Παρ’ όλο που οι περισσότεροι ασθενείς με στεφανιαία νόσο έχουν το ίδιο υποκείμενο πρόβλημα, κυρίως στένωση των στεφανιαίων αρτηριών, δεν παρουσιάζουν όλοι τα ίδια συμπτώματα. Μερικοί αναπτύσσουν στηθάγχη, άλλοι παθαίνουν έμφραγμα. Μικρό ποσοστό των ασθενών μπορεί να αναπτύξουν καρδιακή ανεπάρκεια χωρίς να παρουσιάσουν προειδοποιητικά συμπτώματα. Δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς καθορίζει την εξέλιξή τους.
Βασικά Σημεία που αξίζει να θυμάστε
- Όταν ο καρδιακός μυς έχει έλλειψη οξυγόνου, το επακόλουθο είναι πόνος στο στήθος – είτε στηθάγχη είτε έμφραγμα.
- O έντονος πόνος στο στήθος θεωρείται έμφραγμα, έως ότου αποδειχθεί το αντίθετο.
- O πόνος της στηθάγχης συνήθως εκδηλώνεται όταν ασκείστε ή βρίσκεστε σε κατάσταση στρες.
- Η δυσπεψία συνήθως δεν προκαλείται από την άσκηση. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευθείτε έναν γιατρό.
Πόνος στο Στήθος
O πόνος στο στήθος δεν οφείλεται πάντοτε σε στεφανιαία νόσο. Κανείς δεν θα σκεφθεί ότι έχει καρδιοπάθεια αν πέσει και χτυπήσει τα πλευρά του, λ.χ., και οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει μια κρίση δυσπεψίας που μπορεί να εξαπλωθεί στο στήθος. Μπορεί να σκεφθείτε ότι είναι εύκολο να ξεχωρίσει κανείς τον πόνο που οφείλεται σε στεφανιαία νόσο από τους πόνους άλλης αιτιολογίας, αλλά στην πραγματικότητα η διάκριση είναι δύσκολη ακόμα και για τον πιο πεπειραμένο γιατρό.
Σταθερή στηθάγχη
Η σταθερή στηθάγχη προκαλείται από την άσκηση και υποχωρεί με την ανάπαυση. Στη στεφανιαία νόσο, ο πόνος προέρχεται από τις μυϊκές ίνες της καρδιάς, που δεν έχουν αρκετό οξυγόνο για το έργο που επιτελούν. Η στηθάγχη συνήθως διαρκεί από 2-3 έως το πολύ 10 λεπτά. Μπορεί να εκδηλώνεται μόνον όταν βαδίζετε μια ανηφόρα, όταν φυσάει δυνατά ή όταν ανεβαίνετε σκάλες, αλλά ενδέχεται να αναπτυχθεί και ύστερα από ήπια προσπάθεια, όπως το ντύσιμο. Συνήθως επιδεινώνεται στο κρύο και όταν ασκείται κανείς μετά το φαγητό – αν, λ.χ., βγάλετε τον σκύλο σας βόλτα μετά το πρωινό.
Ασταθής στηθάγχη
Σε γενικές γραμμές, η στηθάγχη είναι αρκετά προβλέψιμη. Αν, όμως, η στεφανιαία αρτηρία αποφραχθεί περαιτέρω ή δημιουργηθεί θρόμβος στην επιφάνειά της, η στεφανιαία νόσος μπορεί να περάσει σε ένα νέο στάδιο – την ασταθή στηθάγχη. Μπορεί ξαφνικά να συνειδητοποιήσετε ότι μπορείτε να διασχίσετε μικρή μόνον απόσταση πριν αναπτύξετε πόνο ή μπορεί να αναπτύσσετε πόνο όταν κάνετε μια ελαφριά δουλειά στο σπίτι ή όταν ανεβαίνετε την εσωτερική σκάλα για να πάτε για ύπνο. Μερικές φορές πιθανόν να σας ξυπνάει ο πόνος. Η οποιαδήποτε αλλαγή στον πόνο είναι μια σημαντική εξέλιξη και πρέπει να την αναφέρετε στον γιατρό σας. Η ασταθής στηθάγχη μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή και είναι σημαντικό να λάβετε προληπτικά μέτρα.
Έμφραγμα
O πόνος είναι ίδιος με αυτόν της στηθάγχης, αλλά αντί να καταπραΰνεται όταν ξεκουράζεστε, επιδεινώνεται. Oι ασθενείς που έχουν νιώσει πολλές φορές αυτόν τον πόνο, λένε ότι είναι ο χειρότερος πόνος που έχουν νιώσει στη ζωή τους. Oι ασθενείς που παθαίνουν έμφραγμα, αποκτούν μπλε σκούρο (μελανί) χρώμα και ιδρώνουν πολύ, ενώ το δέρμα τους είναι κρύο.
Συχνά αισθάνονται ναυτία και μπορεί να κάνουν έμετο. Μερικοί άνθρωποι που παθαίνουν έμφραγμα δεν είχαν ποτέ συμπτώματα στεφανιαίας νόσου. Εντούτοις, οι περισσότεροι είχαν συμπτώματα στηθάγχης εβδομάδες ή μήνες πριν, που οφείλονταν στη σταδιακή απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών. Η διαφορά μεταξύ της στηθάγχης και του εμφράγματος είναι ότι, ενώ η στηθάγχη αφήνει τον καρδιακό μυ με λιγοστό οξυγόνο αλλά ουσιαστικά υγιή, στο έμφραγμα τμήμα του καρδιακού μυός νεκρώνεται λόγω της ελλείψεως οξυγόνου.
Στο 20% περίπου των περιπτώσεων, τα συμπτώματα του εμφράγματος είναι ήπια και συχνά εκλαμβάνονται, λανθασμένα, ως δυσπεψία. Αυτό ισχύει κυρίως για τα ηλικιωμένα άτομα και τους ασθενείς με διαβήτη, ίσως διότι οι νευρικές ίνες του πόνου στην καρδιά αυτών των ανθρώπων δεν είναι τόσο ευαίσθητες σ’ αυτόν.
Πόνος στο Στήθος= Ο πόνος που οφείλεται σε στεφανιαία νόσο είναι ένα αμβλύ, «συντριπτικό» αίσθημα που συνήθως αρχίζει στο κέντρο του στήθους και μπορεί να εξαπλωθεί στον λαιμό και τα χέρια.
Πώς να αναγνωρίσετε τον πόνο στην καρδιά
- Ένας αμβλύς πόνος που δεν επιδεινώνεται όταν εισπνέετε.
- Συνήθως στο μέσον του στήθους, αλλά μπορεί να εξαπλωθεί στην αριστερή πλευρά και στα δύο χέρια ή προς τα πάνω στον λαιμό ή στον αυχένα.
- Μπορεί να περιγραφεί ως «βάρος», «κάψιμο» ή «μέγγενη»
Αλλες Αιτίες του Πόνου στο Στήθος
Όλοι αισθανόμαστε πόνους στο στήθος, όπως ακριβώς πονάμε σε άλλα τμήματα του σώματός μας. Στις πιθανές αιτίες αυτών των πόνων συμπεριλαμβάνονται οι εξής:
Δυσπεψία Ή Καούρες
O οισοφάγος, που ενώνει το στόμα με το στομάχι, βρίσκεται ακριβώς πίσω από την καρδιά και έχει την ίδια νευρική παροχή. Δεν προκαλεί, συνεπώς, έκπληξη το γεγονός ότι ο πόνος από τον οισοφάγο μπορεί να μοιάζει με πόνο από την καρδιά. Η δυσπεψία μπορεί να εμφανισθεί οποιαδήποτε στιγμή, αλλά συνήθως σχετίζεται με το φαγητό – αρχίζει μισή ώρα περίπου μετά τα γεύματα ή όταν το στομάχι είναι άδειο. Oι καούρες μπορεί να εκδηλωθούν τη νύχτα, διότι είστε ξαπλωμένοι και τα οξέα του στομάχου εισβάλλουν στον οισοφάγο και του προκαλούν ερεθισμό. Η κατανάλωση περισσότερης τροφής ή γάλακτος και η λήψη αντιόξινων φαρμάκων καταπραΰνουν τις καούρες, ενώ τα καυτά υγρά και το αλκοόλ τις επιδεινώνουν. Η δυσπεψία, πάντως, δεν προκαλείται από την άσκηση, και αν αισθάνεστε πόνο στο στήθος όταν βαδίζετε – ακόμα και αν έχετε ερυγή – είναι πολύ πιο πιθανόν να προέρχεται από την καρδιά, παρά από το στομάχι σας. Πηγαίνετε στον γιατρό σας.
Πλευροδυνία
Oι λοιμώξεις του θώρακα, όπως η πνευμονία, μπορεί να προκαλέσουν έναν αρκετά έντονο πόνο στο στήθος, που ονομάζεται πλευροδυνία. O πόνος είναι συνήθως οξύς, σε μία μόνον πλευρά του θώρακα, και επιδεινώνεται όταν βήχετε ή παίρνετε μια βαθιά ανάσα. O πόνος αυτός είναι αρκετά διαφορετικός από τον συνεχή πόνο της καρδιάς, που διαχέεται στη γύρω περιοχή και αντανακλά σε διάφορα άλλα σημεία του σώματος, όπως στον αριστερό βραχίονα.
Μυαλγία
Κατά μήκος της πλάτης και μεταξύ των πλευρών υπάρχουν μύες, οι οποίοι παίζουν σημαντικό ρόλο στην αναπνοή και, όπως όλοι οι μύες, μπορεί να αναπτύξουν πόνο. O πόνος αυτός συνήθως περιορίζεται σε σχετικώς μικρή περιοχή του στήθους, είτε μπροστά είτε πίσω. Επιδεινώνεται στην καθιστή και ξαπλωτή θέση ή όταν γυρνάει ο ασθενής. Μπορεί να διαρκέσει από λίγες ώρες έως λίγες ημέρες και μετά να υποχωρήσει, για να εμφανισθεί και πάλι λίγες εβδομάδες αργότερα.
Υπάρχουν και άλλες πιθανές αιτίες του πόνου στο στήθος, αν και είναι λιγότερο συχνές:
Έρπης ζωστήρ. Η λοίμωξη αυτή μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο στο στήθος για 2-3 ημέρες, πριν εκδηλωθεί το χαρακτηριστικό εξάνθημα στην επώδυνη περιοχή.
Ιογενείς λοιμώξεις. Ιοί σαν αυτούς του κρυολογήματος ή της γρίπης πιθανόν να προσβάλουν τον χόνδρο που ενώνει τις πλευρές με το στέρνο. Όταν συμβεί αυτό, το στήθος είναι ευαίσθητο όταν το πιέζετε και ο πόνος είναι αρκετά διαφορετικός από τον πόνο της καρδιάς.
«Παγιδευμένο» νεύρο. Μερικές φορές, η πίεση σε ένα νεύρο της ράχης ή του αυχένα μπορεί να προκαλέσει πόνο, που εξαπλώνεται στο χέρι ή γύρω από το στήθος. Αυτό μπορεί να προκληθεί από βλάβη σε έναν μεσοσπονδύλιο δίσκο ή από σπονδυλαρθρίτιδα. Μια άλλη σχετικώς συχνή αιτία, κυρίως στις γυναίκες, είναι διάφορες διαταραχές των σπονδύλων, όπως η καθίζηση. Αυτές συνήθως είναι επακόλουθο της οστεοπορώσεως, κατά την οποία τα οστά γίνονται λεπτά και εύθραυστα.
«Φτερουγίσματα» της Καρδιάς
Τα «φτερουγίσματα», κατά τα οποία η καρδιά κτυπά άρρυθμα ή «χάνει» έναν παλμό, είναι πολύ συχνά στους υγιείς ανθρώπους. Συνήθως προκαλούνται από το στρες, το κάπνισμα ή την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καφέ και τσαγιού. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί επίσης να αναπτύσσουν ηλεκτρικό «βραχυκύκλωμα» στην καρδιά, που προκαλεί πολύ ταχύ παλμό, αλλά αυτό είναι σπάνιο. Oι ασθενείς με στεφανιαία νόσο επίσης μπορεί να παρουσιάσουν προβλήματα καρδιακού ρυθμού, αλλά αυτό είναι πιθανότερο ύστερα από ένα έμφραγμα και ο γιατρός θα τους χορηγήσει ειδικά φάρμακα, για να τα θέσει υπό έλεγχο. Αν τα «φτερουγίσματα» συνοδεύονται από τάση λιποθυμίας, δύσπνοια ή πόνο στο στήθος, πρέπει να το πείτε όσο το δυνατόν συντομότερα στον γιατρό σας.
Δύσπνοια
Η δύσπνοια έχει πολλές πιθανές αιτίες, οι πιο συνηθισμένες των οποίων είναι η χρόνια βρογχίτιδα, το εμφύσημα και το άσθμα. Η καρδιακή ανεπάρκεια επίσης προκαλεί δύσπνοια και μπορεί να επηρεάσει έναν άνθρωπο που είχε πάθει έμφραγμα. Αν η καρδιά δεν λειτουργεί σωστά, στους ιστούς και στους πνεύμονες συσσωρεύεται υγρό, και το επακόλουθο είναι η δύσπνοια. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι σας είναι δύσκολο να ξαπλώσετε ανάσκελα ή ότι ξυπνάτε δυσκολευόμενοι να ανασάνετε. Μπορεί επίσης να αναπτύξετε έντονο βήχα. Όταν συσσωρεύεται υγρό σε άλλα σημεία του σώματος, μπορεί να διαπιστώσετε ότι οι αστράγαλοί σας είναι διογκωμένοι ή ότι πονάτε στην κοιλιά, επειδή έχουν διογκωθεί το ήπαρ και τα έντερά σας. Όταν ξέρετε ότι αντιμετωπίζετε καρδιολογικό πρόβλημα, η εντεινόμενη δύσπνοια ή ο βήχας που δεν υποχωρεί μπορεί να έχουν μεγάλη σημασία. Υπάρχουν πλέον καλά φάρμακα για τη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας και όσο συντομότερα ζητήσετε βοήθεια από τον γιατρό σας τόσο το καλύτερο.
