«Το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2016 απονέμεται στον Μπομπ Ντίλαν, επειδή έχει δημιουργήσει νέες μορφές ποιητικές έκφρασης στο πλαίσιο της σπουδαίας παράδοσης της αμερικανικής τραγουδοποιίας».
Με την παραπάνω ανακοίνωση και αντίθετη στα μέχρι τώρα δεδομένα της, η Σουηδική Ακαδημία απένειμε το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον τραγουδιστή ορόσημο της αμερικανικής αλλά και παγκόσμιας μουσικής επανάστασης. Μιας επανάστασης που με επικεφαλής τον Ντίλαν και επηρεασμένη από ποιητές όπως ο Ρεμπώ, ο Μπωντλαίρ και ο Έλιοτ, διαμαρτύρεται, αμφισβητεί και κρίνει το κοινωνικό κατεστημένο.
Πρόκειται για πρωτοφανή απόφαση, καθώς ο Ντίλαν είναι ο πρώτος βραβευμένος που δεν έχει μπει στο κοστούμι του λογοτέχνη ή ποιητή όπως τον ορίζουν τα ελιτίστικα στεγανά όρια της διανόησης. Ταυτόχρονα είναι ο πρώτος Αμερικανός που βραβεύεται εδώ και δεκαετίες.
Η βράβευση αυτή, παρόλο που συμφωνεί με την τακτική της Σουηδικής Ακαδημίας να επιλέγει πολλές φορές αναπάντεχους νικητές, συνοδεύτηκε από αντιδράσεις τόσο αρνητικές όσο και θετικές. Στις πρώτες συγκαταλέγεται η άποψη του συγγραφέα Πιέρ Ασουλίν ο οποίος δήλωσε πως «το να του απονέμουν το Νόμπελ είναι θλιβερό. Αγαπώ τον Ντίλαν, αλλά δεν έχει έργο. Νομίζω ότι η Σουηδική Ακαδημία γελοιοποιείται. Είναι ένα δείγμα περιφρόνησης προς τους συγγραφείς».
Αντίθετα ο βρετανός συγγραφέας ινδικής καταγωγής και ένα από τα φαβορί του βραβείου τα τελευταία χρόνια Σαλμάν Ρούσντι υποστήριξε την απόφαση της Ακαδημίας: «Πρόκειται για μια εξαίρετη επιλογή», ανέφερε στο Twitter, υπενθυμίζοντας ότι «από τον Ορφέα μέχρι τον Φαΐζ, το τραγούδι και η ποίηση συνδέονταν ανέκαθεν. Ο Ντίλαν είναι ο λαμπρός κληρονόμος της παράδοσης των βάρδων».
Η περίπτωσή του Μπομπ Ντίλαν μαζί με αυτήν της περσινής απρόσμενης νικήτριας του βραβείου Σβετλάνας Αλεξίεβιτς, φανερώνει την προσπάθεια της Σουηδικής Ακαδημίας να καταργήσει μία κακώς εννοούμενη φόρμα στην οποία όφειλαν να υποκλίνονται οι μέχρι τώρα υποψήφιοι και απλώς να ακολουθήσουν την ιδεώδη κατεύθυνση που όριζε στη διαθήκη του ο θεμελιωτής των βραβείων Άλφρεντ Νόμπελ.
Για την ιστορία, αναφέρουμε πως η Σουηδική Ακαδημία μέσω της γενικής γραμματέως του θεσμού Σάρα Ντάνιους, διέκοψε τις προσπάθειες της να επικοινωνήσει με τον Μπομπ Ντίλαν ύστερα από τις πολλές αποτυχημένες απόπειρες.
“Παναγιώτης Μακρής”
