ΒΕΡΟΛΙΝΟ — Το έπος του κινεζικού κατασκοπευτικού μπαλονιού έχει βυθίσει τις σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου σε νέα κρίση. Για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αυτό σημαίνει κάθε είδους προβλήματα.
Με τις σχέσεις μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων να επιδεινώνονται, οι ηγέτες της ΕΕ φαίνεται πιθανό να δέχονται εντεινόμενες πιέσεις από τον Λευκό Οίκο να επιλέξουν πλευρές και να ενώσουν τις δυνάμεις τους ενάντια στην Κίνα, όπως ακριβώς ήλπιζαν σε μια απόψυξη των δύσκολων σχέσεων με το Πεκίνο.
Και μετά είναι ο πόλεμος.
Η Ρωσία προετοιμάζει μια μεγάλη επίθεση στην Ουκρανία τις επόμενες εβδομάδες, αλλά διπλωμάτες της ΕΕ φοβούνται ότι το περιστατικό με αερόστατο κινδυνεύει να αποσπάσει την προσοχή της ομάδας του προέδρου Τζο Μπάιντεν ακριβώς τη στιγμή που θα χρειαστεί περισσότερο η αμερικανική υποστήριξη στο Κίεβο.
«Ποτέ δεν περιμέναμε ότι το 2023 θα ήταν εύκολο, αλλά αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο ξεκίνημα», δήλωσε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Το Σάββατο, οι ΗΠΑ κατέρριψαν αυτό που προσδιόρισαν ως κινεζικό αερόστατο επιτήρησης στα ανοικτά των ακτών της Νότιας Καρολίνας με πύραυλο αέρος-αέρος από μαχητικό αεροσκάφος F-22 stealth.
Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ανέβαλε επ’ αόριστον μια επίσκεψη στο Πεκίνο που είχε προγραμματιστεί για αυτήν την εβδομάδα, το πρώτο τέτοιο ταξίδι που είχε προγραμματιστεί για αξιωματούχο σε επίπεδο αμερικανικού υπουργικού συμβουλίου υπό την προεδρία Μπάιντεν.
Οι εικόνες του περιστατικού κυκλοφόρησαν σε δραματικό βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που τραβήχτηκαν κυρίως από ενθουσιασμένους θεατές που επευφημούσαν τη θεατρική παράσταση στρατιωτικής ισχύος.
Το Πεκίνο επιμένει ότι το γιγάντιο αντικείμενο που κινείται με ηλιακό πάνελ ήταν ένα «πολιτικό αερόπλοιο» που έφυγε από την πορεία του ενώ διεξήγαγε «κυρίως μετεωρολογική» έρευνα. Σε απάντηση στην πυραυλική επίθεση, η κινεζική κυβέρνηση εξέφρασε «έντονη δυσαρέσκεια» και διαμαρτυρήθηκε για τη χρήση βίας από τις ΗΠΑ για να επιτεθεί στο μη επανδρωμένο, αστικό σκάφος. Πρόσθεσε ότι «θα επιφυλάξει το δικαίωμα να λάβει περαιτέρω αναγκαίες απαντήσεις».
Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ενώ εξακολουθεί να έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στη στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας, μπορεί να αποσπαστεί από τις οξύτερες συγκρούσεις με το Πεκίνο. Οι δεξιοί πολιτικοί των ΗΠΑ έχουν ζητήσει περισσότερη προσοχή στην Κίνα από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από ένα χρόνο.
Καθώς ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας οξύνεται, θα υπάρχει μεγαλύτερη πίεση στους Ευρωπαίους, των οποίων η προσέγγιση στην Κίνα είναι πολύ διαφορετική, να διαλέξουν πλευρά», δήλωσε ο Ρικάρντο Μπόρχες ντε Κάστρο, επικεφαλής του προγράμματος Ευρώπη στον κόσμο στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής. μια δεξαμενή σκέψης με έδρα τις Βρυξέλλες. «Η πραγματικότητα είναι ότι εάν ο κόσμος κυριαρχείται ολοένα και περισσότερο από δύο πόλους – ΗΠΑ και Κίνα – η ΕΕ και οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να διαλέξουν πλευρά για όσο διάστημα η ασφάλεια και η άμυνα της Ευρώπης εξαρτώνται από την αμερικανική ομπρέλα».
Η Ρωσία, στο μεταξύ, αναμένεται να εξαπολύσει τεράστιες επιθέσεις σε λίγες μόνο εβδομάδες, όταν η πιο σκληρή χειμερινή περίοδος τελειώσει, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους.
«Η Ουάσιγκτον θα είναι απασχολημένη με το Πεκίνο για αρκετό καιρό τώρα», δήλωσε υψηλόβαθμος διπλωμάτης της ΕΕ την Κυριακή. «Δεν είναι καλά νέα για την ΕΕ γιατί η Ρωσία εξακολουθεί να είναι το κύριο μέλημα».
Κακός συγχρονισμός
Για την Ευρώπη, το περιστατικό έρχεται επίσης σε μια άβολη στιγμή, καθώς ανώτεροι αξιωματούχοι προετοιμάζονται να επανασχεθούν με το Πεκίνο.
Ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Josep Borrell, φαίνεται ότι κάνει σχέδια για ένα ταξίδι στο Πεκίνο τον Απρίλιο, όταν αναμένεται επίσης να ταξιδέψει στην Ιαπωνία για μια υπουργική συνάντηση της G7. Ξεχωριστά, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε επίσης την πρόθεσή του να συναντήσει τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ στην κινεζική πρωτεύουσα στις αρχές του τρέχοντος έτους. θα ενδιαφερόταν να πάρει μαζί του έναν κορυφαίο αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο με γνώση των σχεδίων.
Η τελευταία έξαρση ΗΠΑ-Κίνας «σημαίνει ότι τώρα θα πρέπει να παρακολουθούμε πόσο άσχημα αντιδρά η Κίνα και εάν αυτά τα [προγραμματισμένα] ταξίδια θα αντιμετωπιστούν ως επιτυχία προπαγάνδας από το Πεκίνο στη διάσπαση των διατλαντικών δεσμών», δήλωσε διπλωμάτης. υπό τον όρο της ανωνυμίας, καθώς δεν ήταν εξουσιοδοτημένος να μιλήσει για αυτό το θέμα.
«Μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας, ο συντονισμός της πολιτικής για την Κίνα μεταξύ των δύο πλευρών του [του Ατλαντικού] χάνεται», δήλωσε ο Reinhard Bütikofer, πρόεδρος της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με την Κίνα. «Ενώ η Ουάσιγκτον ενισχύει την πίεση κατά του Πεκίνου ιδιαίτερα στο τεχνολογικό μέτωπο και στο πλαίσιο της Ταϊβάν, οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο και το Παρίσι δείχνουν νέο δισταγμό».
Περαιτέρω περιπλέκοντας τα πράγματα είναι η προφανής έλλειψη ενδιαφέροντος του Πεκίνου να βοηθήσει τη Δύση να ασκήσει πίεση στον Βλαντιμίρ Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ακόμη χειρότερα, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal , η Κίνα έχει αναδειχθεί ως ο κυρίαρχος προμηθευτής αγαθών διπλής χρήσης στη Ρωσία, παρέχοντας τεχνολογία που χρειάζεται ο στρατός της Μόσχας για την εισβολή της. Κινεζικές κρατικές αμυντικές εταιρείες έχουν αποστείλει εξοπλισμό πλοήγησης, τεχνολογία παρεμβολών και εξαρτήματα μαχητικών αεροσκαφών σε εταιρείες που ανήκουν σε ρωσικές κρατικές αμυντικές εταιρείες, σύμφωνα με το άρθρο.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει το Πεκίνο να μην βοηθήσει στρατιωτικά τη Μόσχα.
Ο κορυφαίος αξιωματούχος εξωτερικής πολιτικής της Κίνας, Γουάνγκ Γι, εγκατέλειψε το σχέδιο να επισκεφθεί τις Βρυξέλλες, παρόλο που θα ταξίδευε στη Γερμανία για τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου τον Φεβρουάριο, είπαν δύο διπλωμάτες στο POLITICO.
Η αντίδραση της Ευρώπης στο περιστατικό με αερόστατο ήταν σιωπηλή. Η ΕΕ απλώς σημείωσε το δικαίωμα των ΗΠΑ να υπερασπίζονται τον εναέριο χώρο τους. «Η ασφάλεια και η προστασία του εναέριου χώρου είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας και συνεπώς αρμοδιότητα, ευθύνη και προνόμιο» του συγκεκριμένου κράτους ή των κρατών που εμπλέκονται, δήλωσε εκπρόσωπος της ΕΕ την Κυριακή.
Λίγες ευρωπαϊκές χώρες υποστήριξαν δημόσια την απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν, υπογραμμίζοντας μια γενική αίσθηση απροθυμίας να επιδεινώσει το Πεκίνο. Μία από τις εξαιρέσεις ήταν η Εσθονία, όπου ο υπουργός Εξωτερικών Urmas Reinsalu, αναδημοσιεύοντας ρεπορτάζ του BBC σχετικά με την κατάρριψη του μπαλονιού, είπε: «Υποστηρίζω την επιχείρηση των ΗΠΑ για την υπεράσπιση της κυριαρχίας τους. Καταδικάζω πλήρως τις προκλήσεις που θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ».
Άλλοι σύμμαχοι των ΗΠΑ δεν κράτησαν πίσω. Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό επαίνεσε την επιχείρηση, γράφοντας στο Twitter «Ο Καναδάς υποστηρίζει σθεναρά αυτήν την ενέργεια — θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί… για την ασφάλεια και την άμυνά μας».
Η υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Κορέας Παρκ Τζιν, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Ουάσιγκτον, είπε «Κατανοώ επαρκώς την απόφαση να αναβληθεί η επίσκεψη του υπουργού [Blinken] στην Κίνα και νομίζω ότι η Κίνα πρέπει να δώσει μια γρήγορη και πολύ ειλικρινή εξήγηση για το τι συνέβη».
Ο Tom Tugendhat, υπουργός Ασφαλείας του Ηνωμένου Βασιλείου και επί μακρόν σκεπτικιστής του Πεκίνου, ζήτησε ανησυχία για άλλες μορφές κινεζικών απειλών. «Ανησυχείτε μήπως σας κατασκοπεύουν από τον ουρανό; Δείτε τι συλλέγουν ορισμένες εφαρμογές στο τηλέφωνό σας και εξετάστε την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Μερικοί κίνδυνοι είναι πολύ πιο κοντά στο σπίτι», έγραψε στο Twitter .
Η εξωτερική πολιτική της ΕΕ το 2023 μπορεί να οριστεί από το ποια από αυτές λήγει πρώτα: η ευρωπαϊκή αναποφασιστικότητα για την Κίνα ή η όρεξη της Αμερικής να παράσχει την άμυνα της Ευρώπης.
