Τέσσερις νεκροί, πολλοί τραυματίες, 52 συλληφθέντες και μια βαθιά πληγή στη Δημοκρατία είναι ο μέχρι στιγμής απολογισμός των βίαιων και πρωτοφανών επεισοδίων που ξέσπασαν με την εισβολή των οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ στο Καπιτώλιο, την ώρα που συνεδρίαζε το Κολλέγιο των Εκλεκτόρων προκειμένου να επικυρώσει την εκλογική νίκη του Τζο Μπάιντεν.
Το Κογκρέσο ανέστειλε τη συνεδρίαση -αναμένεται επικύρωση των αποτελεσμάτων εντός των επόμενων ωρών- με όσους ήταν παρόντες να φυγαδεύονται αμέσως, ενώ σε εικόνες που μεταδόθηκαν εμφανίστηκαν άνδρες των αρχών να έχουν τραβήξει όπλα και να κάνουν χρήση δακρυγόνων για να απωθήσουν τους εισβολείς διαδηλωτές με αποτέλεσμα να χάσει τη μάχη με τη ζωή μετά από πυρά αστυνομικού μία γυναίκα, και στη συνέχεια να καταλήξουν ακόμη τρεις από άγνωστους προς το παρόν λόγους.
Η αστυνομία εκκένωσε τόσο τη Βουλή των Αντιπροσώπων όσο και τη Γερουσία, καθώς οι οπαδοί του Τραμπ εισέβαλαν και κατέλαβαν αίθουσες του Κογκρέσου. Ένας από τους διαδηλωτές που είχε εισβάλλει στη Γερουσία φώναξε: «Ο Τραμπ είναι ο νικητής των εκλογών», ενώ κάποιοι ήρθαν σε συγκρούσεις σώμα με σώμα με τους άνδρες ασφαλείας.
Χρειάστηκαν τουλάχιστον 4 ώρες προκειμένου να καταφέρουν οι αρχές να εκκενώσουν το κτίριο από τους εισβολείς και να ηρεμήσουν κάπως τα πνεύματα στην αμερικανική πρωτεύουσα παρά την απροθυμία του απερχόμενου προέδρου να στείλει ηχηρό μήνυμα στους διαδηλωτές προκειμένου να λάβουν τέλος τα έκτροπα. Μάλιστα, πολλές ήταν οι φωνές που έκαναν λόγο για απόπειρα πραξικοπήματος.
Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Ο Τραμπ έγραψε με μαύρα γράμματα το όνομά του στην αμερικανική ιστορία. Δεν είναι μόνο το πρωτόγνωρο της εξέλιξης, δεν είναι καν ο απόλυτος αιφνιδιασμός όλου του δημοκρατικού κόσμου. Είναι η απόλυτη κατάντια μιας συνεχιζόμενης ρητορικής την οποία είχαμε ζήσει στο πρώτο debate. Είναι το αποτέλεσμα μιας τρελής πορείας που ξεκίνησε εδώ και μήνες κι όλοι ήλπιζαν ότι δεν θα φθάσει μέχρι το τέλος.
Η παράδοση της εξουσίας στον Τζο Μπάιντεν στις 20 Ιανουαρίου θα γίνει. Αλλά θα γίνει με την Ουάσιγκτον να βρίσκεται -για πρώτη φορά κατά την ορκωμοσία νέου προέδρου- σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης.
Σύμφωνα με απόφαση της δημάρχου, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα έχει ισχύ μέχρι την επόμενη ημέρα της ορκωμοσίας του Τζο Μπάιντεν. Η ίδια δήλωσε ότι οι ταραξίες που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο «προσπάθησαν να διακόψουν τις διαδικασίες του Κογκρέσου σχετικά με την επικύρωση των εκλογικών αποτελεσμάτων».
52 συλλήψεις και πολλοί τραυματίες
Σύμφωνα με τον αρχηγό της αστυνομίας, μετά τις σκηνές χάους που εκτυλίχτηκαν έχουν συλληφθεί 52 άτομα, ενώ αρκετοί είναι οι τραυματίες.
Ο Ρόμπερτ Τζ. Κόντι διευκρίνισε ότι οι 47 από τις 52 συλλήψεις έγιναν εξαιτίας της παραβίασης της απαγόρευσης κυκλοφορίας που επέβαλε η δήμαρχος Μιούριελ Μπάουζερ μετά τις 18:00 χθες, με τις 26 από αυτές να γίνονται στον χώρο του Καπιτωλίου.
Αρκετά άλλα πρόσωπα συνελήφθησαν επειδή οπλοφορούσαν, χωρίς να διαθέτουν άδεια ή επειδή τα όπλα τους είναι απαγορευμένα.
Σύμφωνα με τον αρχηγό της αστυνομίας της Ουάσινγκτον, δύο αυτοσχέδιες βόμβες βρέθηκαν και κατασχέθηκαν στα κεντρικά γραφεία της εθνικής επιτροπής των Ρεπουμπλικάνων αλλά και της εθνικής επιτροπής των Δημοκρατικών, ενώ βρέθηκε και κατασχέθηκε επίσης φορητό ψυγείο που περιείχε κοκτέιλ μολότοφ σε όχημα στον χώρο του Καπιτωλίου.
Έρχεται καθαίρεση του Τραμπ;
Μετά τις εξελίξεις αυτές ασφυκτική είναι η πίεση που ασκείται στον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς να κινήσει τις διαδικασίες για καθαίρεση του Ντόναλντ Τραμπ.
Οι συζητήσεις αφορούν την 25η τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος, η οποία επιτρέπει στον αντιπρόεδρο και σε μια πλειοψηφία του υπουργικού συμβουλίου να κηρύσσουν τον πρόεδρο «ανίκανο» να ασκεί τα καθήκοντά του, όπως μετέδωσαν τα δίκτυα CNN, CBS και ABC, τα οποία επικαλέστηκαν ανώνυμες πηγές.
Όμως καμιά επίσημη πρόταση δεν έχει παρουσιαστεί ακόμη στον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, διευκρινίζει το CBS.
Το συγκεκριμένο ενδεχόμενο εξετάζεται ύστερα από την αλλαγή κατεύθυνσης αρκετών Ρεπουμπλικάνων, οι οποίοι αν και στην αρχή ήταν πρόθυμοι να καταθέσουν ένσταση για τα εκλογικά αποτελέσματα, ύστερα από τα γεγονότα στο Καπιτώλιο αποφάσισαν να μην προχωρήσουν σε ένσταση, πιστοποιώντας έτσι την εκλογική νίκη του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν.
Αιρετοί αξιωματούχοι και αρθρογράφοι μεγάλων εφημερίδων τάχθηκαν ανοικτά υπέρ αυτής της επιλογής, έστω κι αν δεν μένουν παρά δύο εβδομάδες πριν από το τέλος της θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.
Όλοι οι Δημοκρατικοί της Δικαστικής Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων απηύθυναν έτσι επιστολή στον Μάικ Πενς ζητώντας του να επικαλεσθεί την 25η τροπολογία «προς το συμφέρον της δημοκρατίας».
Γι’ αυτούς, ο απερχόμενος πρόεδρος «είναι ψυχικά άρρωστος και ανίκανος να διαχειρισθεί και να αποδεχθεί τα αποτελέσματα των εκλογών του 2020».
Η έγκυρη Washington Post στρέφεται κι αυτή προς την ίδια κατεύθυνση. Κατά τους αρθρογράφους της, «ο πρόεδρος είναι υπεύθυνος για την πράξη της ανταρσίας» που σημειώθηκε στο Καπιτώλιο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ «απέδειξε πως αντιπροσωπεύει μια σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία, πρέπει να απομακρυνθεί» προσθέτουν.
Άλλοι, όπως η βουλευτής των Δημοκρατικών Ιλχάν Ομάρ, έκαναν γνωστό πως σκοπεύουν να παρουσιάσουν νέες κατηγορίες στο Κογκρέσο για την παραπομπή του προέδρου, όμως αυτή η διαδικασία είναι περισσότερο μακρά και δεν είναι πιθανό να ολοκληρωθεί πριν από την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν στις 20 Ιανουαρίου.
«Ο Ντόναλντ Τζ. Τραμπ θα πρέπει να παραπεμφθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και να καθαιρεθεί από τη Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών» έγραψε η Ομάρ στο Twitter.
Στο ίδιο πνεύμα, ο Γενικός Εισαγγελέας της Περιφέρειας της Κολούμπια, Karl Racine, κάλεσε τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς να συγκαλέσει το Υπουργικό Συμβούλιο για να επικαλεστεί την 25η τροπολογία για την απομάκρυνση του προέδρου Τραμπ από το αξίωμα.
«Είτε σας αρέσει ο αντιπρόεδρος Πενς είτε όχι, το γεγονός είναι ότι είναι πιο κατάλληλος για το αξίωμα… χρειαζόμαστε αρχηγό που θα εκπληρώσει τις συνταγματικές του ευθύνες» δήλωσε στο CNN.
«Θα ήθελα να καλέσω τον αντιπρόεδρο, παρακαλώ προχωρήστε στο επόμενο βήμα. Εκτελέστε το συνταγματικό σας καθήκον. Προστατέψτε την Αμερική, υπερασπιστείτε τη Δημοκρατία και κάντε επίκληση στην 25η τροπολογία».
Το χρονικό των επεισοδίων
Οι χαοτικές σκηνές άρχισαν να εκτυλίσσονται αφότου ο Τραμπ απευθύνθηκε σε χιλιάδες διαδηλωτές, επαναλαμβάνοντας τους ισχυρισμούς του για νοθεία στις εκλογές και για κλεμμένη νίκη.
Κάλεσε τους οπαδούς του να πορευτούν προς το Καπιτώλιο και λίγο μετά τη 1 μ.μ. (τοπική ώρα) εκατοντάδες διαδηλωτές έσπρωξαν τα οδοφράγματα που είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά του Καπιτωλίου και δεν δίστασαν να επιτεθούν σε αστυνομικούς αποκαλώντας τους «προδότες».
Περίπου 90 λεπτά αργότερα, η αστυνομία ανακοίνωσε ότι διαδηλωτές εισέβαλαν στο κτίριο.
Μέλη της Εθνοφρουράς καθώς και άλλων υπηρεσιών ασφαλείας αναπτύχθηκαν άμεσα γύρω από το Καπιτώλιο, ενώ σημειώθηκαν συγκρούσεις μέσα και έξω από το κτίριο ανάμεσα σε αστυνομικούς και οπαδούς του Τραμπ.
Εκπρόσωπος του Πενταγώνου δήλωσε ότι η Εθνοφρουρά της Ουάσιγκτον με 1.100 μέλη της κλήθηκε να υποστηρίξει την επιβολή του νόμου.
Ο Τραμπ, αρκετή ώρα μετά το ξέσπασμα των επεισοδίων, κάλεσε τους οπαδούς του να αποφύγουν τη βία. «Στηρίξτε την αστυνομία του Καπιτωλίου και τις δυνάμεις επιβολής του νόμου. Είναι στο πλευρό της χώρας μας. Παραμείνετε ειρηνικοί!» έγραψε.
Όπως έγινε γνωστό, ο Τραμπ δέχθηκε πιέσεις από βοηθούς και συνεργάτες του να κάνει περισσότερα και να εκδώσει μια εντονότερη ανακοίνωση κατευνασμού του πλήθους μετά τις χαοτικές εικόνες στο Καπιτώλιο, ωστόσο ο ίδιος αρνήθηκε σε πρώτη φάση. Ο ίδιος έστειλε τηλεοπτικό μήνυμα λίγη ώρα αργότερα, ωστόσο ούτε αυτό ήταν καθαρό και ικανό να σταματήσει τους ταραχοποιούς.
Οι διαδηλωτές που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο ήταν εφοδιασμένοι με κοντάρια και σπρέι πιπεριού, οι περισσότεροι δεν φορούσαν μάσκες, φορούσαν κόκκινα καπελάκια από την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ με τα αρχικά ΜΑGA (Make America Great again) και φώναζαν συνθήματα, όπως «προδοσία», «ΗΠΑ», «Αγώνας για τον Τραμπ» και «αυτή είναι η Βουλή μας».
Μετά από αρκετή ώρα, οι δυνάμεις ασφαλείας κατάφεραν να τους βγάλουν εκτός του Καπιτωλίου και να θέσουν υπό σχετικό έλεγχο την κατάσταση.
Σφοδρά πυρά από τον διεθνή Τύπο
«Η δημοκρατία υπό πολιορκία», «το πραξικόπημα της τρέλας», «ο Τραμπ βάζει φωτιά στην Ουάσινγκτον»: το «χάος», που προκλήθηκε στο Καπιτώλιο από τους οπαδούς του Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκεται όπως είναι αναμενόμενο στις πρώτες σελίδες του διεθνούς Τύπου, που επιρρίπτει την ευθύνη στον απερχόμενο πρόεδρο, τον οποίο κατηγορεί ότι ενθάρρυνε τη βία των οπαδών του.
«Το Καπιτώλιο πολιορκημένο – Οι υποστηρικτές του Τραμπ καταλαμβάνουν την καρδιά της αμερικανικής δημοκρατίας», είναι ο τίτλος των Times του Λονδίνου, οι οποίοι περιγράφουν πώς οι δημοκρατικοί και ρεπουμπλικάνοι βουλευτές, που συνεδρίαζαν για να επικυρώσουν την εκλογή του δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν, «φόρεσαν αντιασφυξιογόνες μάσκες και βρήκαν καταφύγιο κάτω από τα γραφεία» ενώ το προσωπικό «κρυβόταν μέσα στα γραφεία».
Κάτω από τον τίτλο «Η δημοκρατία υπό πολιορκία», η Daily Telegraph κάνει λόγο για «σκηνές χωρίς προηγούμενο στην Ουάσινγκτον» με «ορδές υποστηρικτών του Τραμπ» να καταλαμβάνουν τον ναό της αμερικανικής διπλωματίας.
Για τον Guardian, αυτές οι βιαιότητες αποτελούν «την πιο σημαντική πρόκληση του αμερικανικού δημοκρατικού συστήματος μετά τον εμφύλιο πόλεμο».
Για τη μεγάλη ισπανική εφημερίδα El Pais, «ο Ντόναλντ Τραμπ ενθάρρυνε χθες το χάος που δημιουργήθηκε στην Ουάσινγκτον την ώρα που το Κογκρέσο ετοιμαζόταν να επικυρώσει τον Τζο Μπάιντεν ως τον επόμενο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών».
«Ντροπή» και «χάος» είναι οι λέξεις που επανέρχονται στις κύριες γερμανικές εφημερίδες.
«Ημέρα ντροπής για την αμερικανική δημοκρατία» είναι ο τίτλος της Die Welt. «Η Αμερική γνώρισε την πρώτη της βίαιη απόπειρα πραξικοπήματος» και «ο πρόεδρος, τα ψέματά του και ένα ασπόνδυλο ρεπουμπλικανικό κόμμα είναι πολιτικά υπεύθυνοι», γράφει ο Κλέμενς Βέργκιν σε άρθρο του στον ιστότοπο της εφημερίδας.
«Το πραξικόπημα της τρέλας» είναι ο τίτλος της Sueddeutsche Zeitung, η οποία κάνει επίσης λόγο για «ντροπή στην Ουάσινγκτον».
Η μεγάλη ιταλική εφημερίδα La Repubblica κάνει παραλληλισμό με την άνοδο του Μουσολίνι στην εξουσία στα χρόνια του 1920: «Η Αμερική, ολόκληρη η Αμερική, βίωσε με φρίκη απ’ ευθείας από την τηλεόραση το αντίστοιχο μιας πορείας προς τη Ρώμη στην Ουάσινγκτον, την εισβολή στο Καπιτώλιο, το πλήγμα στην ίδια την ιερότητα της δημοκρατίας της», γράφει ο ανταποκριτής της Μάριο Πλατέρο.
Η Corriere della Sera επανέρχεται στο προφίλ των Proud boys, «εξτρεμιστών της δεξιάς, αλλά επίσης γυναικών και νέων. Οι οποίοι κλήθηκαν απ’ ευθείας από τον Τραμπ. Ο οποίος στη συνέχεια προσπαθεί στην τηλεόραση να μειώσει την πίεση: ‘Είμαστε το κόμμα του νόμου και της τάξης’. Αλλά πολύ αργά».
«Τραμπ: η στρατηγική του χάους» είναι ο πρωτοσέλιδος τίτλος της γαλλικής εφημερίδας Liberation, η οποία τιτλοφορεί το ρεπορτάζ στις εσωτερικές σελίδες της «Ο Τραμπ βάζει φωτιά στην Ουάσινγκτον». «Η επίθεση του Ντόναλντ Τραμπ εναντίον της αμερικανικής δημοκρατίας πήρε την Τετάρτη μια στροφή τόσο συγκεκριμένη όσο και συμβολική, όταν μερικοί από τους οπαδούς του, κινητοποιημένοι από την ομιλία του, κατάφεραν να διεισδύσουν δια της βίας μέσα στο Καπιτώλιο».
Στη Figaro, ο αρθρογράφος Φιλίπ Ζελί υπογραμμίζει πως «ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να αποχωρήσει από ψηλά, ως ‘πρόεδρος του λαού’ με έναν απολογισμό αμφισβητούμενο, αλλά όχι αμελητέο. Αντί γι’ αυτό, καθώς ο ναρκισισμός του έχει υποτάξει κάθε αξιοπρέπεια, κακομεταχειρίζεται τους θεσμούς, ποδοπατά τη δημοκρατία, διαιρεί την παράταξή του».
Ο βραζιλιάνικος Τύπος γίνεται χλευαστικός, υπογραμμίζοντας όπως η O Globo ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες πέφτουν στο επίπεδο των λατινοαμερικανικών δημοκρατιών». Για την Ούρσουλα Πάσος της Folha de S. Paulo, «η ειρωνία είναι πως τα στηρίγματα του Τραμπ μοιάζουν με τους Σοβιετικούς του Αϊζενστάιν», διότι «οι εικόνες των διαδηλωτών στα σκαλιά του Καπιτωλίου θυμίζουν την ταινία του 1927 που δόξαζε τη Ρωσική Επανάσταση».
«Ο στόχος ήταν το Καπιτώλιο, όχι οι Δίδυμοι Πύργοι, όμως ήταν κι αυτό τρομοκρατία», κατηγορεί η Ελιάνε Καντανιέδε στην O Estado de S. Paulo. «Μια τρομοκρατία εγχώρια, εσωτερική, εναντίον τοηυ Καπιτωλίου και υποδαυλισμένη από το ίδιο τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ».
Στο Κάιρο, η αιγυπτιακή εφημερίδα Al-Ahram γράφει πως «οι εικόνες φέρνουν στη σκηνή τη θυσία της αμερικανικής δημοκρατίας, τον θάνατο της ελευθερίας της και την πτώση των αξιών που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν σταματούσαν να θέλουν να εξάγουν στους λαούς του κόσμου και να τις κάνουν αφορμή ανάμιξης στις υποθέσεις άλλων κρατών».