Τι είναι ο κοροναϊός, πώς μεταδίδεται, τα συμπτώματα και η αντιμετώπισή του.
Αυξάνεται παγκοσμίως η ανησυχία για την εξάπλωση του νέου κοροναϊού, που έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον έξι ανθρώπους στην Κίνα, όπου εντοπίστηκε αρχικά ο ιός. Την ώρα που οι επιστήμονες κάνουν αγώνα δρόμου για να αναγνωρίσουν την πηγή του παθογόνου ιού, που μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο, τρόμο προκαλεί η εμφάνιση κρουσμάτων και εκτός Κίνας. Πόσο μεγάλος είναι όμως ο κίνδυνος για την Ελλάδα;
Μιλώντας στο Newpost, ο Σωτήρης Τσιόδρας, επίκουρος καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και επιστημονικός συνεργάτης του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) τονίζει πως για την ώρα η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι περιορισμένη. «Υπάρχουν κάποια περιστατικά ενδοοικογενειακής μετάδοσης ή μετάδοσης μεταξύ επαγγελματιών, αλλά προς το παρόν είναι περιορισμένα», σημειώνει.
Όσον αφορά στον κίνδυνο εξάπλωσης του θανατηφόρου κοροναϊού στην Ευρώπη και την Ελλάδα, ο κ. Τσιόδρας επισημαίνει ότι «η παγκόσμια κοινότητα έχει ανησυχήσει, αλλά προς το παρόν τα έκτακτα μέτρα στα αεροδρόμια είναι περιορισμένα» και προσθέτει πως οι απευθείας πτήσεις με την κινεζική πόλη Βουχάν έχουν μόνο η Ιταλία, η Αγγλία και η Γαλλία».
«Οι υγειονομικές υπηρεσίες στην Ελλάδα είναι σε επιφυλακή και ετοιμότητα, συντασσόμενες με τις οδηγίες του ΠΟΥ. Έχουμε ήδη ενημερώσει τους ταξιδιώτες και τους υγειονομικούς» τονίζει ο κ. Τσιόδρας, προσθέτοντας πως σήμερα θα υπάρξει συνεδρίαση στον ΕΟΔΥ, με σκοπό την χάραξη εθνικής στρατηγικής για την υγειονομική θωράκιση της χώρας μας.
Παράλληλα, υπενθυμίζεται πως την Τετάρτη αναμένεται να συγκληθεί στη Γενεύη μια ειδική επιτροπή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), προκειμένου να καθορίσει εάν θα χρειαστεί να κηρύξει μια «επείγουσα κατάσταση δημόσιας υγείας διεθνούς εμβέλειας», ένας όρος που χρησιμοποιείται μονάχα στην περίπτωση των σοβαρότερων επιδημιών.
- Τι είναι ο κοροναϊός
Κάθε φορά που εμφανίζεται ένα νέο παθογόνο σ’ έναν πληθυσμό πυροδοτεί ανησυχία επειδή συνήθως οι άνθρωποι δεν έχουν ανοσία σ’ αυτό και δεν υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια ή συγκεκριμένες θεραπείας. Οι νέοι κοροναϊοί προκαλούν, ωστόσο, ιδιαίτερη ανησυχία επειδή είναι γνωστό ότι προκαλούν περίπλοκες επιδημίες με χιλιάδες κρούσματα, όπως είχε συμβεί και στην περίπτωση του SARS.
Οι κοροναϊοί είναι μια μεγάλη ομάδα ιών, κοινών μεταξύ ζώων. Ορισμένοι μεταδίδονται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο, άλλοι όχι. Η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει το ρόλο που παίζουν οι κοροναϊοί σε περιπτώσεις βαριάς πνευμονίας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) νέοι κοροναϊοί εμφανίζονται περιοδικά σε διάφορες περιοχές του πλανήτη και αρκετοί κυκλοφορούν μεταξύ ζώων, χωρίς να έχουν επηρεάσει τους ανθρώπους. Έχουν την τάση να μεταλλάσσονται, πράγμα που σημαίνει ότι ο κίνδυνος που αντιπροσωπεύουν μπορεί να αυξηθεί όσο κυκλοφορούν.
Το σημαντικότερο σύμπτωμα των κοροναϊών είναι ο πυρετός, αν και ορισμένοι ασθενείς νιώθουν κόπωση, έχουν ξηρό βήχα και δυσκολία στην αναπνοή, συνάχι, και πιθανώς πονοκέφαλο, που μπορεί να κρατήσει λίγες μέρες. Όσοι έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι ηλικιωμένοι και τα μικρά παιδιά, υπάρχει πιθανότητα ο κοροναϊός να προκαλέσει λοίμωξη του κάτω αναπνευστικού, πνευμονία ή βρογχίτιδα. Λίγοι ανθρώπινοι κοροναϊοί, πάντως, είναι γνωστοί ως θανατηφόροι.
- Τα συμπτώματα των κοροναϊών
To Aναπνευστικό Σύνδρομο της Μέσης Ανατολής είναι μια ιογενής αναπνευστική λοίμωξη, που προκαλείται από έναν κοροναϊό που ονομάστηκε Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV) και εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Σαουδική Αραβία το 2012. Τρεις με τέσσερις στους 10 ασθενείς που προσβλήθηκαν από τον MERS κατέληξαν, σύμφωνα με το αμερικανικό CDC.
Το Σοβαρό Οξύ Σύνδρομο του Αναπνευστικού (SARS) είναι ο άλλος γνωστός κοροναϊός που μπορεί να προκαλέσει ακόμη σοβαρότερα συμπτώματα, από αναπνευστικά προβλήματα μέχρι διάρροια, κόπωση, δυσχέρεια στην αναπνοή, προβλήματα στα νεφρά. Ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς το ποσοστό θνησιμότητας του SARS κυμαινόταν από 0-50% των κρουσμάτων, με τους ηλικιωμένους να είναι πιο ευάλωτοι.
- Πώς μεταδίδονται οι κοροναϊοί
Οι ιοί μπορούν να μεταδοθούν από την επαφή ανθρώπων με ζώα. Επιστήμονες πιστεύουν ότι το MERS ξεκίνησε από καμήλες σύμφωνα με τον ΠΟΥ, και το SARS πιθανώς από μοσχογαλές. Όσον αφορά στη μετάδοση των ιών από άνθρωπο σε άνθρωπο, συχνά συμβαίνει όταν κάποιος έλθει σε επαφή με εκκρίσεις του ασθενούς, το βήχα, το φτάρνισμα ή τη χειραψία, αλλά όλα αυτά εξαρτώνται από το πόσο ιογενής είναι ο ιός.
Οι ιοί μπορεί να μεταδοθούν επίσης αν αγγίξει κάποιος κάτι που είχε αγγίξει προηγουμένως ένας ασθενής και στη συνέχεια αγγίξει το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια του.
- Πόσο διάστημα χρειάζεται για την ταυτοποίηση των ιών
Το διάστημα αυτό μπορεί να ποικίλλει, αφού στην περίπτωση του HIV χρειάστηκαν χρόνια για να ταυτοποιηθεί ως η αιτία του AIDS. Στην περίπτωση του SARS πολλοί από τους κορυφαίους γιατρούς στην Κίνα πίστευαν αρχικά ότι είχαν να κάνουν με μια πνευμονία, που προκαλούσαν τα χλαμύδια (σεξουαλικώς μεταδιδόμενο βακτήρια). Στην πόλη Βουχάν, από όπου πρωτοξεκίνησε ο νέος κοροναϊός, φιλοξενείται το πρώτο στην Κίνα εργαστήριο βιολογικού περιορισμού, όπου ερευνώνται τα πιο επικίνδυνα παθογόνα του πλανήτη, άρα θεωρείται ότι μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση αυτής της επιδημίας.
- Η αντιμετώπιση των κοροναϊών
Συγκεκριμένη αγωγή για τους κοροναϊούς δεν υπάρχει. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα εξαφανίζονται από μόνα τους. ΟΙ γιατροί μπορούν να ανακουφίσουν τους πάσχοντες με αναλγητικά ή αντιπυρετικά φάρμακα, ενώ σύμφωνα με το Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων των ΗΠΑ, οι υγραντήρες και τα ζεστά ντους μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του βήχα και της κυνάγχης (πόνου στο λαιμό). Οι γιατροί συστήνουν ανάπαυση, ύπνο όσο το δυνατόν περισσότερο και κατανάλωση άφθονων υγρών.
- Πώς να αποφύγετε τη μόλυνση από κοροναϊούς
Εμβόλιο που να παρέχει προστασία έναντι της συγκεκριμένης οικογένειας ιών μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν υπάρχει, ενώ γίνονται κλινικές δοκιμές για ένα εμβόλιο κατά του MERS. Μπορεί, ωστόσο, κανείς να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης αποφεύγοντας την επαφή με άτομα που έχουν προσβληθεί, να αγγίζει τα μάτια, τη μύτη και το στόμα του, να πλένει συχνά τα χέρια του με σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Κι αν νοσήσει κανείς, θα πρέπει να μένει στο σπίτι του και να αποφεύγει την επαφή με άλλα άτομα, να καλύπτει το στόμα και τη μύτη όταν βήχει ή φταρνίζεται και να απολυμαίνει τα αντικείμενα και τις επιφάνειες που αγγίζει.
- Κοροναϊοί και εγκυμοσύνη
Για τις εγκύους τα πιο επικίνδυνα στελέχη των κοροναϊών του MERS και του SARS μπορεί να κρύβουν σοβαρούς κινδύνους. Μελέτη του 2014 κατέγραψε περιπτώσεις θνησιγένειας σε ορισμένες γυναίκες που είχαν προσβληθεί από ΜΕRS, ενώ μια άλλη έρευνα του 2004 είχε εντοπίσει σχέση μεταξύ ασθενειών που συνδέονταν με τον SARS με σοβαρές ασθένειες εγκύων γυναικών, αποβολές, ακόμη και θανάτους.
- Διαχείριση ύποπτου κρούσματος από τον νέο κοροναϊό
Σε περίπτωση εμφάνισης περιστατικού ιογενούς πνευμονίας με ιστορικό πρόσφατου ταξιδιού στην πόλη Bουχάν της Κίνας, και με δεδομένη της απουσία επιστημονικών δεδομένων για τη δυναμική μετάδοσης και διασποράς του συγκεκριμένου στελέχους, συστήνονται τα παρακάτω: χορήγηση απλής αναπνευστικής μάσκας στον ασθενή, απομόνωση του ασθενή, χρήση προφυλάξεων επαφής και σταγονιδίων από το προσωπικό, άμεση ενημέρωση της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, άμεση δήλωση του περιστατικού στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται στα μέτρα προφύλαξης και συνιστώνται τα μέτρα προφύλαξης που ισχύουν και για τις άλλες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού, δηλαδή η αποφυγή στενής επαφής με άτομα που παρουσιάζουν τα συμπτώματα της νόσου (βήχας, φτέρνισμα) και έχουν πρόσφατα ταξιδέψει σε περιοχές υψηλού κινδύνου.
- Υγιεινή χεριών
Πλένετε τα χέρια σας συχνά, ιδιαίτερα όταν είναι λερωμένα και όταν φροντίζετε στο σπίτι κάποιον που είναι ασθενής. Η υγιεινή των χεριών προλαμβάνει επίσης τη μετάδοση λοιμώξεων σε σας (μέσω αγγίγματος μολυσμένων επιφανειών) και προκειμένου για τα νοσοκομεία τη μετάδοση λοιμώξεων σε ασθενείς, επαγγελματίες υγείας και άλλους.
Πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και άφθονο νερό όταν είναι εμφανώς λερωμένα. Εάν δεν είναι εμφανώς λερωμένα, μπορείτε να τα πλύνετε με σαπούνι και νερό ή να χρησιμοποιήστε καθαριστικά χειρών βασισμένα στο οινόπνευμα.
- Υγιεινή του Αναπνευστικού
Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας με ιατρική μάσκα, μαντήλι, το μανίκι σας ή τον λυγισμένο αγκώνα σας όταν βήχετε ή φταρνίζεστε. Πετάξτε το χρησιμοποιημένο μαντήλι σε κλειστό κάδο αμέσως μετά τη χρήση. Εφαρμόστε τα μέτρα υγιεινής των χεριών μετά από κάθε επαφή με εκκρίματα του αναπνευστικού.
Οι ταξιδιώτες προς την πόλη Βουχάν συνιστάται να:
– Αποφεύγουν την επαφή με τα ζώα (ζωντανά ή νεκρά), τις αγορές ζώων και τα προϊόντα ζωικής προέλευσης (όπως μη μαγειρευμένο κρέας).
-Αποφεύγουν την επαφή με ασθενείς
-Πλένουν συχνά τα χέρια τους με νερό και σαπούνι
Οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από την πόλη Γιουχάν της Κίνας πρέπει να:
– Παραμείνουν στο σπίτι και να αναζητήσουν άμεσα ιατρική φροντίδα αναφέροντας το πρόσφατο ταξίδι τους.
-Αποφεύγουν την επαφή με άλλα άτομα.
-Αποφεύγουν να ταξιδέψουν ενώ έχουν συμπτώματα.
-Καλύπτουν το στόμα και τη μύτη τους με ένα χαρτομάντιλο ή με το μανίκι τους (όχι με το χέρι τους) όταν βήχουν ή φτερνίζονται.
