Ολοκληρώθηκαν το Σαββατοκύριακο οι εσωτερικές διαδικασίες της Δημοκρατικής Συμπαράταξης με το συνέδριο της και είναι ευκαιρία να εξετάσουμε τι έχει ο χώρος της κεντροαριστεράς ή και γενικότερα ο «ενδιάμεσος χώρος» και παραμένει απωθητικός για τους πολίτες. Είδαμε την ολοκληρωτική διάψευση του μοντέλου της πρώτης ή και δεύτερης φοράς αριστεράς που απλώς υλοποίησε ως αχταρμά σωστές και λάθος μνημονιακές επιταγές ψηφίζοντας υποχρεώσεις που ξεπερνούν κατά πολύ τη θητεία της. Είδαμε επίσης την μέχρι τώρα αδυναμία της ΝΔ να εκφράσει έναν συγκεκριμένο μεταρρυθμιστικό λόγο πέραν των γνωστών συνθημάτων, καθώς και την υπόσχεσή της να μας τα εξηγήσει όλα αλλά αφού εκλεγεί ο Κυριάκος. Όμως οι πολίτες στις δημοσκοπήσεις δίνουν πολύ χαμηλά ποσοστά στο ΠΑΣΟΚ και ακόμη πιο χαμηλά στο Ποτάμι. Γιατί ο χώρος δεν μπορεί να γίνει ελκυστικός;
Πιστεύω πως το σημαντικότερο πρόβλημα είναι η σαφής έλλειψη εμπιστοσύνης. Καθώς οι ψηφοφόροι έχουν δεχτεί όλες τις δυνατές υποσχέσεις (και ακόμη περισσότερες) οι οποίες με τη σειρά τους έχουν διαψευστεί παταγωδώς, ετοιμάζονται να εκφράσουν για άλλη μία φορά την οργή τους στις κάλπες τιμωρητικά είτε για τον ΣΥΡΙΖΑ που δεν κούνησε καλά το λεφτόδεντρο, είτε για ΝΔ – ΠΑΣΟΚ που δεν πρόλαβαν να το κουνήσουν καλά και θέλουν να το ξαναδιαχειριστούν. Η υπόθεση των συμβασιούχων της καθαριότητας είναι χαρακτηριστική καθώς ανάγλυφα εμφανίζονται όχι μόνο οι παθογένειες της πελατειακής αριστεράς που παραβιάζει ακόμη και το Σύνταγμα, αλλά φυσικά και αυτών που διαμόρφωσαν το πελατειακό κράτος και τώρα με μεγάλη φυσικότητα απορούν πως άλλοι κάνουν τα ίδια.
Η δική μου πρόταση λοιπόν για το ξεπέρασμα του αδιέξοδου του ενδιάμεσου χώρου αλλά και της ίδιας της χώρας που κυλάει από μνημόνιο σε μνημόνιο αποτελείται από έξι βήματα και καταλήγει στη συγκρότηση ενός νέου φορέα, δεν ξεκινάει από το μοίρασμα των θέσεων.
1. Αποδεχόμαστε πως ο χώρος του 44% δεν υπάρχει πιά. Αντί να απευθυνθεί σε ένα εθνικό ακροατήριο υποσχόμενος τα πάντα σε όλους, ο νέος κοινός φορέας στοχεύει σε ένα διψήφιο ποσοστό ώστε να γίνει ρυθμιστής χωρίς όμως να φοβάται μηπως και στεναχωρήσει κάποιες ομάδες. Δεν βγαίνουμε από την κρίση οραματιζόμενοι το 2004 αλλά σε σύγκρουση με κατεστημένες νοοτροπίες και μηχανισμούς.
2. Αποδεχόμενοι τον νέο μας ρόλο κατανοούμε πως το σημαντικότερο στοιχείο για να ανακτήσουμε κάποια εμπιστοσύνη είναι να δείξουμε ότι ξέρουμε για τι μιλάμε. Και επειδή δεν έχουν όλα τα θέματα την ίδια σημασία, και το μήνυμα μας για να περάσει πρέπει να είναι συμπαγές, αποδεχόμαστε την ανάγκη να κάνουμε προτεραιοποίηση και επιλογή των αναγκών της χώρας που οι (διψήφιες) δυνάμεις μας θα μπορέσουν να αναλάβουν να επιλύσουν σε ένα κυβερνητικό σχήμα. Δεν θα μιλάμε για τα πάντα υποσχόμενοι συγκεχυμένες λύσεις ή λύσεις που απαιτούν να είμαστε μονοκομματική κυβέρνηση για να υλοποιηθούν. Δεν θα είμαστε. Στην καλύτερη περίπτωση η παρουσία μας στο όποιο κυβερνητικό σχήμα θα προσφέρεικυβερνησιμότητα στην χώρα. Καλό είναι για πρώτη φορά ο μικρότερος εταίρος να έχει δεσμεύσει με διαφάνεια τον μεγαλύτερο σε μερικά βασικά θέματα.
3. Αφού κατανοήσουμε την ανάγκη προτεραιοτήτων, πρέπει να τις ορίσουμε. Το Ποτάμι εδώ και πολύ καιρό προβάλει ως σημαντικότερη τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, τη μητέρα όλων των μεταρρυθμίσεων. Πίσω από κάθε παθογένειά μας κρύβεται το άριστα δομημένο προς ίδιον όφελος (ή προς όφελος της πολιτικής ηγεσίας) πελατειακό κράτος. Και δίπλα της, στοχευμένες εξειδικεύσεις στην άρση των εμποδίων της επιχειρηματικότητας, στην αγροτική ανάπτυξη και τον τουρισμό. Αυτά λέει το Ποτάμι αλλά στο πλαίσιο ενός διαλόγου όλα εξετάζονται.
4. Αφού ορίσουμε τις προτεραιότητες περνάμε στο δύσκολο αλλά πολύ ενδιαφέρον βήμα, που ξεχωρίζει την ήρα από το στάρι: σχεδιάζουμε για κάθε τομέα ένα επιχειρησιακό σχέδιο όπου αποτυπώνει τις απαιτούμενες αλλαγές, τους στόχους, τα μέσα, τον οδικό χάρτη για κάθε μια. Δεν έχει χώρο για δημιουργική ασάφεια, δεν μιλάει οραματικά, δεν επαναλαμβάνει κοινοτοπίες. Αυτά τα σχέδια είναι ένα συμβόλαιο με τους πολίτες, με όσους (λίγους, αλλά αρκετούς) πολίτες απαιτούν ξεκάθαρο προγραμματικό λόγο για να δείξουν εμπιστοσύνη. Δεν θα προβάλουμε μόνο στόχους αλλά κυρίως το ότι μοιραζόμαστε προκαταβολικά το πως να φτάσουμε σε αυτούς.
5. Με τα σχέδια ανά χείρας, διοργανώνουμε το ιδρυτικό συνέδριο του νέου φορέα που θα αναλάβει να τα υλοποιήσει. Ούτε μεσσίες, ούτε ουρανόπεμπτοι ηγέτες. Αφού προς το παρόν δεν βλέπουμε έναν έλληνα Μακρόν, ας αρκεστούμε σε αυτό που ο κάθε Μακρόν χρησιμοποιεί: έναν μπούσουλα που τον δεσμεύει στους ψηφοφόρους ή εταίρους του και ταυτόχρονα καλλιεργεί την εμπιστοσύνη. Όσοι συμφωνήσουν με αυτόν τον τρόπο πολιτικής και συγκροτήσουν τον νέο φορέα, μπορούν να ξεκινήσουν και τη δύσκολη προσπάθεια να εμβαθύνουν στις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις, να βρουν τα πρόσωπα που θα τις υλοποιήσουν, να τις θέσουν στην κρίση των πολιτών ή των φορέων τους.
6. Και τέλος, κάτι επώδυνο. Δεν μπορεί τα ίδια πρόσωπα που βρίσκονται στο προσκήνιο δεκαετίες να αναλάβουν να τρέξουν τις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα. Για όλους υπάρχει μια θέση, η πολύτιμη εμπειρία τόσων στελεχών δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να πάει χαμένη, αλλά στο προσκήνιο πρέπει να εμφανιστούν τα πρόσωπα από τους διάφορους χώρους που θα σηματοδοτήσουν τον νέο τρόπο άσκησης πολιτικής. Χωρίς να χάσουμε κανέναν πρέπει να ανοιχτούμε στην κοινωνία που έχει άριστα στελέχη που ακούν πολιτική και τρέχουν μακρυά καθώς δεν τους εξασφαλίζει κανείς τα σωστά εργαλεία. Εμείς, με τις παραπάνω προτάσεις το κάνουμε.
Το να προσκαλείς τους φίλους και συγγενείς να καθελκύσετε ένα καράβι όλοι μαζί και αφού ο καπετάνιος πιάσει το τιμόνι να αναρωτηθείτε που πάμε, μπορεί να οδηγεί στην επιβίωση αξιωματικών και μούτσων αλλά δεν προσφέρει τίποτε άλλο. Ας δεχτούμε να κουραστούμε πρώτα, να ορίσουμε τις ανάγκες της χώρας και τις ρεαλιστικές απαντήσεις και μετά ας βρούμε το κατάλληλο σκαρί που θα μας πάει στον προορισμό μας.
