του Ευθύμιου Λέκκα*
Οι επιπτώσεις των γιγάντιων πυρκαγιών το περασμένο καλοκαίρι στη λεκάνη του Αμαζονίου ποταμού και κυρίως οι πρόσφατες και εν εξελίξει πυρκαγιές στην Αυστραλία, εκμηδενίζουν ουσιαστικά τα οφέλη που έχουν προκύψει από τις όποιες προσπάθειες της τελευταίας πενταετίας για τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι γιγαντιαίες πυρκαγιές σε πάνω από 20 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα και η ολοκληρωτική καταστροφή χλωρίδας και πανίδας, ισοδυναμούν με καταστροφική πτώση μετεωριτών σε μία ευαίσθητη περιοχή του πλανήτη.
Παράλληλα με την καταστροφή του βίο-περιβάλλοντος, σημαντικότερες είναι οι επιπτώσεις στο γεωπεριβάλλον. Επιπτώσεις, οι οποίες αντιστοιχούν σε αλλαγές στη φυσικογεωγραφία της περιοχής, στη διάβρωση των εδαφών, στη μεταφορά των τοξικών υπολειμμάτων της καύσης στα υδάτινα επιφανειακά και υπόγεια συστήματα. Οι επιπτώσεις αυτές έχουν κυρίως άμεση επίδραση στο υδάτινο σύστημα, καθώς μέσω των ρευμάτων της ωκεάνιας κυκλοφορίας, θα επιδράσουν αρνητικά στη παγκόσμια κλιματική ευαίσθητη ισορροπία.
Ειδικά στην περίπτωση της Αυστραλίας το μείζον πρόβλημα είναι η σταδιακή ερημοποίηση τεράστιων εκτάσεων, ενός φαινομένου που δεν αντιστοιχεί μόνο στη μετατροπή της σε μια ερημική περιοχή, αλλά στην καθολική υποβάθμιση των γήινων συστημάτων και κυρίως των εδαφών που μετατρέπονται δια παντός σε άγονα, υποβαθμισμένα εδάφη που δεν μπορούν να υποστηρίξουν καμία βιοδραστηριότητα και το σύστημα αδυνατεί πλέον να ανακάμψει.
Η επιταχυνόμενη επέκταση των ερημικών περιοχών στην Αυστραλία και η μετατροπή της σε μια ήπειρο-έρημο, επιταχύνει σε υπερθετικό βαθμό την κλιματική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η κλιματική κρίση ενισχύεται σε όλα τα επί μέρους συστήματα και ο στόχος της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας είναι να αποτιμήσει με ακρίβεια τις ποσοτικές και ποιοτικές παραμέτρους και προπαντός να προτείνει συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες δράσεις. Δράσεις. οι οποίες επιβάλλεται να γίνουν πολιτικές προτεραιότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Διαφορετικά κινδυνεύουμε να προσθέσουμε μια ακόμα περίοδο στην πολύπλοκη ιστορία της Γης, την «Ανθρωπόκαινο περίοδο», η οποία θα χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση, την ανάπτυξη και την εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους.
*Ο Ευθύμης Λέκκας είναι Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Πρόεδρος του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας και Διευθυντής του ΠΜΣ «Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων»
Νεκρά ή τραυματισμένα 1 δισ. ζώα από τις φονικές πυρκαγιές στην Αυστραλία
«Φύγετε γρήγορα!»: οι αυστραλιανές αρχές προέτρεψαν, όπως και την περασμένη εβδομάδα, τους κατοίκους ορισμένων περιοχών να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους εν όψει του καύσωνα που μπορεί να αναζωπυρώσει τις πυρκαγιές που έχουν καταστρέψει ήδη τεράστιες περιοχές στο νότιο και το ανατολικό τμήμα της χώρας.
Η κυβέρνηση της πολιτείας της Βικτώριας κάλεσε κατοίκους ορισμένων ανατολικών περιοχών να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους πριν από τη σημερινή αύξηση της θερμοκρασίας, την ίδια ώρα που στη νότια Αυστραλία πολλοί κάτοικοι μικρών χωριών του νησιού Κάνγκουρου, νότια της Αδελαΐδας, μεταφέρθηκαν σε ασφαλές μέρος.
«Φύγετε! Φύγετε γρήγορα!» δήλωσε η υπουργός Αστυνομίας της πολιτείας Βικτόρια, Λάιζα Νέβιλ, απευθυνόμενη στους κατοίκους των περιοχών που κινδυνεύουν.
«Όλες οι προειδοποιήσεις που εκδώσαμε έναν σκοπό έχουν, να σωθούν ζωές».
26 οι νεκροί
Η Αυστραλία πλήττεται κάθε χρόνο την άνοιξη από πυρκαγιές, αλλά φέτος ξεκίνησαν πολύ πιο πρόωρα και είναι πολύ πιο ισχυρές, κυρίως λόγω των ευνοϊκών για αυτές συνθηκών που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή.
Οι αρχές επιβεβαίωσαν σήμερα τον θάνατο και τέταρτου πυροσβέστη, ανεβάζοντας στους 26 τον αριθμό των νεκρών από την έναρξη της κρίσης τον Σεπτέμβριο.
Περισσότερα από 2.000 σπίτια έγιναν στάχτη και περίπου 80.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα κάηκαν σε όλη τη χώρα, μια επιφάνεια ίση με το νησί της Ιρλανδίας.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ εκτίμησαν σήμερα πως ένα δισεκατομμύριο ζώα έχασαν τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν από τον Σεπτέμβριο μόνο στην πολιτεία της Νέας Νότιας Ουαλίας.
Ο καπνός από τις πυρκαγιές έφθασε μέχρι την Αργεντινή και τη Βραζιλία, περισσότερα από 12.000 χλμ στην άλλη άκρη του Ειρηνικού, σύμφωνα με τις μετεωρολογικές υπηρεσίες των χωρών αυτών.
Παρότι ο καιρός είναι πιο δροσερός και σημειώθηκαν βροχοπτώσεις σε ορισμένες περιοχές στο ανατολικό τμήμα της χώρας, δεκάδες πυρκαγιές παραμένουν εκτός ελέγχου, ενώ αναμένεται ένα νέο κύμα καύσωνα.
Το 2019 ήταν η πιο ζεστή και ξηρή χρονιά αφότου ξεκίνησε η καταγραφή στοιχείων. Η 18η Δεκεμβρίου ήταν η πιο ζεστή ημέρα που έχει ποτέ καταγραφεί, με μέση εθνική μέγιστη θερμοκρασία τους 41,9 βαθμούς Κελσίου.
Με ένα άνευ προηγουμένου εύρος ακόμη και για μια νησιωτική χώρα-ήπειρο συνηθισμένη στις πυρκαγιές, αυτή η κρίση έχει σημαντικό αντίκτυπο στη διεθνή κοινή γνώμη, με αθλητές και διασημότητες να έχουν κινητοποιηθεί για να προσφέρουν βοήθεια στην Αυστραλία, ενώ πολλές κυβερνήσεις πρότειναν τη συνδρομή τους.
Η κρίση μπορεί να συνεχιστεί για πολλές εβδομάδες ακόμη με άγνωστο το οικονομικό κόστος της.
Όμως το Συμβούλιο ασφαλιστικών εταιριών της Αυστραλίας ανακοίνωσε ότι τα αιτήματα για αποζημιώσεις που έχουν ληφθεί από τις εταιρίες ανέρχονται στα 700 εκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (433 εκατ. ευρώ), ποσό που αναμένεται να αυξηθεί.
Οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού
Αντιμετωπίζοντας επικρίσεις για την καθυστερημένη ανταπόκρισή του από την αρχή της κρίσης αυτής, αλλά επίσης και τον χειρότερο απολογισμό σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον δεσμεύθηκε να μεταφέρει μέσα δύο χρόνια δύο δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (1,2 δισεκ. ευρώ) από τα δημοσιονομικά έσοδα σε ένα εθνικό ταμείο βοήθειας των θυμάτων των πυρκαγιών.
Κατά την επίσκεψή του σήμερα στο νησί Κάνγκουρου, ο πρωθυπουργός κάλεσε τους ξένους τουρίστες να μην αποθαρρυνθούν από τις πυρκαγιές.
«Η Αυστραλία είναι ανοικτή, η Αυστραλία εξακολουθεί να είναι ένα θαυμάσιο μέρος για να έρθετε και να φέρετε την οικογένειά σας και να απολαύσετε τις διακοπές σας», δήλωσε ο Μόρισον στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με τουριστικούς πράκτορες και αγρότες.
Ο τουρισμός αποτελεί το 3,1% του ΑΕΠ και κατά την προηγούμενη θερινή περίοδο την Αυστραλία επισκέφθηκαν 2,71 εκατομμύρια τουρίστες. Όμως φέτος οι κρατήσεις στα ξενοδοχεία έχουν μειωθεί και ορισμένα πολυσύχναστα, συνήθως, θέρετρα είναι έρημα εξαιτίας της κρίσης.
