσεις στους αγοραστές και μια υπόσχεση για άντληση περισσότερου ακατέργαστου πετρελαίου.
Κατόπιν του πανικού που υπήρξε στην αγορά για το αντίκτυπο που θα μπορούσε ένας τέτοιος πόλεμος να έχει στην παγκόσμια οικονομία, οι δύο χώρες αποφάσισαν να μην κάνουν εκατέρωθεν κινήσεις. Όμως αυτό κράτησε για πολύ λίγο διάστημα καθώς, η Σαουδική Αραβία στις 11 Μαρτίου, διέταξε τη Saudi Aramco, τον κρατικό πετρελαϊκό γίγαντα της, να αυξήσει την εθνική παραγωγή.
Η αφορμή
Πέρα όμως από την στάση της Σαουδικής Αραβίας και η Ρωσία τα τελευταία χρόνια, έχει παραβιάσει τους όρους των συμφωνιών της με το ΟΠΕΚ. Οι πετρελαϊκές της εταιρείες, με επικεφαλής την Rosneft, έχουν επεκταθεί πέρα από το μερίδιο αγοράς που τους αναλογούσε. Βασική λεπτομέρεια όμως αποτελεί ότι η Αμερική έχει γίνει λιγότερο ντροπαλή σχετικά με το να στηρίζεται σε ξένες εταιρείες.
Bad timing ελέω κορωνοϊού
Ωστόσο, η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να δείξει τα δόντια της είναι εξαιρετικά βιαστική. Ιδιαίτερα αν υπολογίσει κανείς τον γενικότερο πανικό που έχει επικρατήσει στην παγκόσμια οικονομία μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού.
Ο κορωνοϊός από μόνος του μπορεί να είναι η βασική αιτία δημιουργίας μίας παγκόσμιας ύφεσης, η οποία ακολούθως θα μειώσει την ζήτηση στο πετρέλαιο. Η αύξηση της προσφοράς σε μια περίοδο μείωσης της ζήτησης ενδέχεται να στείλει την τιμή του αργού Brent κάτω από $ 30 το δεύτερο τρίμηνο.
Η κατάσταση των αγοραστών
Η κυβέρνηση του Ιράκ ήδη έχει προβλήματα – η καταρρέουσα τιμή του πετρελαίου μπορεί να την ανατρέψει. Η κίνηση των προθεσμιακών συμβάσεων για τα νομίσματα του Κόλπου που συνδέονται με το δολάριο, όπως ο αντίπαλος του Ομάν, υποδηλώνει αρχικές ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα της διατήρησης της χωρητικότητας σε περίπτωση που τα έσοδα από το πετρέλαιο του δολαρίου παραμείνουν υπό πίεση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Από την άλλη και η Αμερική, θα χτυπήσει σκληρά. Το φθηνό πετρέλαιο ήταν ένα όφελος για την οικονομία της Αμερικής. Αυτό δεν συμβαίνει πλέον. Σε ένα τέτοιου είδους ξέσπασμα των τιμών, η εξοικονόμηση στο πετρέλαιο δεν θα οδηγήσει σε περαιτέρω δαπάνες σε άλλα αγαθά, ειδικά εκείνα που περιλαμβάνουν πλήθη.
Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, οι επιχειρήσεις σχιστολιθικού πετρελαίου μάλιστα υπέφεραν ακόμη και πριν από την τελευταία πτώση, καθώς οι επενδυτές αμφισβήτησαν την ικανότητά τους για συνεχή κέρδη.
Πολλές εταιρείες σχιστόλιθου προσπαθούν να κρατηθούν από την πτώση των τιμών φέτος. Από την άλλη οι εταιρείες, που έχουν γονατίσει μπορεί να αγοραστούν από μεγαλύτερους ανταγωνιστές. Οι αναλυτές λένε ότι οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές όπως η ExxonMobil έχουν τους ισολογισμούς για να αντιμετωπίσουν το φτηνό πετρέλαιο.
Ζημιά και στην οικονομία της Σαουδικής Αραβίας
Έχοντας το φθηνότερο πετρέλαιο, η Σαουδική Αραβία βρίσκεται σε θέση να πιέσει αρκετά τη Ρωσία. Ήδη η Aramco διαθέτει αποθεματικά άνω των 50 ετών και κόστος ανά βαρέλι μικρότερο από 9 δολάρια, σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων Rystad Energy, σε σύγκριση με 15 δολάρια για τη Ρωσία. Ωστόσο, η Σαουδική Αραβία μπορεί να δυσκολευτεί να διατηρήσει την παραγωγή της στα νέα επίπεδα.
Επιπλέον, ο προϋπολογισμός του βασιλείου απαιτεί μια τιμή πετρελαίου πάνω από $ 80, αν λοιπόν αυξήσει την παραγωγή και οι τιμές του πετρελαίου δεν έχουν επανέλθει, η οικονομία της χώρας θα υποφέρει από μία προσωρινή κρίση. Από την άλλη, αν ο ιός επιμένει και η ζήτηση συνεχίζει να βυθίζεται, η ζημιά μπορεί να είναι πιο μόνιμη.
Είναι ένας πόλεμος που από ότι φαίνεται κανείς δεν μπορεί να κερδίσει.
Economist: No one is likely to win the oil-price war
Απόδοση: Γιάννης Κουτρουμπής
