Μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων, μια ιστορική συμφωνία για τη μελλοντική σχέση εμπορίου και ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρωπαϊκή Ένωση επιτεύχθηκε, την παραμονή των Χριστουγέννων, μια εβδομάδα πριν από το τέλος της μεταβατικής περιόδου του Brexit.
Η εμπορική συμφωνία – που εκτείνεται σε 2.000 σελίδες – έχει ένα άνευ προηγουμένου πεδίο εφαρμογής, η οποία περιέχει διατάξεις για θέματα που ποικίλλουν από την πολιτική πυρηνική συνεργασία και τις ενεργειακές διασυνδέσεις έως την αλιεία και την αεροπορία. Οι λεπτομέρειές της αναμένονται να αποκαλυφθούν τις επόμενες μέρες.
Η επικεφαλής της Κομισιόν και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας θα πρέπει να δώσουν και το επίσημο «ΟΚ» για να οριστικοποιηθεί η συμφωνία.
Η εμπορική συμφωνία πρέπει να εγκριθεί από κάθε ένα από τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε., το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το βρετανικό κοινοβούλιο. Δεδομένου του ελάχιστου χρόνου που απομένει, η Ε.Ε. αναμένεται να αφήσει τη συμφωνία να τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου και να εγκριθεί αργότερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση στις 31 Δεκεμβρίου, θα τεθούν σε ισχύ νέες ρυθμίσεις που επιτρέπουν το εμπόριο αγαθών χωρίς δασμούς και στενή αστυνομική και δικαστική συνεργασία. Η συμφωνία αυτή θέτει τις βάσεις για μελλοντικές συμφωνίες για τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών.
Δείτε live τις ανακοινώσεις:
Ο κόσμος περιμένει τώρα πώς ο Τζόνσον θα παρουσιάσει τη συμφωνία με την ΕΕ στη σκληρή μερίδα των Brexiteers στη χώρα του.
Βρετανική πηγή ανέφερε πάντως: «Η συμφωνία έκλεισε. Όλα όσα έχουμε υποσχεθεί στους Βρετανούς κατά το δημοψήφισμα του 2016 και τις γενικές εκλογές πέρσι περιλαμβάνονται σε αυτή τη συμφωνία. Πήραμε πίσω τον έλεγχο των χρημάτων, των συνόρων, των νόμων, του εμπορίου και της αλιείας μας».
«Έχουμε παραδώσει αυτήν την μεγάλη προσφορά σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο σε χρόνο ρεκόρ, και υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, η οποία προστατεύει την ακεραιότητα της εσωτερικής μας αγοράς και τη θέση της Βόρειας Ιρλανδίας», ανέφερε η πηγή.
Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου, αλλά επωφελήθηκε από τη συνεχιζόμενη ένταξη στην ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση κατά το τελευταίο έτος, με τους Βρετανούς πολίτες να διατηρούν το δικαίωμα στην ελεύθερη κυκλοφορία γύρω από το μπλοκ.
Το τέλος της μεταβατικής περιόδου θα φέρει ευρείες αλλαγές για τις βρετανικές επιχειρήσεις και τους πολίτες, καθώς ξεκινά ένα νέο κεφάλαιο στη σχέση της χώρας με τους γείτονές της.
Ανακουφισμένη η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
«Η Ευρώπη μπορεί να συνεχίσει», ανέφερε χαρακτηριστικά η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά τη συνέντευξη Τύπου, δηλώνοντας «ευχαριστημένη» και κυρίως «ανακουφισμένη» για τη συμφωνία.
Όπως ανέφερε, ο ανταγωνισμός θα μείνει θεμιτός στην ενιαία αγορά και θα υπάρξουν «αποτελεσματικά εργαλεία», στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι γίνεται το αντίθετο.
Σύμφωνα με την ίδια, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια τρίτη χώρα, αλλά θα παραμείνει ένας σημαντικός εταίρος της ΕΕ. «Στην αρχή μου είναι το τέλος μου, και στο τέλος μου η αρχή μου» ανέφερε ακόμη, επιλέγοντας τους στίχους του Τ. Σ. Έλιοτ.
Η πρόεδρος της Κομισιόν πρόσθεσε ότι θα συνεχιστεί η συνεργασία με τη Βρετανία σε όλα τα πεδία κοινού ενδιαφέροντος, όπως η κλιματική αλλαγή, η ενέργεια και οι μεταφορές.
Για το «καυτό» θέμα της αλιείας, η φον ντερ Λάιεν ότι η ΕΕ εξασφάλισε 5,5 χρόνια «πλήρους προβλεψιμότητας» για τους αλιείς μας.
Μεγάλο «αγκάθι» η αλιεία
Τα κρίσιμα σημεία στο τέλος των συνομιλιών ήταν η πρόσβαση της ΕΕ στα βρετανικά αλιευτικά ύδατα και η απαίτηση των Βρυξελλών για κανόνες που θα εξασφαλίζουν ότι καμία πλευρά δεν θα μπορούσε να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο εμπόριο.
Τις τελευταίες ημέρες, υπήρχε μελλοντική πρόσβαση στην ΕΕ και ποσοστώσεις στα βρετανικά αλιευτικά ύδατα, ένα ζήτημα μικρού οικονομικού αντίκτυπου, αλλά υψηλή πολιτική προεξοχή και για τις δύο πλευρές, αυτή ήταν η διαφορά μεταξύ μιας συμφωνίας και μιας διακοπής των συνομιλιών.
Η ΕΕ είχε προσφέρει μια εξαετή μεταβατική περίοδο για τη σταδιακή μείωση κατά 25% των αλιευμάτων από την αξία των ευρωπαϊκών στόλων στα βρετανικά ύδατα, με πρόσβαση εγγυημένη σε ζώνη έξι έως 12 ναυτικών μιλίων από τις βρετανικές ακτές.
